رفتن به محتوای اصلی

تخریب گونه‌های زنده و ناپایداری اکوسیستم از تبعات فروش خاک جنگل‌های هیرکانی است

تخریب گونه‌های زنده و ناپایداری اکوسیستم از تبعات فروش خاک جنگل‌های هیرکانی است

فرید غلامرضافهیمی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه خاک جنگل ها به ویژه جنگل های هیرکانی از جهات گوناگون بسیار حائز اهمیت است، اظهار کرد: تشکیل یک سانتیمتر خاک از سنگ مادر بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ سال طول می کشد.

وی افزود: با این حال متاسفانه شاهدیم که این خاک ارزشمند به راحتی در معرض تخریب یا دست درازی های انسانی قرار گرفته و به فروش می رسد، خاک حاصلخیزی که حاوی مواد معدنی و مواد آلی و تامین کننده رشد و نمو گیاهان است.

این کارشناس با بیان اینکه تخریب و فروش خاک جنگل های هیرکانی، قطع درختان کهن را در پی دارد، گفت: وجود بیل مکانیکی و تجهیزاتی که جهت تخریب، حمع آوری و حمل این خاک مورد استفاده قرار می گیرد موجب می شود تا نهال های کوچک و درختان جنگلی به راحتی قطع و نابود شوند.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه اکوسیستم های جنگلی به خصوص اکوسیستم جنگل های هیرکانی در حال ارائه خدمات متنوع اکوسیستمی به انسانها هستند، تاکید کرد: این خدمات شرایط مناسبی را برای پایداری زیستی و حفظ یکپارچگی اکوسیستم فراهم می کند و از این جهت این اکوسیستم ها برای ما نیز از دیدگاه اکولوژیک و محیط زیست حائز اهمیت است.

فهیمی با بیان اینکه اکوسیستم جنگلی از ۲ بخش اصلی موجودات زنده و محیط بی جان تشکیل شده که با هم در تعامل هستند، گفت: تغییر در هر کدام از این بخش ها مانند تخریب حلقه زنجیری است که در صورت قطع بخش کوچی از آن، یکپارچگی آن ها از هم گسسته خواهد شد و در صورت وقوع چنین تخریبی دیگر یک اکوسیستم پایدار وجود نخواهد داشت؛ بنابراین خدمات اکوسیستمی جنگل های هیرکانی در اثر تخریب‌ و فروش خاک دچار اختلال شده و از عملکرد طبیعی خود خارج می شوند.

این کارشناس محیط زیست یکی از مشکلات فروش خاک جنگل های هیرکانی را تخریب گونه های جنگلی دانست و افزود: تخریب خاک جنگل های هیرکانی می تواند قطع همزیستی اجزای اکوسیستم را در پی داشته باشد.

فهیمی، یکی دیگر از اثرات مهم تخریب و فروش خاک جنگل های هیرکانی را ناامن شدن زیستگاه حیات وحش دانست و تاکید کرد: وقتی ما محیط غیر زنده یک اکوسیستم مثل اکوسیستم جنگل های هیرکانی را برهم می زنیم قطعا تعادل آن بر هم خورده و شرایط برای تاب آوری حیات وحش آن منطقه نیز دشوار خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه مدیریت اکوسیستم را می توان همچون سه راس یک مثلث در نظر گرفت که شامل دولت ها، مردم و طبیعت است، خاطرنشان کرد: طبیعت بدون دخالت های انسانی می تواند خودش را پایش و متعادل کند اما زمانی که انسان ها به خاطر سودجویی های بی حد و حصر چه به صورت عمدی و یا سهوی دست به تخریب طبیعت می زند، تعادل اکوسیستمی جنگل ها به هم می خورد که در این مواقع مردم و دولت به عنوان دو راس دیگر این مثلث وظیفه دارند به کمک جنگل های هیرکانی آمده تا از این بحران جلوگیری کنند.

فهیمی با بیان اینکه تنها ۳ نمونه دیگر مشابه جنگل های هیرکانی در دنیا وجود داشته که یکی در شمال آمریکا و ۲ نمونه دیگر در شرق آسیا قرار دارد، گفت: جنگل های کشور ژاپن و کره که شباهت بسیار زیادی با جنگل های هیرکانی دارند هنوز تخریب نشده اند اما متاسفانه جنگل های کهن هیرکانی در معرض تخریب زیادی قرار گرفته است.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه خاک جنگل های هیرکانی علاوه بر تامین مواد آلی و معدنی گیاهان شرایط ایده‌آل و مناسبی برای کوسیستم هایی که در زیر لایه های این خاک زندگی می کنند، فراهم می آورد گفت: خاک جنگل های هیرکانی می تواند منابع آب های زیر زمینی را تامین کند، امروزه به جای اینکه منابع آبی به صورت روان‌آب و سیل در اختیار ما قرار گیرد، همین خاک می تواند با استفاده از ریشه گیاهان، منابع آبی ما را در غالب آب های زیر زمینی تامین کند.

فهیمی در ادامه به موضوع تخریب آب بندان های منطقه نیز اشاره و خاطرنشان کرد: امروزه برکه یا آب بندان هایی که در منطقه وجود دارد به بهانه لایروبی مورد تخریب و فروش مصالح قرار می گیرد که برکه «اروت» مازندران یکی از این موارد است.

راهکارهای مقابله در برابر آسیب به جنگل های هیرکانی

این استاد دانشگاه طرح جامع حفاظت جنگل ها را یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از فروش و تخریب خاک جنگل های هیرکانی دانست و افزود: مرزهای جنگل های هیرکانی باید مشخص شود و یکی از دلایل تخریب این است که مرزها به درستی مشخص نبوده و در این خلا موجود هر شخص یا دستگاهی به خود اجازه دست درازی به جنگل را می دهد.

وی در ادامه با تاکید بر نقش و وظیفه دستگاه های اجرایی برای تدوین طرح های حفاظتی، افزود: در این راستا اگر یک طرح جامع و به‌روز شده حفاظت، برای جلوگیری از تخریب و فروش خاک وجود داشته باشد با حمایت و پشتیبانی قانون می‌توان مانع این دست تجاوزات به حریم جنگل شد

فهیمی به انتفاع دوسویه بین مردم و جنگل نیز اشاره کرد و گفت: مردم زمانی می توانند در حفاظت از جنگل ها موثر باشند که بدانند انتفاعی از این منابع یا اکوسیستم به آنها می رسد.

وی افزود: جنگل های هیرکانی می تواند یک برند گردشگری باشد، آن هم گردشگری که مبتنی بر بوم گردی و دوستدار طبیعت و محیط زیست باشد تا در نهایت بتواند ارزش افزوده ای برای جوامع محلی ایجاد کند

این کارشناس محیط زیست در پایان یادآور شد: برنامه‌های حفاظتی بومی و محلی در کوتاه یا میان مدت می توانند در مسیر ممانعت از تخریب جنگلها مفید باشند اما در دراز مدت، دولت باید سیاست‌های خود را تغییر داده و دستگاه‌های اجرایی نظیر سازمان محیط زیست، آب منطقه‌ای و سازمان جنگل ها و مراتع از طریق مدیریت یکپارچه به جای اینکه هر کدام از آنها به تنهایی به وظایف خودشان عمل کنند به صورت یکپارچه در آمده و در جهت حفظ جنگل های ارزشمند هیرکانی به سوی هدف مشترکی که دارند پیش بروند.

منبع:
ایسنا

دیدگاه‌ها

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید