در پی حملات هوایی روز ۲ تیرماه توسط نیروی هوایی اسرائیل به شهر تهران، زندان اوین به‌عنوان یکی از اهداف مستقیم این حملات مورد اصابت قرار گرفت. این رویداد که همزمان با زمان ملاقات خانواده‌ها با زندانیان رخ داد، منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از نیروهای کادر اداری، سربازان وظیفه، و پرسنل زندان شد. علاوه بر آن، آسیب‌های گسترده‌ای به زیرساخت‌های اصلی این زندان از جمله ساختمان اداری، دروازه ورودی، بهداری، آشپزخانه مرکزی و سالن ملاقات وارد آمده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب‌های ناشی از حمله روز گذشته اسرائیل به زندان اوین، منجر به تخلیه این زندان شده است.
حمله به زندان اوین، نه‌تنها آسیب‌های انسانی و زیرساختی به‌بار آورده، بلکه منجر به یک بحران انسانی و روانی برای خانواده‌های زندانیان شده است. تا زمان تنظیم این گزارش، درخواست‌ها برای آزادی فوری زندانیان سیاسی و اطلاع‌رسانی شفاف در خصوص محل نگهداری زندانیان منتقل‌شده، همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند.
تخریب و خسارات
گزارش‌های منابع مختلف، از جمله روایات شاهدان عینی، حاکی از تخریب گسترده در بخش‌های مختلف زندان هستند:
دروازه ورودی، ساختمان دادسرا و بهداری زندان به‌طور کامل تخریب شده‌اند.
سالن ملاقات و آشپزخانه مرکزی نیز در جریان این حمله نابود شدند.
شیشه‌های بند ۴ و بند زنان شکسته و بخش‌هایی از دیوارهای این بندها فروریخته است.
بهداری زندان نیز آسیب جدی دیده که منجر به اختلال در خدمات درمانی شده است.
بر اساس گزارش رسمی خبرگزاری فارس، دکتر سید داوود شیروانی بروجنی، یکی از پزشکان بهداری، در جریان این حمله جان باخته است.
وضعیت امنیتی و واکنش‌ها
پس از وقوع حمله، وضعیت فوق‌العاده‌ای در زندان برقرار شد:
تلفن‌های زندان در اغلب بندها قطع یا محدود شد.
ملاقات‌ها و هواخوری زندانیان به حالت تعلیق درآمد.
سخنگوی قوه‌قضاییه اعلام کرد حمله در زمان ملاقات انجام شده و تعدادی از کارکنان و خانواده‌ها نیز قربانی شده‌اند.
بر اساس اعلام رسمی، تیم‌های خنثی‌سازی موفق به بی‌اثر کردن دو موشک عمل نکرده در محدوده زندان شده‌اند.
انتقال زندانیان و نگرانی‌های خانواده‌ها
به‌دنبال تخریب گسترده، سازمان زندان‌ها اقدام به انتقال اضطراری زندانیان به سایر زندان‌های استان تهران از جمله زندان تهران بزرگ و قرچک ورامین کرد. طبق ادعای این سازمان، فرایند انتقال از ساعات اولیه پس از حمله آغاز شده و پایان یافته است.
سازمان زندان‌ها در اطلاعیه‌ای مدعی شده است که زندانیان منتقل‌شده «با خانواده‌های خود تماس گرفته و محل جدید نگهداری‌شان را اطلاع داده‌اند». این ادعا در حالی مطرح می‌شود که خانواده‌ی شماری از زندانیان در تماس با هرانا، از بی‌اطلاعی نسبت به محل نگهداری عزیزان خود خبر داده‌اند
یکی از زندانیان سیاسی در نامه‌ای سرگشاده، این رویداد را «بدترین روز زندگی» توصیف کرده و نوشت «در واقع زندان اوین از کار افتاد. این آرزوی قدیمی دستگاه امنیتی برای تخلیه اوین، با موشک‌های اسرائیل محقق شد.»
این زندانی ضمن تأکید بر فقدان ارتباط خانواده‌ها با بند زنان تا بیش از ۲۴ ساعت، اعلام کرده است که زندانیان بند ۴ و ۸ به تهران بزرگ و زنان به قرچک منتقل شده‌اند، اما عدم ثبت رسمی و فقدان تماس، موجب اضطراب و نااطمینانی شدید در میان خانواده‌ها شده است.
مرگ پزشک و عیادت رسمی
در پی حمله، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور، عباس مسجدی، از مجروحان بازدید کرد. همزمان، اعلام شد که دکتر داوود شیروانی بروجنی، از کادر درمانی زندان، در جریان این حمله جان باخته است.
بازتاب حقوق بشری
زندان اوین به دلیل سابقه طولانی خود در نگهداری از زندانیان سیاسی و عقیدتی، همواره تحت نظارت نهادهای حقوق بشری بوده است. حمله مستقیم به این زندان، در زمانی که بخش زیادی از زندانیان آن را زندانیان مالی و کم‌خطر تشکیل می‌دادند، نگرانی‌هایی جدی نسبت به نقض اصول حقوق بشر و قواعد جنگی ایجاد کرده است.
بر اساس گزارشات شاهدان، برخی از سربازان وظیفه، نگهبانان و حتی خانواده‌های پرسنل، در جریان حمله جان خود را از دست دادند. یکی از شاهدان گفت «تمام سربازهای وظیفه ای که دم در ورودی بودند، کلاً تبدیل شده بودند به یک حفره… ما هم که زندانی و خانواده زندانی بودیم، آن‌ها را در آغوش می‌گرفتیم.»
