جنبش کارگری نخستین جنبش حامی برابر حقوقی زنان!

جنبش جهانی کارگری نخستین جنبشی است که پرچم دفاع از حقوق زنان را در زمانی که زنان در همه کشورها در نابرابری بسر میبردند و هنوز حتی از حق رأی محروم بودند برافراشت. در ٨ مارس ١٩٠٧ زنان امریکا با برپایی تظاهرات گسترده ی خود مبارزه برای حق رأی و برابری حقوقی و اجتماعی زنان با مردان را آغاز نمودند. در سال ١٩٠٩ زنان کارگر در نیویورک ٨ مارس را با مطالباتی چون، زندگی بهتر، بهبود شرایط کار و ممنوعیت کار کودکان برگزار کردند. در سال ١٩١٠ در کنفرانس بینالمللی زنان به پیشنهاد کلارا زتکین یکی از زنان شرکت کننده آلمانی در آن روز ٨ مارس بهعنوان روز جهانی زن موردقبول واقع شد و در سال ١٩١١این روز رسماً در کنگره انترناسیونال سوسیالیستی بهعنوان روز جهانی زن به تصویب رسید و ابتدا در آلمان، اتریش و روسیه و سپس بهتدریج در اثر مبارزات زنان و پشتیبانی جنبشهای کارگری کشورهای مختلف به دولتها تحمیل و در سایر کشورها پذیرفته شد. برای نخستین بار در آلمان زنان این کشور به مناسبت سالگرد انقلاب ١٨٤٨ این کشور روز جهانی زن را در ١٩ مارس برگزار کردند. یکی از خواستههای زنان آلمانی در انقلاب آلمان پذیرش حق رأی زنان بود که در ظاهر از طرف امپراتور وقت پذیرفته شده بود ولی در عمل به اجرا درنیامده بود. در سال ١٩١٢ دوباره ٨ مارس به عنوان روز زن پذیرفته شد. در ایران نیز سازمانهای کارگری چپ از ابتدا و در شرایطی که زنان ایرانی به مراتب تحت محرومیت و محدودیتهای اجتماعی و فرهنگی و مذهبی بیشتری نسبت به خواهرانشان در کشورهای پیشرفته قرار داشتند نخستین جریاناتی بودند که برای برخورداری زنان از حق رأی و برابری حقوقی تلاش وسیعی را آغاز کردند. اسناد سازمانها و سندیکاهای کارگری و همچنین تشکیل نخستین محافل و سازمانهای زنان بهخوبی نشان دهنده این واقعیت است.
بااینحال پیشرفتهایی که زنان تاکنون توانسته اند کسب کنند بیش از همه نتیجه تلاشها و مبارزات خود زنان و مشارکت آنها در مبارزات سیاسی و اجتماعی است. در دوران انقلاب مشروطیت فضا برای تشکیل سازمانهای زنان نیز تا حدودی فراهم شد و این انقلاب درواقع سرآغاز به میدان آمدن زنان و فعالیت سازمان یافته در عصر جدید بود. از میان انجمنهای نخستینی که توسط زنان و برای دفاع از حقوق آنها به وجود آمد، "پیک سعادت" و "مجمع انقلاب زنان"، "انجمن نسوان"و "بیداری زنان" از سایرین شناخته شده تر و شاخصتر هستند که به همت زنان جسور و مبارز و آزادیخواهی چون، شوکت روستا، جمیله صدیقی، سکینه شبرنگ، روشنک نوعدوست و جمعی دیگر در تأسیس و هدایت آنها نقش داشتند.
«سازمان دمکراتیک زنان» که در سال ١٣٢٨ توسط زنان عضو حزب توده ایران تشکیل شد و تا کودتای ٢٨ مرداد به فعالیتش ادامه داد، بزرگترین سازمان زنان در نوع خود بود. این سازمان دوباره پس از انقلاب فعالیتهای علنیاش را از سر گرفت ولی در سال ٦٢ پس از یورش نیروهای ارتجاعی و سرکوبگر حاکم فعالیتش ممنوع گردید. بالاخره در سال ١٣٤١ در اثر فعالیت و مبارزات زنان و سازمانهای آنها حق انتخاب به زنان داده شد و تغییرات مثبتی نیز در حقوحقوق زنان به وجود آمد که از همان ابتدا با مخالفت شدید روحانیون مرتجع و خمینی مواجه شد. این تغییرات به همراه بخشی از آزادیهای زنان که پیش از هر چیزی نتیجه مبارزات دهها ساله زنان و نیروهای ترقیخواه بود بلافاصله پس از انقلابی که زنان در آن نقش بی جون و چرایی داشتند و انقلاب بدون مشارکت آنها ممکن نمیشد، با ناسپاسی تمام پس گرفته شد و جای آنها را قوانین ارتجاعی گرفت. بااینهمه مبارزات زنان برای پس گرفتن حقوق مصادره شدهشان ادامه پیدا کرد و همچنان ادامه دارد. بیجهت نیست که زنان مبارز و آزادیخواهی چون، نرگس محمدی، نسرین ستوده، بهاره هدایت و دهها زن آزاده دیگر هماکنون در بدترین شرایط در زندانهای مرتجعین حاکم در اسارتاند تحت آزار و اذیت مداوم قرار دارند. زنان آزاده که حاضر به تن دادن به قوانین زن و انسان ستیز حکومت نیستند در هر کوی و برزن همهروزه جریان دارد و زنها موفق شدهاند در عمل مانع اجرای بسیاری از این قوانین شوند. در عرصه مبارزات و اعتراضات کارگری نیز زنان بهواسطه تبعیض و ظلم مضاعفی که در حقشان اعمال میشود به شکل دیگری با قوانین حکومت به مبارزه بر خواسته و دوشبهدوش همکاران مردشان مبارزه مشترکی را انجام میدهند. زیرا که میدانند استقلال زن بدون داشتن درآمد و اتکای مالی زنان مهمترین عامل در مبارزه با نابرابریها و تبعیضاتی است که علیه زنان اعمال میشود. وجود تبعیضات متعدد شغلی به همراه سایر محدودیت و محرومیتها از حقوق اجتماعی به رادیکالیسم مبارزاتی در میان زنان دامن میزند و همین خود به تشدید و تداوم مبارزاتی دامن میزند و امکان پیروزی مبارزات را افزایش و نقش و وزن زنان و همراه با آن جنبش کارگری را که اکثر زنان خود جزء آن هستند در تحولات دمکراتیک سیاسی و اجتماعی دوچندان میکند.
٨ مارس روز جهانی زن گرامی و مبارک باد!