چپها در بارسلون پیروز شدند، محافظهکاران در مادرید

انتخابات پارلمانی اسپانیا 29 آوریل برگزار شد. نتایج این انتخابات بر شکل گیری معادلات قدرت در دولتهای محلی و پارلمان مرکزی تاثیر گذار است. این انتخابات از چند منظر حائز اهمیت بود. نخست آنکه این کشور از مدتها پیش با مسئله استقلال مناطق باسک و کاتالان دست به گریبان است. چندی پیش رفراندوم استقلال کاتالونیا که در اکتبر سال ۲۰۱۷ برگزار شد به حکم دادگاه قانون اساسی اسپانیا غیرقانونی خوانده شد و سازماندهندگان آن با احکام زندان روبرو شدند. هواداران اتحاد اسپانیا دوست نداشتند تا مجدداً قدرت در مناطق مناقشه برانگیز در اختیار استقلال طلبان تندرو قرار گیرد. به همین دلیل، این انتخابات از اهمیت بسیاری برای حامیان وحدت اسپانیا برخوردار بود. نخست وزیر اسپانیا در راستای حل این مناقشه به فکر اعطای خودمختاری بیشتر به این مناطق است. اما برای جلوگیری از تندروی های آتی، امیدوار بود تا در انتخابات دولتهای محلی، احزاب استقلال طلب قدرت را در دست نگیرند. در این میان، قدرت گرفتن حزب راست افراطی(VOX)، و حضور آن در سیاست، ترس بازگشت مجدد فاشیسم را نیز، احیا کرده است. بنابراین نتایج هر انتخاباتی در اسپانیا، میتواند نقش یک رفراندوم تاثیرگذار در آینده این کشور را بازی کند.
مسئله دیگر، مشکلات اقتصادی در این کشور است. اسپانیا چهارمین قدرت اقتصادی منطقه یورو محسوب میشود. عوارض بحران اقتصادی 2008 همچنان بر اسپانیا سایه افکنده و هیچ کدام از احزاب اصلی، تا به حال قدم مثبتی به منظور خروج از شرایط فعلی بر نداشته اند.
نتایج انتخابات پارلمانی و تاثیر آن بر دولتهای محلی
هیچ کدام از احزاب نتوانستند اکثریت مطلق را کسب کنند. حزب سوسیالیست (PSOE)، در اسپانیا به پیروزی دست یافت. اگرچه اکثریت خود را، در هر دو از دست داد. در این انتخابات، میزان مشارکت نسبت به سال 2014 افزایش چشمگیری یافت و به 75.8% رسید. چپ ها امیدوار بودند تا در ادامه همین مسیر و با توجه به پیروزی گذشته، در انتخابات محلی، بتوانند شهرداریها را نیز از آن خود کنند.
بنا بر ماهیت فدرال نحوه اداره کشور در اسپانیا، دولتهای محلی از قدرت و اعتبار بالایی برخوردارند. همه نگاهها به شهرهای بزرگ دوخته شده بود. نتایج انتخابات شهرهای بارسلون، باسک و مادرید نیز، به علت مسئله استقلالطلبی، از اهمیت بیشتری برخوردار بود. هواداران اتحاد اسپانیا علاقمند بودند در شهر بارسلون احزاب نزدیک به حکومت مرکزی ، قدرت را به دست آورند تا نهادهای قدرت سیاسی در اختیار استقلالطلبان نباشد. از سوی دیگر، هواداران استقلال، امیدوار بودند تا با پیروزی احزاب نزدیک به آنها در مادرید، امکان به رسمیت شناختن حق استقلال برای آنها افزایش یابد. اگرچه رهبر حزب چپ جمهوریخواه (PSOE) در زندان است، اما به علت نگرانی از به قدرت رسیدن راست افراطی(VOX)، نخستوزیر نیز از این حزب تلویحاً حمایت می کرد.
انتخاب شهردار نیازمند ائتلاف
قوانین انتخابات شهرداری در اسپانیا به این صورت است که اگر حزبی نتواند به تنهایی اکثریت قاطع آرا را به دست آورد، شورای شهر اجازه تشکیل ائتلاف را صادر میکند. در چنین شرایطی، کسی که بیشترین آرای ائتلافی را کسب کند به کرسی شهرداری خواهد رسید.
انتخابات شهرداریهای اسپانیا، در ماه مه انجام شد اما هیچ حزبی نتوانست اکثریت مطلق را به دست آورد. به همین دلیل به احزاب مختلف تا روز 15 ژوئن فرصت داده شد به منظور معرفی نامزد واحد با هم ائتلاف کنند.
راست افراطی در انتخابات شهر مادرید به قدرت راه یافت
آیا ورود راستهای افراطی معادلات وحدت در اسپانیا را دچار وضعیت جدید میکند؟
مادرید به شکل سنتی پایگاه اصلی محافظهکاران و سلطنت است. اما پس از شمارش آرا، «خوزه لوئیس مارتینزآلمیدا» به عنوان نامزد محافظهکاران و پس از نامزد سوسیالیستها، در جایگاه دوم ایستاد. اگرچه او نهایتاً توانست با تشکیل یک ائتلاف، به عنوان شهردار مادرید انتخاب شود. آلمیدا در روز 15 ژوئن به عنوان شهردار مادرید، سوگند یاد کرد. ائتلافی که منجر به شهردار شدن آلمیدا شد، موجب نگرانیهای بسیاری در فضای عمومی و سیاسی شده است. حزب مردم (PP) در راستای کسب کرسی شهرداری مادرید، با حزب راستگرای افراطی ووکس (VOX) ائتلاف کردند. این حزب که در سال 2014 از حزب محافظهکار انشعاب کرد، در ابتدا نتوانسته بود آرای مورد نیاز برای راهیابی به پارلمان را کسب کند. اما در انتخابات اخیر، نزدیک به 10% آرا را به دست آورد. دلیل نگرانیهای تحلیلگران، مواضع اخیر حزب ووکس است. این حزب در انتخابات پارلمانی اروپا، از شعارهای بعضاً فاشیستی و ضد زن در کارزارهای انتخاباتی استفاده کرده است. همچنین شعار اسپانیای بزرگ، تداعی کننده نیم قرن پیش و حاکمیت فاشیسم بر اسپانیاست. با توجه به تاریخ اسپانیا و دوران ژنرال فرانکو، خطر قدرت گرفتن فاشیستها همشه برای مردم اسپانیا عامل نگرانی بوده است. بسیاری از تحلیلگران راهیابی این حزب را به ائتلاف شهرداری مادرید را خطرناک دانسته و آن را واکنش جامعه، در برابر جداییطلبی کاتالان ارزیابی می کنند.
تعادل در بارسلون
اما شرایط در بارسلون به شکل دیگری رقم خورد. حزب سوسیالیست (PSOE) با 29.3 آرا در صدر ایستاد و «حزب مردم» (PP) با 22.2 به عنوان نماینده محافظهکاران دوم شد. در انتخابات بارسلون، به لطف حمایت چپهای رادیکال، خانم «آدا کولائو» توانست ائتلاف لازم را برای سمت شهردار، به دست آورد. دلیل اصلی شکلگیری ائتلاف به نفع خانم کولائو، جلوگیری از به قدرت رسیدن استقلالطلبان در کاتالونیا است. در جریان شکلگیری ائتلاف، مانوئل والس، نخستوزیر پیشین فرانسه نیز از وی حمایت کرد. همزمان با پیروزی خانم آدا کولائو، چند تظاهرات در خارج از ساختمان شهرداری شکل گرفت. در این تظاهراتها، هواداران و مخالفان او در گروههای جداگانهای، نسبت به پیروزی او اعلام موضع کردند.
در مجموع تلاش بسیاری برای اجتناب از ورود راستهای افراطی در ایالات باسک و کاتالان صورت گرفت که موفق نیز بوده است. اما بر خلاف این دو ایالت، راه برای ورود حزب ووکس در پایتخت، باز شد.