شیوع و گسترش ویروس جدیدی از خانواده‌ی کرونا به نام «کووید-۱۹» تمام جهان را تحت تاثیر خود قرار داد. تعطیلی مدارس و مراکز دانشگاهی و آموزشی، لغو اکثر سفرهای داخلی و بین‌المللی، لغو تمامی رویدادهای فرهنگی، ورزشی و مذهبی، ایجاد قرنطینه‌ی خانگی در بسیاری از نقاط جهان و کاهش درآمد کسب‌وکارها از مهمترین تاثیرات این ویروس خطرناک بوده است. شیوع این ویروس در ایران نیز تمامی بخش‌های جامعه از جمله اقتصاد، فرهنگ و نظام آموزشی را تحت تاثیر خود قرار داد. بهمن ماه سال ۹۸ بود که در برخی از مناطق کشور، شیوع بیماری کرونا اعلام و به دنبال آن تعطیلی بسیاری از مدارس، کلاس‌های کنکور و تقویتی، سالن‌های مطالعه و کتابخانه‌ها و دیگر مکان‌های مورد نیاز برای مطالعه‌ی کنکور باعث شده که شرایط استرس بیش از پیش بر دانش‌آموزان و پشت کنکوری‌ها وارد شود. اگر نگاهی به اطرافمان بیندازیم متوجه تغییرات زیادی خواهیم شد؛ از تغییر نحوه‌ی آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان از حضوری به مجازی گرفته تا تعویق برگزاری آزمون‌های سراسری در مقطع تحصیلات تکمیلی و کنکور سراسری سال ۹۹ که از تاثیرات ویروس کرونا بی‌نصیب نماندند.
انتشار این ویروس در میان خانواده‌ها و جوانان داوطلب آزمون‌های سراسری سنجش در مناطق متعدد کشور مشکلات بسیاری را به وجود آورد و علاوه بر آسیب‌های فیزیکی که برای مردم به همراه داشت آسیب‌‌های روحی و روانی بیشماری هم ایجاد کرد و موجب تضعیف روحیه‌ی همه‌ی مردم و به خصوص دانش‌آموزان و دانشجویانی که خود را آماده کنکور می‌ کردند، شد. تا جایی که بر شرکت‌کنندگان در کنکور ۹۹ نیز این استرس مضاعف وارد شد. به‌طوری‌که اکنون برنامه‌ریزی درسی آنان را با مشکل مواجه کرده است و نگرانی جدیدی بر نگرانی‌های همیشگی آنان اضافه شده است. پیامدهای منفی با شیوع ویروس کرونا در کشورافزایش یافت؛ کاهش درآمد مردم، تعطیلی بسیاری از مراکز خدماتی، رکود بازار و کسب‌وکارها، تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی و بدتر شدن وضعیت معیشتی مردم از جمله مشکلاتی بود که در پی شیوع کرونا در همه‌ی کشور‌های دنیا به وجود آمد. همه موارد فوق یک سری حواشی دیگر هم در مورد زمان و نحوه برگزاری کنکور ۹۹ و همچنین امتحانات نهایی پیش آمده بوجود آورد که ما تلاش می‌کنیم آن موارد را در این نوشته طرح و بررسی کنیم.
کنکور در ایران و تاسیس سازمان سنجش 
از اول تاسیس دانشگاه‌ها کنکور نیز به همراه آن وجود داشت. هر دانشگاه برای جذب دانشجو به صورت مستقل عمل می‌کرد و آزمون خاصی را در نظر می‌گرفت و تا ‌سال ١٣٤٨ کنکور به شکل سراسری وجود نداشت. در یک دوره‌ی ده ساله، تعداد دانشگاه‌ها به ١٤ مرکز رسمی رسید. با مرور زمان، حجم متقاضيان ورود به دانشگاه بسيار زيادتر از گذشته شد و اين موضوع یکی از دلایل اصلی بود که مسئولان وقت را واداشت تا آموزش عالی را تاسيس كنند و بدین طريق پاسخگوی جمعيت زياد داوطلبان ورود به دانشگاه باشند. در سال١٣٤٧ وزارت علوم تاسیس و راه‌اندازی مرکز آزمون‌شناسی بوجود آمد. همین امر موجب برگزاری آزمون سراسری شد که در ایران برای نخستین بار در ‌سال ١٣٤٨ اتفاق افتاد و ٤٧٧٠٣ نفر داوطلب در آن شرکت کرده بودند. آزمونی بین ١٢دانشگاه و با ٣٠ رشته تحصیلی که داوطلبان تنها حق انتخاب ١٠رشته را داشتند. در سال ١٣٥٤ سازمان سنجش آموزش كشور تشكيل شد و كنكور جايگاه سازمان‌يافته‌تری به خود گرفت.
در این سال‌ها عوامل بسیاری بر نتایج کنکور تاثیرگذار بود که می‌توان به معدل امتحانات نهایی ششم متوسطه و ضوابطی ازجمله نوع مدرک، سهمیه منطقه، جنسیت و نظام وظیفه اشاره کرد. اما ‌سال ١٣٥٧، سالی متفاوت بود، چراکه دیگر این عوامل در قبولی کنکور تاثیرگذار نبودند و قبولی مشروط به نتایج کنکور بود. این مقولات برای قبل از انقلاب است، چراکه پس از انقلاب در‌ سال ١٣٥٨ نخستین آزمون سراسری برگزار شد و پس از آن همزمانی با انقلاب فرهنگی موجب تعطیل‌شدن کنکور به مدت سه سال شد؛ تا‌ سال ١٣٦١ که برگزاری کنکور منحصر به رشته‌های پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی، الهیات و معارف اسلامی بود. این روند تا‌ سال ١٣٧١ به همین شکل ادامه پیدا کرد و داوطلبان سه نوع سهمیه آزاد، منطقه‌ای و نهادهای انقلاب اسلامی داشتند که به مرور زمان و با افزایش متقاضیان شاهد به وجود آمدن تحصیلات از نوع پیام‌نور، شبانه، مراکز تربیت معلم و غیرانتفاعی بوده‌ایم. اما پس از مدتی طرح سنجش و پذیرش دانشجو که بعدها ‌به طرح حذف کنکور معروف شد، مطرح گشت. این طرح توسط سازمان سنجش مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت. همزمان با آن، این طرح در مجلس درحال بررسی بود. براساس طرح مجلس، تا پایان‌ سال نخست برنامه ۵ ساله، کنکور در سال‌های دوم و سوم دبیرستان و پیش‌دانشگاهی ادغام می‌شود و هر‌سال از ۱۰درس به صورت سراسری و تشریحی امتحان گرفته شده و معدل نمرات، ملاک ورود داوطلبان به دانشگاه می‌شد. البته باید دانست در سال‌های اخیر با تغییرات جدیدی در این زمینه روبه‌رو بوده‌ایم.
در ایران، سازمان سنجش که سازمانی تحت نظر وزارت علوم است، مسئول اصلی برگزاری کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه‌ها می‌باشد. این آزمون سراسری سالی یک‌‌بار در تیرماه به ‌صورت یک‌مرحله‌ای و برای پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، زبان‌های خارجی و هنر برگزار می‌شود.
برگزاری کنکور سراسری و دغدغه‌های جوانان
موضوع کنکور و سنجش و پذیرش در دانشگاه یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های جوانان و خانواده‌های آنان می‌باشد و همواره در آغاز هر سال تحصیلی موجی از نقد، نظر، پیشنهاد و مشکلات در این‌باره مطرح می‌شود.
طبق آمار رسمی در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد که برای تحصیلات تکمیلی یا ادامه تحصیل در دانشگاه ها می‌باشند به اضافه‌ی کنکوری‌های سال ۹۹ که شامل سال آخری‌های دبیرستان و نیز تعداد زیادی جوان پشت کنکوری از سال‌های گذشته که خواهان ورود به دانشگاه های کشور هستند، در مجموع جمعیتی در حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار داوطلب را تشکیل می‌دهند که خواهان تحصیل یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های کشور در سال جدید می‌باشند. این جمعیت و خانواده‌های‌شان با پدیدار شدن ویروس «کووید ۱۹» با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده اند. با شدت گرفتن کرونا در تابستان تقریبا بیشتر برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها با چالش‌های مهمی مواجه شده‌اند. بسیاری از پیش‌بینی‌ها و برنامه ریزی‌ها آموزشی نقش برآب شده اند. یکی از مهم‌ترین موضوعات حوزه آموزش، برگزاری کنکورهای سراسری است. مسئله‌ای که در سال تحصیلی جاری به دلیل بیماری کرونا در زمان مورد نظرش برگزار نشد و بنا به تصمیم ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا تعویق زمان کنکور های سراسری توسط سازمان سنجش از ۱۲ و ۱۳ تیرماه به ۳۰ و ۳۱ مردادماه ۹۹ موکول شد و تاکنون تغییر دیگری برای این آزمون اعلام نشده است. این آزمون قرار است در ۴۰۰ شهر و ۳۰۰۰ نقطه برگزار شود و تعداد عوامل اجرایی از ۷۸ هزار نفر به ۱۱۵هزار نفر افزایش یافته است. سازمان سنجش و ستاد مبارزه با کرونا افزایش حوزه های امتحانی، برگزاری کنکور از ۲ روز به ٤ روز، قرار گرفتن صندلی‌ها با فاصله ۱۶۰ سانتی متر از هم، در نظر گرفتن حوزه‌هایی مخصوص برای داوطلبانی که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و...، سرسختانه به‌دنبال برگزاری کنکور سراسری است.

آزمون سراسری کنکور و استرس و نگرانی‌های موجود میان داوطلبین 
به نوشته سایت سنجش، تعداد یک میلیون و ۳۹۱ هزار و ۵۲۴ نفر برای شرکت در کنکور سراسری ۹۹ ثبت نام کرده‌اند. این تعداد را اگر با خانواده های شان در نظر بگیریم ما با یک رقم نزدیک به پنج میلیون نفر (در یک خانواده چهارنفره) مواجه می شویم که با استرس و نگرانی های بسیاری درگیر می‌باشند. این واقعیتی است که کنکوری‌ها همیشه به دلیل شرایط خاص برای قبولی در این آزمون سراسری در استرس و اضطراب خاصی به سر می‌برند و روانشناسان در آستانه‌ی برگزاری کنکور به آنها توصیه‌های بسیاری برای آرامش و پرهیز از هرگونه نگرانی دارند. در سال جدید شیوع ویروس کرونا باعث شده است که کنکوری‌ها دل نگران‌تر از پیش شده و رشته‌ی مطالعه از ذهن آنها گسسته شود.
فضای آشفته و به هم ریخته‌ی جامعه در پی شیوع ویروس کرونا و بلاتکلیف نگه داشتن و اطلاعات نادقیق و شایعات بی‌شماری که توسط مسئولین دولتی و حکومتی، وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی درباره‌ی ابتلا به بیماری کرونا و مرگ حاصل از آن انتشار می‌یابد موجب درگیری ذهنی، اضظراب و نگرانی این طیف چند میلیونی جامعه شده است.

شواهد موجود نشان می‌دهد که رنج استرس و اضطراب حاصل از کرونا بر همه‌ی امور دانش‌آموزان تاثیر منفی گذاشته و برای رفع دغدغه‌ی آنان هم تاکنون برنامه‌ریزی‌های اصولی و درستی انجام نگرفته است. لازم است که دغدغه‌های این دسته از دانش آموزان جدی گرفته شود. زیرا استرس‌های یاد شده بر روح و روان و زندگی آنان و خانواده‌های‌شان تاثیرات نامطلوبی برجا خواهد گذاشت. اضطراب و استرس به تاکید روانشناسان، نیروی تفکر را ضعیف و کارایی حافظه را مختل می‌کند، مرکز حواس را به هم می‌زند، موجب فراموشی دانسته‌ها می‌شود و پریشانی خاطر را به دنبال دارد و قدرت تصمیم‌گیری را از فرد می ‌گیرد.

همشیه زمان برگزاری آزمون‌های سراسری کنکور مشخص بود. اما این بار شرایط کرونایی در جامعه باعث شد که داوطلبین خواستار به تعویق افتادن زمان برگزاری کنکورها شوند. تا بلکه از این طریق بتوانند بدون دلواپسی از گرفتار شدن به بیماری «کووید-۱۹»، آزمون را پشت سر بگذارند. در این میان ستاد ملی مقابله با کرونا و سازمان سنجش کنکور در مقاطع تحصیلی دکتری و کارشناسی ارشد و نیز آزمون سراسری ورود به سال اول دانشگاه را چند بار به عقب انداخت و در نهایت زمان قطعی برگزاری آزمون‌ها را در مردادماه اعلام کرد. با این وجود نگرانی‌ها و آمار مرگ بالای حاصل از این بیماری باعث شده است نیروی زیادی از داوطلبان خواستار به تعویق افتادن آزمون‌های سراسری و لزوم طرح دوفوریتی مجلس برای تعویق کنکورها شده‌اند. اما مجلس با صحبت های تبلیغاتی نمایندگان و شلوغ‌کاری‌های زیاد در نهایت طرح دو فوریتی را به کناری گذاشت. در ضمن در این میان اعتماد عمومی جامعه به جمهوری اسلامی به منظور پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و حفظ سلامت شهروندان به دلایل مختلف از جمله عدم صداقت، پنهانکاری، بی توجهی، ناهماهنگی‌ها، عدم کارایی و شفاف نبودن درباره‌ی بیماری کرونا در سطح بسیار پایینی است. مواضع و گزارش‌هایی که توسط دولت و وسایل ارتباط جمعی در ایران انتشار می‌یابند، نشانگر این واقعیت‌اند که برگزاری تجمعات در بسیاری از شهرها به دلیل شیوع دوباره‌ی ویروس کرونا لغو شده است اما در این میان بسیاری از مسئولان دولتی بر این باورند که آزمون‌های سراسری با حضور صدها هزار داوطلب باید برگزار شود. در شرایطی که بسیاری از استان های کشور در وضعیت قرمز و هشدار باش قرار دارند، شرایط برای برگزاری کنکورهای سراسری با این تعداد زیاد از داوطلبین جوان بسیار دشوار و خطرناک است و به نظر نمی‌رسد که در چنین شرایطی پروتکل‌های بهداشتی به خوبی رعایت شوند و در این وضعیت جامعه در خطر عفونت و گسترش بیماری قرار می گیرند.
ادامه دارد