تامین اجتماعی از پرداخت حقوق بیکاری طفرە می رود!

با وجود گذشت چهار ماە از اعلام رسمی شیوع کرونا و بیکار شدن ناخواستە صدها هزار کارگر بواسطە کرونا، هنوز بە هیچ یک از بیکاران کرونایی، حتی آنهایی کە حق بیمە بیکاری از دستمزد های ناچیزشان را پیشاپیش برداشت کردەاند خبری نیست تا چە برسد بە کارگران فصلی، روزمزد و کسانی کە بطور کلی از شمول قانون کار و تامین اجتماعی سالهاست حذف و محروم شدەاند. ندادن حقوق بیکاری بە میلیونها بیکار و صدها هزار نفر بیکار کرونایی کە بە خیال خودشان سالها حق بیمە بیکاری شان را همە ماهە پرداخت کردەاند، در شرایطی است کە آنها چهار ماە است کە دستمزد و حقوقی از هیچ کجا دریافت نکردەاند و خرج خوراک شان را با نسیە و فروختن اموال شان تا کنون تهیە کردەاند و دیگر نە کسی بە آنها نسیە می دهد و نە چیزی برای فروختن برای شان باقی ماندە است. این تشریح شاید برای عدەای غیرقابل باور باشد، ولی واقعیتی است کە فهم و باورش برای کسانی کە با مشکل تامین معیشت روزانە خود و خانوادە های شان دست بە گریبان نیستند دشوار است. با این همە ٤ ماە است کە مسئولین دولتی در وزارت تعاون، کار و رفاە و همچنین مدیران ارشد سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمە بیکاری بە بهانە های مختلف از پرداخت حقوق بیکاری بە کسانی کە از نظر خودشان جز واجدین شرایط دریافت حقوق بیکاری هستند سر باز می زنند و بیکاران را بە مانند توپ فوتبال با هم پاس کاری می کنند! این هفتە هنگامی کە یکی از کارگران در یک برنامە خبری از مصطفی سالاری مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی علت پرداخت نکردن حقوق بیکاری طی ماە های گذشتە را پرسید، او بهانە تازەای آورد و خبرگزاری ایلنا بە نقل از وی نوشت: "مصطفی سالاری»، در برنامه خبری بیست و سی در پاسخ به این پرسش که چرا کسانی که مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری در ماه‌های اسفند 98 و فروردین 99 بوده‌اند هنوز مقرری آنها پرداخت نشده است، اظهار کرد: این افراد دو گروه هستند، گروه نخست که رقم پرداختی آنها مشکل داشته است و گروه دوم که تعداد آنها 40 الی 50 هزار نفر بوده که این افراد به جای اینکه شماره شبا بیمه شده را در سامانه به‌ نشانی bimebikari.mcls.gov.ir اعلام کنند، شماره شبا همسر و فرزند خود را به سامانه اعلام کرده‌اند"! رئیس سازمان تامین اجتماعی قول داد کە اگر متقاضیان شمارە " شبا" خودشان را بفرستند بە فوریت حقوق بیکاری بە حساب های شان واریز خواهد شد! با این همە بعید است عدە زیادی کە توخالی بودن وعدە های پیشین مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی را تجربە کردەاند، وعدە این بار وی را جدی بگیرند. در جایی شنیدم کە یکی از کارگران در واکنش بە این وعدە مدیر عامل تامین اجتماعی گفتە بود "کاش دروغ حناق بود" و گلوی مسئولین را می گرفت تا دیگر نمی توانستند این همە دروغ بە خورد ما بدهند و ما مجبور می شدیم کە خود یک فکری بە حال خودمان بکنیم. بە این دوست عزیز باید گفت،ما خودمان باید گلوی چنین مسئولینی را کە غم نان ندارند باید بگیریم الان هم راهش این است کە انبوە بیکاران جلوی سازمان تامین اجتماعی جمع شوند و آنقدر در آنجا بمانند کە جدی گرفتە شوند و جناب مدیرکل و دیگر مسئولین دولتی مجبور شوند دست از این موش و گربە بازی بردارند و بیش از این خانوادە های این کارگران را گرسنە نگاە ندارند.

متاسفانە وضع کارگران شاغل نیز بسیار وخیم است. اکثر آنها نیز چند ماە است کە دستمزدهای ناچیز شان را نگرفتەاند و بخاطر نگرفتن دستمزد و گرانی فزایندە هزینە های اولیە زندگی در استیصال معیشتی بە سر می برند و با وجود اینکە سر کار می روند وضعیت زندگی شان چندان بهتر از بیکارانی کە ناخواستە بیکار شدەاند نیست. تعداد کارگرانی کە کە دستمزدهای شان با تعویق چند ماهە مواجە شدە آنقدر زیاد شدە کە، حتی "مسعود خوانساری" رئیس اتاق بازرگانی کە در واقع یک اتحادیە کارفرمایی است در ٢٧ خرداد بە خبرگزاری ایلنا گفت: "...بسیاری از حقوق معوقه کارگران (بخش خصوصی) ماه‌هاست که پرداخت نشده است". البتە چنان کە از بقیە اظهارات وی در گزارش بر می آید، مقصود ایشان از گفتن این واقعیت کە در نشست سیزدهم هیات اتاق بازرگانی تهران مطرح کرد، بە نظر می رسد استفادە ابزاری از این قضیە برای گرفتن امتیاز این نهاد کارفرمایی از دولت بودە است و بعید نیست کە تعویق در پرداخت دستمزدها نە لزوما از روی ناتوانی مالی بخش خصوصی بلکە نوعی گروگیری برای وارد کردن فشار بە دولت جهت گرفتن تسهیلات بیشتر برای کارفرمایان با ندادن دستمزدهای کارگران و گرسنە نگاە داشتن آنها باشد. وقتی یک موسسە در حال فعالیت است ممکن است درآمدش برای مدتی کاهش پیدا کند اما قطع نمی شود. افزون بر آن کارفرمایان می توانند با بالا بردن قیمت کالاها و خدماتی کە تولید می کنند افزایش تورم روی کالاهای شان را جبران کنند، اما کارگران و مزدبگیران شان از این امکان محروم اند. بهمین خاطر دلیلی برای بە تعویق انداختن دستمزد کارگران شان ندارند، مگر اینکە بخواهند از آب گل آلود صید خودشان را بگیرند.

رئیس اتاق بازرگانی البتە بە تجربە ثابت شدە کە می تواند خواستە های کارفرمایان از دولت را بە کرسی بنشاند، چرا کە هم دولت از آن خودشان است و هم کارفرمایان بر خلاف کارگران سازمان یافتە و دارای تشکیلات منسجم هستند.

کارگران هم برای اینکە بتوانند از حقوق شان در مقابل تعرض دولت و کارفرمایان دفاع و بە مطالبات شان برسند و مورد سئواستفادە قرار نگیرند باید خودشان را وسیعتر از کارفرمایان متشکل و منسجم کنند. هیچ راە موثر دیگری بە غیر از این برای خلاصی از فقر و گرسنگی و بی حقوقی برای کارگران و مزدبگیران و دیگر زحمتکشان وجود ندارد. سرنوشت کارگران نا متشکل نمی تواند بهتر از این کە در ایران کنونی است باشد. وضع ما در زمانی کە متشکل بودیم بسیار بهتر از امروز مان بود و اگر تعلل کنیم و زودتر متشکل نشویم وضع فردای مان بدتر از امروز مان خواهد شد!