نگاهی به جنبش: «زندگی سیاهان مهم است»

مطلب زیر نگاهی به نا آرامیهای اخیر در امریکا و بخصوص جنبش [i] یا "زندگی سیاهان مهم است" دارد. در ابتدا اشاره ای کوتاه به جنبش داشته و بعد نگاهی کوتاه به وقایع سالهای ۲۰۱۳ تا کنون خواهیم داشت.

مبارزه سیاهپوستان امریکا علیه تبعیض نژادی از روزی آغاز شد که اولین بردۀ آفریقایی پا بر خاک این کشور نهاد. در طول چند قرن اخیر سیاهان به اشکال گوناگون گاه مسالمت‌آمیز وگاه خشن با نظام مبتنی بر قدرت برتر سفیدپوستان جنگیده اند.

این مبارزات در عرصه‌های گوناگون در جریان بوده است. سینما و تئاتر، موسیقی، نقاشی، رقص و حتی در میادین ورزشی. علی‌رغم چند قرن حضور در صحنۀ مبارزه و پیروزی های مقطعی این جنبش تاکنون نتوانسته است به اهداف نهایی خود که محو نژادپرستی و احقاق حقوق برابر برای همه شهروندان امریکاست، برسد. پراکندگی اجزای این جنبش وجود سازمان های قدرتمند سفیدپوستان و طرفدار تبعیض نژادی، و عدم حمایت گستردۀ غیر سیاهپوستان، از مهمترین دلایل ناکامی این جنبش تا مقطع سال ۲۰۱۳ بوده است.

در سال ۲۰۱۳ در پی تبرئه یک مرد سفید پوست از قتل تریوان مارتین جنبش "زندگی سیاهان مهم است" در شبکه های اجتماعی شروع شد.

سه زن سیاهپوست آلیشیا گارزا, پاتریس کارلز و اوپال تومتی این جنبش را در سال ۲۰۱۳ پایه گذاری کردند. آنزمان تا کنون این جنبش عملا رهبری مبارزه را در دست گرفت. این جنبش ادامه جنبش حقوقی مدنی سیاه‌پوستان آمریکا بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۸، جنبش بلک پاور و حقوق زنان سیاه پوست در دهه هشتاد میلادیی، جنبش پان آفریقا، جنبش ضد آپارتاید، جنبش هیپ هاپ، جنبش دگر باشان جنسی و جنبش اشغال وال‌استریت در فاصله زمانی دهه ۹۰ میلادی تا کنون است. این جنبش اما تفاوت های زیادی با جنبش های پیش از خود دارد. اعضای این جنبش وابستگی چندانی به کلیسا و حزب دموکرات امریکا ندارند؛ از نظر ساختار تشکیلات نیز به صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کند و به تمامی ساختار" گرس روت" [ii] را دارد.

رهبران این جنبش معلوم نیست چه کسانی هستند هر شعبه آن مستقل از دیگر شعبه ها فعالیت می کند؛ حضور گسترده سفید پوستان در این جنبش و اتحاد عمل این جنبش با "آنتی فا" [iii] گسترده کردن سطح مبارزات این جنبش که شامل احقاق حقوق تمام رنگین پوستان و به خصوص سرخپوستان امریکا و درخواست حقوق برابر برای زنان از جمله این اختلافات است. پس از انتخابات ترامپ به ریاست جمهوری و حمایت علنی او از نژادپرستان سفید پوست، جنبش "زندگی سیاهان مهم است" اکنون به یکی از کانونهای عمده مبارزه بر علیه ترامپ نیز تبدیل شده است.

این مسئله نقش برجسته‌ای در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰ خواهد داشت این نکته را نیز باید یادآور شد که این جنبش اکنون به یک جنبش بین‌المللی در اکثر نقاط دنیا تبدیل شده است و از این لحاظ تفاوت ماهوی با جنبش های قبل از خود دارد.

در اینجا به طور فهرست‌ وار عمده فعالیت‌های این جنبش از سال ۲۰۱۳ تاکنون آمده است:

- برگزاری تظاهرات به دنبال مرگ تریوان مارتین و تبرئه قاتل سفید پوست او جورج زیرمندر سال ۲۰۱۳؛

- برگزاری تظاهرات در طول سال ۲۰۱۴ به دنبال قتل ده‌ها سیاه پوست به دست پلیس معروف‌ترین آنها اریک گارنر و مایکا براون و ازل فوردو تمیر رایس، پسر بچه 12 سالۀ سیاه پوست بودند؛

- برگزاری تظاهرات در طول سال ۲۰۱۵ در اعتراض به خشونت پلیس و کشتار سیاهپوستان در این سال و همچنین اظهارات گسترده‌ای از طرف این جنبش در حمایت از زنان تراجنسیتی صورت گرفت؛

- برگزاری تظاهرات در طول سال ۲۰۱۶ به دنبال قتل چندین سیاهپوست .در این سال چندین ورزشکار سیاهپوست در هنگام پخش سرود ملی آمریکا در میادین ورزشی در اعتراض به خشونت پلیس زانو زدند؛

- برگزاری تظاهرات در سال ۲۰۱۷ به دنبال قتل ژان کلمنس به دست پلیس؛

- برگزاری بیش از ۴۵۰ تظاهرات گسترده در اعتراض به قتل احمد آر بری و جورج فلوید. درفاصله بین ماههای می و اوت امسال. تا به حال جنبش "زندگی سیاهان مهم است" بیش از ۱۰ هزار و ۶۰۰ تظاهرات در امریکا انجام داده است.

در بیست و دوم اوت امسال به دنبال تیراندازی پلیس به جکوب بلیک در شهر کنوشا برای نخستین بار ۳ لیگ عمده ورزشی در شمال امریکا در اعتراض به خشونت پلیس برای دو روز تعطیل شد. شعارهای تظاهر کنندگان در تمامی میادین ورزشی و بر روی پیراهن ورزشکاران نوشته شده است.

کسی دقیقاً نمی داند آینده این جنبش چه خواهد بود، ولی یک نکته روشن است، در طول تنها هفت سال این جنبش توانسته است حمایت گسترده مردم را نه تنها در امریکا بلکه در جهان به دست آورد؛ سطح خواسته‌های این جنبش طیف گسترده‌تری را در بر می‌گیرد. اکنون سیاستگذاران امریکایی مجبور شده اند با خواسته های معترضان هماهنگی نشان دهند این همه آینده درخشانی برای این جنبش رقم می زند.

-----------------------