رفتن به محتوای اصلی

ویروس نابرابری

ویروس نابرابری
گزارش ژانویه 2021 سازمان آکسفام بخش دوم

هجوم کرونا به جهانی پیشتر هم نابرابر

بحران کرونا سراسر جنهانی را درنوردیده و به نابرابری در آن دامن زده است، که پیشتر از این هم به شدت نابرابر بود. جهانی که در آن یک گروه کوچک 2هزار نفرۀ میلیاردر برای گذراندن بیش از هزار نوبت زندگی عالی کفایت می کند. جهانی که حدود نیمی از اهالی آن مجبور به گذران با درآمدی کمتر از 5/5 دلار در روز بود. جهانی که در خلال 40 سال گذشته درآمد 1 درصد ثروتمندترین افراد آن بیش از دوبرابر درآمد نیمۀ تحتانی تمام جمعیت آن بوده است. جهانی که در ربع قرن گذشته مصرف کربن 1 درصد ثروتمندترین افراد آن بیش از مصرف نیمی از تمام اهالی آن بوده و به نابودی محیط زیست دامن زده است. جهانی که شکاف فزایندۀ بین فقیر و غنی به نابرابرهای دیرین جنسی و نژادی شکل داده و آنها را تشدید کرده است.

این نابرابری محصول یک سیستم اقتصادی معیوب و استثماری است، که ریشه های در اقتصاد های نئولیبرالی و تسخیر سیاست توسط نخبگان قلیل است. این سیستم از مناسبات جاافتادۀ نابرابری و سرکوب – و مشخصاً از مناسبات مردسالارانه و نژادپرستانه ساختاری منبعث از برتری جوئی سفیدپوستی - بهره گرفته و این مناسبات را قوت بخشیده است. این مناسبات علل بنیانی نابرابری و فقر اند. به اتکای این مناسبات، و با استثمار انسانهای تهیدست، زنان، و جوامع نژادی و تاریخاً حاشیه ای و تحت ستم، است که سودهای سرشاری نصیب نخبگان مردسالار سفید می شود.

نابرابری به این معناست که شمار بسیاری از مردم در ضعف و فترت اند، عدۀ محدودی از نعمت آموزش برخوردارند، و عدۀ باز هم محدودتری از یک زندگی سالم و پرنشاط و با عزت برخوردارند. این مناسبات سیاستها را زهرآلوده می کند، به افراط گرایی و نژادپرستی تحرک می بخشد، مبارزه برای پایان دادن به فقر را تضعیف می کند، تعداد بسیاری از انساها را با زندگی در ترس تنها می گذارد و به عدۀ بسیار قلیلی امید می بخشد.

لازم به تصریح است که این نوشته از کلمۀ نژاد به عنوان یک مقولۀ زیست شناختی (بیولوژیک) استفاده نمی کند، بلکه آن را به عنوان یک ساختار اجتماعی می شناسد. ترم "گروه های نژادی" در اینجا به کار گرفته شده است تا تمامی گروه هائی که در نتیجۀ یک روند اجتماعی ساختگی نژادپرستانه، از امتیازات مردمان سفیدپوست برخوردار نیستند، منظور شوند. یک سیستم اجتماعی نژادی آنی است که سطوح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک در آن تا حدودی یا تماماً با قراردادن آکتورها در مقولات یا گروه های نژادی شکل داده شده اند. برخی جوامع به شدت نژادی اند. در برخی دیگر لایه بندیهای جامعه الزاماً خطوط نژادی را تعقیب نمی کنند، بلکه یا قومیت مبنای لایه بندی در بافتار نژادی واحد است - مثل بسیاری از کشورهای آفریقائی و آسیائی – و یا کاست، در کشورهائی که سیستم کاستی مبنای مقدم ستم سیستمی است.

هنگام صحبت از گروه های نژادی، وضوح دارای اهمیت خاص است. در نوشتۀ حاضر، کلمات مردمان سیاه، افریقائی تبار، مردم بومی، و جوامع تاریخاً حاشیه ای و تحت ستم به کار گرفته شده اند تا بیشترین وضوح ممکن فراهم شود. با این حال، کلمۀ نژاد محدودیت هایی دارد و شاخصی برای سایر هویت های نژادی یا قومیتی نیست. این مشخصه ها تحت عنوان "جوامع تاریخاً حاشیه ای و تحت ستم" بیان شده اند.

معنای واقعی آن دست نابرابریهای مفرط، که در بالا به آنها اشاره شد، این است که میلیاردها انسان پیش از هجوم پاندمی کووید-19 به زندگی شان نیز، در لبۀ حیات و زندگی به سر می برده اند. آنها هیچ منبع و حمایتی برای مواجهه و مقابله با توفان اقتصادی و اجتماعی ای که زندگی شان را درگرفته بود، نداشتند. بیش از سه میلیارد از مردمان زمین فاقد امکان برای برخورداری از مراقبتهای پزشکی و بهداشت بودند. سه چهارم کارگران در سراسر دنیا به تأمینات اجتماعی، از قبیل حق ایام بیکاری یا بیمۀ بیماری دسترسی نداشتند. بیش از نیمی از کارگران در کشورهای با درآمدهای کم یا میانه، در شرایط "فقر با اشتغال"* به سر می بردند.

* سازمان بین المللی کار فقر با اشتغال را چنین تعریف می کند: فقیران شاغل کارگران دارای کاری اند که در خانواری زندگی می کنند که زیر یک خط فقر تعریف شده قرار می گیرد. در حالی که فقر در جوامع پیشرفته غالباً با بیکاری همراه است، فقر مفرطی که در بیشتر کشورهای در حال توسعه حاکم است، در ابعاد وسیعی مسئلۀ کارگران دارای کار در این کشورهاست. مسئلۀ برای این فقیران شاغل مشخصاً کیفیت اشتغال است. بنابراین مبارزه با فقر در این کشورها مستلزم هم اقزایش فرصتهای شغلی، و هم افزایش درآمد فقیران شاغل است: مردمانی که کار می کنند، با این وجود فاقد درآمد لازم برای کشیدن خود و خانواده شان به بالای خط فقر اند.

 

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید