رفتن به محتوای اصلی

در دو سوی مرز!

در دو سوی مرز!

پس از انتخابات ریاست جمهوری آگوست۲۰۲۰ در بلاروس روابط میان اتحادیه اروپا و بلاروس بشدت شکر آب شد.

اتحادیه اروپا از بابت تقلب گسترده در آن انتخابات سیاست مجازات را در پیش گرفت، بلاروس نیز به نوبه خود از سیاست فشار بر اروپا بهرمند شد.

کش ‌و قوس این دو از زمانی به اوج رسید که طرف بلاروسی جهت دستگیری یکی از مخالفان مطرح خود هواپیمای ایرلندی که از آسمان بلاروس به قصد لیتوانی در پرواز بود را با فریب و تهدید در مینسک پایتخت بلاروس نشاند و کاری که جمهوری اسلامی در رابطه با دستگیری ریگی مخالف رژیم ولایی انجام داد، تکرار کرد. از این زمان روابط این دو بشدت بحرانی شد.

تحریمات اقتصادی اروپا از یک طرف و فشار بلاروس به اروپا از طرف دیگر در برابر هم شدت یافت.

بلاروس جهت اعمال فشار به اروپا از شیوه ترکیه بر اروپا - بازکردن مرزها برای مهاجران استفاده نمود، هماکنون طبق برخی داده های موثق قریب به پانزده هزار مهاجر عراقی عمدتا کرد در بلاروس بسر می برند.

تا اینجا موضوع کشمکش ها عادی بنظر می رسید. اولی تحریم اقتصادی کرده، دومی اعمال فشار!

پیچیدگی این اقدامات از جایی آغاز میشود که:

دو طرف جهت مجازات هم انسان‌ها را وسیله قرار داده اند. تحریمات اروپا همین امروز در بلاروس سبب بیکار شدن ۹۰۰ هزار تا یک میلیون کارگر و کسبه در شده است. البته رسانه های بلاروسی تلاش دارند، از بار تحریمات بکاهند، انرا به حساب ویروس کرونا و عوامل دیگر بگذارند. همزمان سیل مهاجرت از بلاروس به خارج که برپایه برخی اخبار ضدونقیض شامل یک ونیم میلیون تن می‌گردد، خود معضلی است تکان دهنده. مطابق همین اخبار تعداد یابندگان کار در خارج از بلاروس از سال‌های گذشته تا به حال به روایتی از مرز سه میلیون گذشته است.

شرایط اقتصادی در بلاروس هرچه وخیم تر میشود، گرانی و رکود می رود که بلاروس ها را به زانو دراورد.

در این میان نباید از نقش کرونا غافل ماند، اما عدم پی گیری در واکسناسیون را دقیقا باید به حساب هیات حاکم گذاشت. تنها تا به این بازه از زمان ۳۳درصد از شهروندان واکسنه شده اند. استفاده از ماسک را که ‌وزارت بهداشت برای اماکن عمومی الزامی کرده بود، لوکاشنکو در یک شوی پوپولیستی تلویزیونی انرا به تمسخر گرفت، وزارت بهداشت را محکوم به استفاده نادرست از فرصت کرد. بدین ترتیب اکثریت جمعیت از شوی فوق استفاده کرده، ماسک را کنار گذاشته، بیمارستان‌ها پر از بیماران کرونایی شده اند، مرگ و میر شدت گرفته است.

در پی اعمال فشار، بلاروس امکاناتی جهت رفتن به اروپا از کشور های خاور میانه را فراهم ساخت که سیل مهاجر به کشور آغاز شد. اینک جمعیتی بسیار زیاد در منطقه میان دو مرز لهستان و بلاروس که در شرایطی سخت قرار گرفته اند، هر روز نیز بیشتر می گردد. لهستان نیز با آوردن ارتش به نوار مرزی مانع رسیدن مهاجران به المان (که مقصد اکثریت آنهاست) شده، وضعیت می‌رود به سمتی که فاجعه بیافریند. با گذر از میان جنگل و باتلاق های میانه راه مهاجرین متحمل دشواری‌های بسیار می گردند.

با آغاز فصل سرما و مقاومت لهستان و اصرار مقامات بلاروس در هفته های آتی باید شاهد مرگ و میر مهاجرهای بیشتری بود، چه بسا که تا همین امروز تعدادی فوت شده است.

موضوع مهمتر این است که اگر لهستان به سیاست تقویت مرز با کشیدن سیم خاردار ادامه دهد، فاجعه ی بزرگی را موجب خواهد شد. همزمان در برخی کشورهای اروپایی موج ملی گرایی گسترش خواهد یافت، امری که لهستان هیزم انرا تا به این لحظه هرچه بیشتر کرده و پیش بینی وضعیت آتی تقریباً غیر ممکن میشود. همچنین با توجه به اینکه هرکدام از مهاجران با صرف بیش از ۲۵۰۰ دلار برای دریافت ویزا، که اگر ضرب در پانزده هزار تن کنیم میبینیم که بلاروس با بیش از سی ‌هفت میلیون دلار سود، با توجه به سایر مخارج در این کشور تا به اینجا برنده این کش و قوس بوده است.

 

گفتمان

این بخش از موضوع از پیچیدگی خاصی برخوردار است. اول اینکه اروپا در راستای رهکرد مسئله، باید از گفتمان بهرمند گردد، اما مشکل اینجاست که گفتمان به چه کسانی؟. از نظر اروپا دولت حاکم بر بلاروس از دید حقوقی یا مشروعیشت د ژور است و طرف گفتگو نمی تواند باشد، اما د فاکت حاکم بر اوضاع کشور است. بلاروس نیز بر این موضوع اشراف دارد، با نشستن بر میز مذاکره تلاش دارد سیمای د ژور خود را کنار بکشد، مشروعیت خود را به اثبات برساند. برهمین پایه ما شاهدیم که لهستان با زیرکی کامل تلاش دارد پای روسیه را در این میان باز کند. روسیه نیز تا این بازه از زمان تلاش دارد خود را بی طرف جلوه دهد، با اینهمه امروز قرار شد، نیروهای واکنش سریع بلاروس و روسیه به سمت مرز لهستان حرکت کنند.

در شرایط حال با وضعیت لغزننده روسیه که در انتخابات اخیر مجلس موقعیت اسفبار حزب حاکم را به نمایش گذاشت، و شرایط در هم ریخته اقتصاد و مساله سیاسی در بلاروس دوکشور نیاز شدید به یک جنگ زرگری دارند که شرایط آن فراهم است و براحتی تا ستونی دیگر فرج خواهند یافت، افکار عمومی از مساله اصلی منحرف خواهد شد.

اگر دوطرف در آینده نزدیک نتوانند به توافق برسند، در ادامه این سیاست، مشکلات عده ای برای بلاروس ایجاد خواهد شد. ‌وجود پانزده هزار تن مهاجر در شهرهای بلاروس، انهم مهاجرانی که احتمالا همه هستی و نیستی خود را برای رسیدن به ساحل امن بفروش گذاشته اند، برگرداندن به مقصد اول آسان نخواهد بود. از طرفی نیز اروپا اخیرا اعلان کرد که شرکت‌های هواپیمایی ترکیه و روسیه در صورت ادامه همکاری با بلاروس جریمه خواهند شد، بدین ترتیب، پرواز به مقصد مینسک بجای سود، هزینه خواهد داشت. برعکس ابتکار ترکیه که می‌شد، مهاجران را با اتوبوس به مقصد نخست برگرداند، از بلاروس با مشکلاتی بسیار همراه است، اتوبوس ها باید یا از روسیه و ایران یا از بلغارستان و ترکیه بگذرند، که خود به سبب امکان ماندن مهاجران در یکی از این کشورها، طبیعتا کشورهای فوق مانع فرود انها خواهند شد، پس بر پایه شرایط موجود بلاروس موظف میشود برای مدتها تا زمانی که توافقاتی حاصل نشود، از مهاجرین مراقبت کند، که برای دولت حاکم‌ بر بلاروس هزینه خواهد داشت. بنابر سود سی و هفت میلیون دلاری در یک چشم برهم زدن خرج نگهداری از مهاجرین میشود. همزمان از هماکنون شایعاتی دال بر ایجاد ناآرامی ها از سوی مهاجران در شهرهای بلاروس مانند دزدی از فروشگاه ها و تجاوز به زنان شنیده میشود. در صورت تداوم، نارضایتی هایی را در کشور ایجاد میکند، که پیش بینی ان سخت نیست.

در نتیجه سیاست اعمال فشار از طریق ایجادتسهیلات برای مهاجرت به اروپا می‌رود به سمتی که ممکن است برای دولت حاکم بر بلاروس که از کمترین اعتماد مردمی برخوردار است، به معمای حل نشدنی تبدیل گردد. رشته اعتراضات که زمانی با بشدت سرکوب و پاره گردیده بود را موجب شود.

اردشیر قلندری.

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید