پیروزی بوریچ در شیلی پیروزی جنبش‌های اجتماعی و قانون اساسی جدید رانشان می‌دهد!

برخلاف جوانان امریکا و جنبش ضدفرهنگی(فرهنگ متفاوت از جریان فرهنگی مسلط- مترجم) اواخر دهه 1960که به خوبی شعار"به هیچ بالای 30سالی اعتماد نکنید" سردادند، رهبران جنبش‌های دبیرستانی سال 2006 و دانشجویان دانشگاهی سال 2011 عمدا چشم انداز سیاسی خود را بالاترین صندلی‌های دولت قرار داده اند. گابریل بوریچ 35 ساله نماینده آن نسل، از حزب‌همگرایی اجتماعی ( تشکیل شده در سال 2018 از سوی جنبش استقلال در شیلی - مترجم)، و ائتلاف کرامت در 19 دسامبر(2021) برنده رقابت‌ ریاست‌جمهوری، و جوان‌ترین رئیس‌جمهور شیلی شد. با وجود انتقادهای جناح راست نسبت به کم تجربگی و تحقیر او به خاطر عار از زدن کراوات، جاذبه گسترده بوریچ درآن چیزی ریشه دارد که او برای جنبش‌های اجتماعی نمایندگی می‌کند، که از سال 2019 شیلی را به سوی آینده ای بدون نئولیبرالیسم هدایت کرده است.

مردم شیلی درک می‌کنند که پیروزی بوریچ می‌تواند راه نهایی کردن رای به قانون اساسی جدید را در سپتامبر2022امن کند. بوریچ ، خوزه آنتونیو کاست نامزد حزب دست راستی جمهوری‌خواه را با 55.87 درصد آرا شکست داد- با ملاحظه ارتباط شخصی کاست با دیکتاتوری نظامی 1973-1990و ارتباط فامیلی او با حزب نازی المان از طریق پدرش پیروزی محدودی است. درحالی که در انتخابات ریاست‌جمهوری قبلی رای دهندگان اندکی بیرون آمدند و با بی‌علاقگی ریاست جمهوری را تحویل راست دادند، در این انتخابات، فمنیست‌ها، دگرباشان جنسی، وسازمان‌های بومی برای کارزار انتخاباتی برای بوریچ بسیج شدند. همان‌طور که جاویرا مانزی، سخنگوی هماهنگی فمنیستی 8 مارس در گفتگویی با دموکراسی ناو! خاطرنشان کرد، برخلاف فمنیست‌های برزیلی "اِل نائو"( نه برای او) که درسال 2018علیه ژایربولسونارو نامزد راست افراطی ریاست‌جمهوری کارزاربه راه انداخت، 8مارس (شیلی) تصمیم گرفت با دراختیارگرفتن افکاروسازمان‌های عمومی برای حفظ و پیشبرد پیروزی فمنیستی از بوریچ حمایت کند. به همین شکل، مجمع قانون اساسی دررای دادن جلوه پررنگی داشت، و بسیاری از مردم شیلی درک می‌کردند که پیروزی بوریچ می‌تواند مسیر رای نهایی به قانون اساسی جدید در سپتامبر2022را تامین کند.

با وجود فقدان قابل توجه حمل و نقل، که توانایی مردم در رسیدن به حوزه های رای گیری را کند کرد، پیروزی بوریچ در اوایل همان شب اعلام شد. و اگرچه این نگرانی که کاست ممکن است با ادعای تقلب رای دهندگان صفحه ای ازکتاب راهنمای ترامپ را به دست گیرد وجود داشت، اما او از طریق توئیتر پیروزی را تایید کرد و پیروزی بوریچ را تبریک گفت. سباستین پینه را، رئیس جمهور کنونی فرصت را از دست نداد و روز بعد از پیروزی، بوریچ را به کاخ ریاست جمهوری (لا مونِدا)، دعوت کرد که حاوی کنایه‌ای است که سالوادورآلنده رئیس‌جمهورسوسیالیست آخرین مقاومت خود در کودتای 11 سپتامبر1973را در آن‌جا به عمل آورد. همه‌ی طرف‌ها بر ثبات دموکراتیک و ادامه آن تاکید کردند.

بوریچ پس از قدم زدن در سرسراهای کاخ لا مونِدا با دیدن مجسمه آلنده با بیان آن‌که ،" ما به تحقق رویاهای آلنده ادامه خواهیم داد" واکنش نشان داد. سخن او معنای گسترده تر پیروزی او و نیز ابراز شادی مردم در خیابان‌ها را خلاصه کرد: پیروزی او ازسرگیری آن رویای سوسیالیستی است که تقریبا 50 سال پیش وحشیانه از مردم شیلی ربوده شد.

بوریچ، اما آلنده نیست، بلکه ترقی خواهی است که برای تحقق اصلاحات می‌کوشد. واکنش‌های آشکار مثبت از سوی ریچارد ون آپن، رئیس جامعه برای توسعه صنعتی نسبت به پیروزی بوریچ ، این تفاوت را نشان می‌دهد. ون آپن، بوریچ را فردی با" علاقه اصیل به پیشرفت شیلی" توصیف کرده است. اما اورلاندو سینز رئیس وقت جامعه برای توسعه صنعتی پس از پیروزی آلنده نقش فعالی در بی ثباتی اقتصادی ایفا کرد و بعد تر در دولت دیکتاتوری نقش اجرایی به‌عهده گرفت. اگرچه پیروزی بوریچ بیانگرحرکت به سوی اصلاحات اجتماعی آینده است، اما ذی‌نفعان سرمایه ملی و بین المللی درک می کنند که او قصد ندارد سرمایه‌داری را براندازد. و برخی از این ذی‌نفعان اصلاحات پیشنهادی او را به مثابه ضرورتی برای ثبات کشور پس از سال‌ها نا آرامی اجتماعی می بینند.

جامعه ای تقسیم شده

جریان رقابت ریاست‌جمهوری، از زمان رای دادن اجباری که در سال 2012 خاتمه یافت، دربرانگیختن بزرگ‌ترین تعداد رای دهنده بی‌سابقه بود. رای جوانان نقش ارزشمندی ایفا کرد، و تفسیر قدیمی را که جوانان به سیاست بی‌علاقه هستند بیشترمورد پرسش قرار داد. جوانان این بارعلاقمندی خود به نامزدی را که با ارزش‌ها و موضوع‌های مورد علاقه آن‌ها سخن می‌گوید ثابت کردند. همین طور، زنان به‌عنوان بزرگترین گروه رای دهنده نقش کلیدی داشتند، و زنان زیر50 سال با اکثریت بزرگی به بوریچ رای دادند. قبل از کودتای نظامی 1973، آرا زنان به لحاظ تاریخی متمایل به محافظه کاری بود. شکاف آرا جنسیتی درانتخابات 2005 که میشله باچله ، نامزد حزب سوسیالیست برنده اولین دوره ریاست‌جمهوری خود شد به صورت قابل توجهی بسته شد. اما، رای تعیین کننده زنان در انتخابات 2021تاحدزیادی به خاطر جنبش فمنیتیستی جاری است، که توده مردم را رادیکال و مطالبات ویژه ای را که توجه چپ و راست را جلب کرد مطرح کرد.

با وجود اهمیت پیروزی بوریچ، به‌ویژه با توجه به اهمیت سیاسی سریعی که کاست به عنوان (نامزد) پیشتاز برای جناح راست کسب کرد، نتایج انتخابات برتقسیم درداخل جامعه شیلی دلالت دارد. اگرچه بوریچ بیش از نیمی از کل آرا را کسب کرد، اما او در برخی استان‎ها باخت یاشانه به شانه بود. مثلا در منطقه آرائوکانیا 60.14 درصد به کاست رای دادند، در حالی که در مناطق آریساو لوس لاگوس، بوریچ با فاصله اندکی به ترتیب با 50.61و50.03 آرا پیروزشد. کاست در استان‌هایی که موضوع کارزار انتخاباتی او، مانند مهاجرت و ستیزه برسر زمین، بیشتراحساس می‌شود تاثیر سوء ایجاد کرد. موضع ضد مهاجرتی او و دعوت به حفر خندق در مرز شمالی در استان آریسا طنین انداخت، درحالی که ستیزه جاری ماپوچه بر سرِ زمین درآرائوکانیا دربین زمین داران آلمانی و سوئیسی تبار حمایت کسب کرد. با این‌حال، در استان‌هایی که با اکثریت به بوریچ رای دادند، انتظارات بالاست، و جنبش‌های اجتماعی بیان‌گر اراده این مناطق مطالباتشان را در مرکزتوجه رئیس‌جمهور جدید قرارمی‌دهند.

هدایت انتظارات بالا

بوریچ در سخنرانی پیروزی و در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود بر برنامه‌هایی برای شامل کردن زنان، دگرباشان جنسی، و جنبش‌های اجتماعی خارج از احزاب سیاسی اصلی در دولت خود تصریح کرد. او برنامه‌هایی را هم برای تامین پیمان اجتماعی جدید ائتلاف انتخاباتی اعلام کرد، که قرار است حزب سوسیالیست گنجایش آن‎ها را مورد گفتگو قرار دهد. همان طور که استبان والنزوئلا از فدراسیون منطقه ای اجتماع سبز توضیح داد، بوریچ با ضرورت گسترش دایره سیاسی حزبش ، که بازیگران مختلف اجتماعی را در بر می‌گیرد موافق است ، و برای پیمان‌هایی برای پیشرفت اصلاحات تلاش می‌کند.دانیل جادو، شهردارکمونیست محبوب رکولتا، که بوریچ او را درمقدماتی جبهه کرامت شکست داد، با تاکید بر انتظارات حزب کمونیست برای برخورداری ازموقعیت‌های مهم خاطرنشان کرده است که حزب‌کمونیست شیلی بزرگترین حزب در ائتلاف انتخابات ریاست جمهوری است. در حالی که پیش بینی برنامه‌های بوریچ قبل از آغاز مراسم ریاست جمهوری او در11 مارس 2022 چالش برانگیز است، اما با این حال پیروزی او- و به طورکلی نتیجه انتخابات- فرصت‌ها و پیچیدگی‌های مهمی را برای جنبش‌های اجتماعی شیلی در سال آینده برجسته می‌کند.

نگرانی‌هایی از جانب چپ وجود دارد که دولت بوریچ ممکن است با عرضه اصلاحات تدریجی درعین حفظ وضع موجود به یک کنسرتاسیون 2( ائتلافی از حزب‌های چپ مرکز در شیلی که در سال 1988 تاسیس شد و تا قبل از پیروزی پینه رای محافظه کار در سال 2010تمام انتخابات‌ها را درو کرد- مترجم) تبدیل شود. برنامه‌های او برای دربرگرفتن بازیگران جنبش‌های اجتماعی و بازیگران نهادی در دولت خود پرسش‌هایی را درباره این که آیا او به اندازه کافی شاخه زیتون قدرتمندی باقی بماند که ب‌تواند این هم بستران ناشناس را کنارهم حفظ کند مطرح می‌کند.

احتمالا نگرانی بیشتر برای دولت بوریچ چگونگی مدیریت اقتصاد کنونی و چالش‌های ناشی از بیماری همه‌گیر خواهد بود، چون حامیان او انتظار خواهند داشت بهبود قابل توجهی را در زندگی خود ببینند. احتمالا با پیش بینی این نگرانی، کمتر از یک ماه پیش از جریان انتخابات، بوریچ ایزکیا سیچز، پزشک و مدیر سابق دانشکده پزشکی شیلی را به عنوان مدیر کارزار انتخاباتی منصوب کرد. ایزکیا سیچز، که انتصاب او صدای فمنیستی را در دایره سیاسی او بالا برد، سریعا ضرورت یک وزیر بهداشت مدل انگلیسی، مستقل از دولت حاکم را اعلام کرد و بر ضرورت یک سیستم بهداشت جامع که " هیچ کس را پشت سر ن‌گذارد" تاکید کرد. با این حال، درجبهه آب و هوا، ستیزه برسر معدن مس – آهن دومینگا که اکو سیستم محلی را تهدید می‌کند به‌عنوان هواسنجی برای موضع او در صنعتی در مرکز توسعه صنعتی و اقتصاد صادراتی شیلی عمل خواهد کرد.

چالش‌های دیگری که باید هدایت شوند موضوع هایی را شامل خواهد شد که کاست را محبوب کرد: مهاجرت و حق زمین بومیان. احتمال دارد استان‌هایی که تا حدزیادی به کاست رای دادند به سنگر جناح راست تبدیل شوند و به بسیج علیه بوریچ ادامه دهند. آن‌چه کمتر روشن است چگونگی واکنش بوریچ به این جدایی‌های جاری است. در راستای آرام کردن ستیزه های جنوبی، دولت جدید به حمایت ازمطالبات ماپوچه برای سلب مالکیت از زمین‌هاییی که در زمان مستعمره سازی شیلی (1871-1920) از آن‌ها غصب شده است نیازخواهد داشت، اگرچه زمین‌داران المانی و سوئیسی، درصورتی‌که تاوان سخاتمندانه‌ای دریافت نکنند، احتمالا به شدت واکنش نشان خواهند داد. درشمال، جنبش قوی‌تر مهاجرتی مورد نیاز است تا پیشنهادهای ویژه‌ای را برای تغییر گفتمان اجتماعی به سودآن‌ها مفصل بندی کند، چون آن‌ها درحال حاضرمتکی به مجمع قانون اساسی هستند تا قوانین بی رحمانه مهاجرت را بهبود بخشد.

دولت بوریچ یک پیروزی مثبت و رای اعتماد به مجمع قانون اساسی است. انتظارمی رود او نمونه‌ای ازچگونگی تفسیر و اجرای قانون اساسی را بنا نهد که بتواند تغییرات بسیارخوبی را درمستمری خصوصی و سیستم‌های بهداشتی ایجادکند، ونیزمحافظت‌هایی را برای منابع طبیعی معرفی کند وحقوق اجتماعی و حقوق بومی‌ها را گسترش دهد. بوریچ جدید خود را فمنیست توصیف کرده است، و جنبش فمنیستی شیلی برای این وعده‌ها از اونگهداری خواهد کرد.

دولت بوریچ ورود نسل جدیدی را به سیاست‌های کشورنشان خواهد داد، که درمیان برخی‌ها جرقه‌ی هیجان و در میان برخی دیگرجرقه نگرانی را برانگیخته است. کارلوس مونتس سناتور 75 ساله حزب سوسیالیست، اظهار داشت که این تغییر نسلی مثبت است، اما ادامه داد که دوت بوریچ می‌تواند دربردارنده" افرادی از سنین دیگر" باشد.

پیروزی بوریچ درمیان چپ بین المللی هم به هیجان دامن زده است. در دوره قبل ازانتخابات، سلبریتی‌هایی مانندپدرو پاسکال(هنرپیشه شیلیایی- امریکایی مترجم) و تام مورلو(خواننده، موسیقی دان، ترانه سرا، بازیگرو رپر امریکایی -مترجم) ونیز جوزف استیگلیتز کمونیست و میشله باچله، رئیس‌جمهورسابق ونماینده عالی حقوق بشرازمردم شیلی خواستند که به بوریچ رای دهند. درخواست بین المللی او درک گسترده ای از آن‌را که پیروزی او چه معنایی می‌تواند برای روند قانون اساسی شیلی وبرای چپ درمنطقه، به ویژه درانتخابات ریاست جمهوری برزیل در سال 2022 داشته باشد منعکس کرد. لولا ایناسیو داسیلوا نامزد حزب کارگر، به سرعت با انتشارعکسی از خود با کلاه کارزارانتخاباتی بوریچ پیروزی بوریچ را به سرمایه تبدیل کرد و در توئیت خود معانی منطقه‌ای آن‌را مورد تاکید قرار داد. لولا، رئیس‌جمهور برزیل از سال‌های 2003 تا 2010، یکی از فارغ التحصیلان پینک تاید( موجی ازگردش به چپ در امریکای لاتین) بود که حمایتشان از بوریچ را علنی کردند.

با این‌حال بوریچ از نسلی می‌آید که علیه سیاست‌های" نئولیبرالیسم با چهره انسانی" باچله بسیج شد. آیا اوقادر به ایجاد یک دولت رفاه اجتماعی سرمایه داری بدون نئولیبرالیسم ، آن‌چنان که سیچزعلامت آن را داد، و هموارکننده مسیریک جریان چپ‌گرای جدید در امریکای لاتین خواهد بود؟ هم ممکن است و هم ممکن نیست. اما کسی نمی‌تواند نقشی را که جنبش‌های اجتماعی شیلی هم در حفاظت از قانون اساسی جدید و هم پیروزی بوریچ ایفا کرده اند نادیده بگیرد، و بوریچ هم به خوبی از حضور و نیروی آن‌ها اگاه است.