مقایسه آمار حوادث کار ایران با آمار جهانی
آمار جهانی
مرگ ناشی ازحوادث کار در جهان
طبق گزارش سازمان بینالمللی کار (ای ال او) تقریبا ۲ میلیون نفر در هر سال بر اثر کار (حادثه + بیماری) جان میدهند.
از این مرگها، حدود ۳۵۰٬۰۰۰ مرگ ناشی از وقوع حوادث شغلی در محیط کار است.
همچنین ای ال او گزارش میدهد که هر سال ~۲۷۰ میلیون حادثه شغلی در جهان رخ میدهد.
برآورد هزینه اقتصادی این مرگها و بیماریها نیز قابل توجه است: تخمین زده که حدود ۴٪ از تولید ناخالص جهانی به دلیل مرگ، آسیب و بیماریهای شغلی از دست میرود.
بیماریهای شغلی منجر به فوت
در گزارش مشترک ای ال او و دبلیو اچ او آمده است که بخش عمده (بیش از نصف) مرگهای ناشی از شاخص «کار» مربوط به بیماریهای است که بدلیل آلودگی محیط کار منجر به مرگ کارگران می شود
بهطور مشخص، بیماریهایی مثل بیماریهای قلبی عروقی، سکته، بیماریهای تنفسی (مثل بیماری انسدادی مزمن ریه) سهم زیادی در مرگهای شغلی جهانی دارند.
در مطالعهای منتشرشده (۲۰۱۹) برای تقریباً ۱۸۱ کشور، حدود ۲.۹ میلیون مرگ مرتبط با «کار» برآورد شده است که شامل بیماری + آسیب است؛ از این بین، ~۰.۳۲ میلیون (۳۲۰٬۰۰۰) مرگ مستقیماً ناشی از صدمات بودهاند.
آمار ایران
نرخ مرگ شغلی در ایران
در مطالعهای روی بازه زمانی ۲۰۱۲ تا۲۰۱۶، نرخ مرگ ناشی از صدمات شغلی در ایران حدود ۷.۹ مرگ در هر ۱۰۰٬۰۰۰ کارگر در سال گزارش شده است.
در همان مطالعه، تقریباً ۸,۶۰۶ مرگ ناشی از صدمات شغلی در کل آن دوره پنجساله رخ داده است
آمار سالانه مرگ ناشی از حوادث کار در ایران
در گزارش «بحران حقوق کارگری» (هرانا)، تعداد قابل توجهی از کارگران فوتی یا مصدوم در ایران ثبت شده که نشاندهنده مشکل جدی ایمنی در محیط کار است.
بر اساس اعلام انجمن متخصصین بهداشت حرفهای ایران، «سالانه به طور میانگین» بین ۷۰۰ تا ۱,۲۰۰فوتی ناشی از حوادث کار گزارش میشود.
در یک گزارش نیز آمده که «۶۵۰ نفر» در سال بر اثر حوادث ناشی از کار فوت میکنند (این عدد احتمالاً تنها بخشی از کل مرگ و میر واقعی را منعکس میکند).
نرخ تصادف (حادثه) غیرمرگبار در ایران
مطالعه روی دادههای اداره تأمین اجتماعی نشان داده که نرخ حوادث کاری در بعضی سالها کاهش یافته است (مثلاً از ۲.۹۵ حادثه به ازای هر ۱۰۰۰ کارگر در سال ۲۰۰۷ به حدود ۱.۴۶ در هزار در سال ۲۰۱۶ کاهش یافته).
بر اساس دادهی ثبتشده در همان مطالعه، نسبت فوت به کل تصادفات در ایران کمتر از ۱ درصد بوده
ریسک و دلایل مرگ شغلی در ایران
یکی از مطالعات نشان داده که میانگین «سالهای زندگی از دست رفته » برای هر کارگر فوت شده در ایران بیش از ۳۹ سال است، که نشاندهنده فاجعه انسانی بزرگ مرگهای کاری است.
در ایران، سقوط از ارتفاع یکی از دلایل مهم حوادث مرگبار کاری است مطالعه ۲۰۱ نشان داده که تقریباً ۴۴ درصد از مرگهای شغلی ناشی از سقوط بودها.
تحلیل مقایسه
نسبت مرگ شغلی در ایران نسبت به جهان
نرخ مرگ شغلی ایران (~۷.۹ در ۱۰۰٬۰۰۰ کارگر) در مقایسه با برخی برآوردهای جهانی برای حوادث کاری، قابلملاحظه است، اما چون آمار جهانی شامل «مرگ ناشی از بیماریهای شغلی» نیز هست، مقایسه کامل پیچیده است.
مثلاً اگر کل مرگهای ناشی از کار در سطح جهانی (~۲ میلیون) را در نظر بگیریم، سهم مرگهای تصادفی ( حوادث) بخشی از آن است (حدود ۳۵۰ هزار مرگ حوادث کار طبق آمار ای ال او. این نشان میدهد که ایران در بخش حادثهگرایی شغلی ریسک بالایی دارد، ولی در مقایسه با «مرگ و میر ناشی از بیماری شغلی» ممکن است بخش کمتری از کل بار جهانی را داشته باشد (به شرطی که آمار بیماریهای شغلی در ایران به همان دقت ثبت شود، که ظاهراً هیچ کوششی در این راه صورت نمی گیرد).
چالش گزارشدهی در ایران
یکی از مسائل مهم در ایران، گزارشدهی حوادث شغلی است: مطالعات و گزارشهای مستقل ( نشان میدهند که تعداد واقعی مرگ و مصدومان ممکن است بسیار بیشتر از آمار رسمی باشد.
همچنین، پوشش بیمه یا کارگاه در سامانههای رسمی ممکن است ناقص باشد (بخشی از کارگران در بخش غیررسمی کار میکنند)؛ بنابراین آمار تأمین اجتماعی یا آمار ثبتشده توسط نهادهای رسمی ممکن است بخش بزرگی از حوادث را پوشش ندهد.
پیامدهای اقتصادی و انسانی
مرگهای کاری در ایران، با توجه به سالهای زندگی از دست رفته، پیامد انسانی بسیار سنگینی دارد. از دست دادن نیروی کار جوان و کارآمد میتواند تأثیر اقتصادی بزرگی داشته باشد.
از نظر اقتصادی، جهانی بودن مشکل ایمنی کار (کار غیرایمن) به این معناست که کشورهایی مانند ایران اگر نتوانند ایمنی محیط کار را بهبود دهند، نه فقط هزینه انسانی، بلکه هزینه مالی قابلتوجهی را نیز متحمل خواهند شد (بیماریها، غیبت، ناتوانی، کاهش بهرهوری).
اولویتگذاری سیاستی
مقایسه با جهانی نشان میدهد که در کشورهای دیگر، بخش بزرگی از مرگ ومیر شغلی به بیماریهای شغلی برمیگردد؛ بنابراین بهبود بهداشت حرفهای (نه فقط ایمنی فیزیکی) باید در سیاستگذاری مسئولین ایران در اولویت باشد. که طی چند دهه اخیر محلی از اعراب نداشته است
همچنین، بهبود سیستم ثبت و گزارشدهی حوادث کار در ایران ضروری است تا آمار دقیقتر و سیاستهای مؤثرتری اتخاذ شود.
جمعبندی مقایسه
ایران: نرخ مرگ ناشی از تصادف شغلی در دهههای اخیر عدد قابل توجهی دارد و برخی مطالعات مستقل از تعداد واقعی بیشتر از آمار رسمی خبر میدهند.
جهانی: مرگهای کاری شامل بیماری و تصادف هستند. بار بیماریهای شغلی بسیار بزرگ است و بسیاری از مرگهای شغلی جهانی به بیماری مرتبط است، نه فقط حادثه.
چالش ایران: گزارشدهی ناقص، زیرگزارشدهی، نبود پوشش کامل بیمه، عدم شفافیت؛ این موارد باعث میشود مقایسه دقیقتر با جهان دشوار شود، اما به وضوح نیاز به بهبود ایمنی و بهداشت حرفهای در ایران وجود دارد.
بهروز فدائی
افزودن دیدگاه جدید