بحران اوکراین اگر هرچه زودتر کنترل نشود، گام به گام به سمت ورود به باتلاق آرایش جنگی دو قطب جهانی علیه یکدیگر حرکت می کند. اگر چه بروز بحران در سطح خاص در قالب تخاصم و جنگ بین دو کشور روسیه و اوکراین سربازکرده است، اما به لحاظ محتوا عمیقا جهانی است و ناشی از انباشت بحران ها و چالش های حل نشده و پاسخ نگرفته در مناسبات قدرت ها در زمانی طولانی است. و این درحالی است که پتانسیل انفجاری و ویرانگرانه زرادخانه های تسلیحاتی طرفین عملا قادر به انهدام سیاره و کل تمدن بشری است که در طی تاریخ تمدن بشر بی سابقه است. چنان که رفته رفته و کم کم بر زبان زمام داران قدرت های بزرگ از هردو قطب این عبارت که برای بدترین وضعیت ها آماده شویم نیز دارد جاری می شود! اگر چه در سطح خاص بحران تقریبا توسط همه ولو در لفظ هر گونه تعرض و حمله نظامی روسیه به اوکراین موردانتقاد و محکومیت قرارمی گیرند و یا لااقل بطورآشکار از آن دفاع نمی کنند که البته باید به طورقاطع محکوم شود، اما در سطح کلان و محتوائی که مسبب اصلی بروز بحران در حالت خاص خود هستند گرایش های متفاوت و چه بسا متضادی وجود دارند.
بطورکلی مبنای برخورداصولی عبارت است از: محکوم کردن هرگونه حمله نظامی و جنگ و خواست قطع فوری آن و همزمان با آن محکوم کردن هرنوع سیاست هائی که جنگ ادامه طبیعی و اجتناب ناپذیر آن هامحسوب می شود .
در همین رابطه محورهای زیر حائز اهمیت اند:
-محکومیت سیاست الحاق طلبی از هردوسو هم روسیه و هم ناتو ( که ظاهرا برای برخی ها گویا این دومی یک کلوپ تفریحی است نه یک بلوک بندی نظامی و قطب دیگر بحران)
-محکوم کردن جنگ نظامی و جنگ اقتصادی، بخوانید بکارگیری زرادخانه های تسلحیات نظامی و تسلحیات اقتصادی. تحریم های فراگیر و سیاست ایزولاسیون کامل که به معنی کاربرداهرم گرسنگی و ایجادقحطی انسانی هم هست، هم چون یک سیکل معیوب رونق بخشیدن به کارزارجنگ و کاشتن بذرهای نفرت وکینه انتقام جوئی بیشتر و آتش بیارمعرکه جنگ.
-توقف و آتش بس فوری از هردوسو هم جنگ نظامی و هم اقتصادی و برقراری مذاکرات برای حل و توافق مسالمت آمیزتنش ها
اهمیت وجود یک جنبش فراگیر و نیرومندصلح و ضرورت تقویت هرچه بیشترتک جوش های موجود آن:
دراین میان عامل کنترل کننده بحران با پتانسیل انفجاری عظیم جهانی، وابسته به میدان آمدن یک جنبش گسترده و نیرومند صلح و ابرقدرت افکارعمومی است. جنبش صلح برای ایفاء‌نقش مهم و حیاتی خود در این بزنگاه حساس تاریخی، باید بتواند برای ایفاء نقش، بطورکامل مستقل از هر دو قطب جنگ افزوز و دشمنان صلح باشد. خزیدن زیربال این یا آن قطب برای جنبش صلح سمی مهلک بوده و به معنی پیوستن به الحاق طلبی و مسخ هویت خود است. در این مورد جناح شرقی سرمایه داری و مشخصا روسیه که واردجنگ مستقیم شده است در قیاس با حریف قدر، فاقد زبان و پروپاگاندای واجد برد موثر است، اما در مقابل مثل همیشه جناح غربی سرمایه داری جهانی دارای گفتمان و شگردها و توان وانمودکردن منافع خود به عنوان منافع جامعه جهانی است و در این راستا تمام هم و غمش آن است که چگونه سیاست جداسازی و ایجاد دوقطبی پیرامون دوگانه هاسازی معمول فرشته و اهرمن، دمکراسی و استبداد و نظایر آن را در جهان جهانی شده پیش ببرد. در اصل برای یافتن مفر و گریز از رقابت ها و بحران های انباشته شده کنونی، یعنی خطری که قبلا دبیرکل سازمان ملل هم نسبت به آن یعنی خطر دوقطبی سازی جهان که دیگر به یک دهکده تبدیل شده است، حول تمامی مسائل بنیادی امورات جهان یعنی سیاسی و اقتصاد و نظامی وسایبری و فرهنگ و هنر و ورزش و محیط زیست وتندرستی و اپیدمی و غیره، هشدار داده بود و آن را خطری بزرگ برای صلح و رشدجامعه جهانی دانسته بود. حالا همین سودا و برون افکنی بحران که دیرزمانی است تاریخ بشر با آن آشناست، در درون تنورداغ بحران حاضر، فرصتی برای پختن نان خود یافته است. درگفتمان فریبنده و تخدیرکننده آن ها که سم مهلکی برای صلح و تمدن بشری و حل مسائل و معضلات تمام بشری انباشته شده است، گویا تحریم های همه جانبه اقتصادی، سیاست گرسنگی دادن همه جانبه مردمان مناطق دشمن، بخوانید شکل مدرن محاصره شهرها و ایجادگرسنگی برای از پای درآوردن دشمن توسط جباران گذشته تاریخ، و کاشتن بذرهای نفرت و کینه و انتقام جوئی. در این گفتمان مسخ کننده، گوئی ایزولاسیون کامل و تحریم های همه جانبه، بسان هدیه شاخه گل در برابرلوله تفنگ است! واین درحالی است که مضمون و هدف آن ها چیزی جز هموارکردن مسیرگسترش جنگ، بسیج و آرایش نظامی سراسری و در همین راستا تصویب بودجه های کلا نظامی و تولیدات جنگی و خالی کردن انبارها، و خلاصه فرافکنی بحران های اخص در مدار بحران های سراسری و تمام بشری نیست.
در این گفتگو به نحو فشرده ای پیرامون دو موضوع آخرین تحولات مذاکرات هسته ای وچالش های دقیقه ۹۰ و بحران روسیه و اوکراین از منظر نکات فوق پرداخته شده است.
https://www.youtube.com/watch?v=0ZvgIRLb73c&t=25s
۰۹مارس 22 تقی روزبه
افزودن دیدگاه جدید