رفتن به محتوای اصلی

در گذشت ابراهیم نبوی

در گذشت ابراهیم نبوی
تاثر از مرگ طنزپرداز برجسته‌ی ایران

طنزپرداز خلاق، ابراهیم نبوی، طی مرگی خودخواسته با زندگی بدرود گفت و در پی این رخداد تلخ، سپهر فرهنگی کشور در اندوهی عمیق فرورفت. این، غروب غم‌انگیز دیگری از زندگی تراژیک فرزندان فرهیخته‌ی این سرزمین است و بر اثر آن هنرمند برجسته‌ی دیگری از متعلقات فرهنگی ایران، از آفرینش‌هایش باز ‌ماند و بدل به پژمرده‌ای زود هنگام ‌شد.
نبوی در حالی رخت از زندگی بربست و رفت که به پختگی خلاقیت‌هایش رسیده بود. وی در این اواخر نیز که از افسردگی شدید رنج می‌برد، گهگاه می‌نوشت و تا فرصت و مجالی برای شکوفایی ذهن خویش می‌یافت، پای آفرینش طنز تازه و گزنده دیگزی می‌نشست و حرف‌هایی دلنشین می‌زد. او کژی‌های وضعیت سیاسی حاکم را زیر تازیانه زهرخند می‌برد تا نیشخند بر لبان ناراضیان از نظام بنشاند.
ابراهیم نبوی فقط طنز نمی‌گفت، بلکه متکی به شناخت تاریخ طنز و درک جوهره‌ی آن نوشتجات ماندگار متعددی را هم قلم زد. در سال‌های معروف به «اصلاحات»،  از پای ثابت مطبوعات آن دوره به شمار می رفت و بر تعداد مشتریان هر آن مجله‌ای می‌افزود که ستون طنزش با «شیطنت»‌های نبوی آرایش می‌یافت چه زیر نام «ستون پنجم» و بعد «ستون چهارم» و آخرش «بیستون»!
نبوی خود را شاگرد طنزنویس نامدار کیومرث صابری مشهور به «گل آقا»ی توفیق می دانست و از عبید زاکانی به عنوان مُراد یاد می کرد. اهل آستارا بود، اما چیره دست در نثر فارسی با طنزی که از آن باید با نام سبک خاص نبوی یاد کرد. طنزی که از ویژگی‎‌هایش، بافتن سخن بود همزمان در نقیض آن تا کلام با نافذیتی فزون‌تر در ذهن خواننده بنشیند و گلخند بر نکته با اندیشیدن به نکته همراه شود.
اما آنجا که به سیاست و سیاست‌کردن‌ها برمی‌گردد، ابراهیم نبوی نقطه ضعف‌کم نداشت و از جمله اینکه متاسفانه هیچگاه از پاره همراهی‌های دوره‌ی جوانی‌اش با حزب اللهی‌های دانشگاه شیراز علیه دانشجویان معترض و به ویژه چپ‌ها تاسفی بر زبان نراند. و این، انتظاری طبیعی از او بود در مقام منتقد مدعی علیه استبداد حاکم؛ استبدادی نه فقط در این دو دهه‌ی اخیر بلکه در همه‌ی 45 سال گذشته.
ابراهیم نبوی در سیاست، متعلق به آن بخش از سیاست بود که در ریل انتقاد علیه جمهوری اسلامی‌اند‌، گرچه هنوز هم نمی‌توانند از توهم اصلاح نظام بکلی دل ِبکَنند و از همین منظر هم است که تاب تحمل سیاست گذر از جمهوری اسلامی را بر نمی‌تابند. با اینهمه، با فهم خود ویژگی‌های بخشی از اهل هنر، از نبوی باید بیشتر بخاطر خدمات ادبی و فرهنگی‌مانایش در رشته‌ی طنزنویسی یاد کرد.
سخن آخر اینکه، ناسازگاری نبوی با تحمیلات نظام، سرانجام کار وی را به تبعید خودخواسته کشاند و همین دو دهه دور از میهن، شیره‌ی جانش را کشید. برای هنرمندی که، جامعه‌کارهای خلاق او را قدر می‌دارد و خود نیز می‌داند که آثارش جا در دل‌ها دارد، چیزی جانکاه تر از جدایی از وطن نیست. از همین نگاه، در اصل، این استبداد ولایی بود که با ستاندن جان او خسارت فرهنگی دیگری برکشور زد.
این درگذشت را به بازماندگان ابراهیم نبوی و فرهنگ طنز ایران و ایرانی تسلیت می‌گویم.  
بهزاد کریمی 27 دی ماه 1403 برابر با 16 ژانویه 2024      

دیدگاه‌ها

سیروس

میخواستم نظر بدهم و آقای بهزاد کریمی را سرزنش کنم ، ولی دیدم آقای شب‌افروز به خوبی حق مطلب را ادا کرده اند . دست مریزاد آقای شب‌افروز . واقعا این حزب چپ و بعضی از کادرهای اصلی‌اش کجا سیر میکنند ؟
ش., 18.01.2025 - 13:15 پیوند ثابت
مسعود شب افروز

ابراهیم نبوی در مرگی مشکوک که تنها از سوی دخترانش مرگ خود خواسته اعلام شد موجی از تاثر و افسوس در فضای مجازی باعث شد . در این میان بعضی از رفقای سابق مثل فرخ نگهدار سنگ تمام گذاشته و چه روضه ها که نخواندند . گروهی دیگر هم با اشاره های آبکی به گذشته ایشان ، فقدان این طنز نویس تسلیت گفتند .از این دسته باید پرسید مگر سرپاس مختاری نوازنده چیره دست و درجه یک نبود که نوای سازش محسور کننده بود. ابراهیم نبوی هر گاه که توانست خاک درچشم مردمی پاشید که فرزند و همسر و برادر و خواهر از دست داده بودند . رفقا زود جو زده نشوید ، نیازی نیست در هر موردی بدون اندکی تامل اظهار نظر کنیم .نبوی در وزارت کشور هم کارنامه ی سیاهی دارد ، درخارج از کشور هم برای اصلاح طلبان رای جمع می‌کرد و مردم را از اصولگرایان میترسانید . مرثیه فرخ نگهدار در غم از دست رفتن نبوی، کافی بود . اطلاعیه دادن را بگذارید برای بعد وقتی که پزشک قانونی علت مرگ را اعلام کرد شاید مرگ چندان هم خودخواسته نبوده و بعضی از زیاده روی ها ،او را راهی دیار نیستی کرده است .
جمعه, 17.01.2025 - 00:57 پیوند ثابت

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید