تعرفههای گمرکی به معنای مالیات یا عوارضی است که هنگام واردات یا صادرات کالاها توسط دولتها از تجار و واردکنندگان دریافت میشود و یکی از ابزارهای مهم در سیاست های تجاری و اقتصادی کشورهاست که تاثیر زیادی بر واردات و صادرات کالا دارد. به کمک تعرفه گمرکی، دولت ها میتوانند بر واردات کنترل داشته باشند و از تولیدات داخلی حمایت کنند. برای مثال، افزایش تعرفه بر واردات برخی کالاها میتواند واردات آنها را کاهش دهد و به نفع تولیدات داخلی باشد.
تعرفه گمرکی بسته به نوع کالا و کشور مبدا متفاوت است و در قوانین تجاری کشورها نقش مهمی ایفا میکند. کشورهای مختلف تعرفههای متفاوتی برای کالاهای خاص دارند تا نیازهای داخلی خود را برآورده سازند و از صنایع داخلی حمایت کنند. همچنین، تعرفههای گمرکی میتوانند بر اساس سیاستهای تجاری منطقهای و بین المللی تغییر کنند.
سیاست حمایت گرایی با اعمال تعرفه در ایالات متحده یک سیاست اقتصادی حمایت گرایانه است که تعرفه ها و سایر موانع را بر روی کالاهای وارداتی ایجاد می کند. این سیاست بیشتر در قرن 19 رایج بود و در آن زمان، عمدتاً برای حمایت از صنایع ایالتهای شمالی استفاده می شد و با مخالفت ایالت های جنوبی که خواهان تجارت آزاد برای گسترش صادرات پنبه و سایر محصولات کشاورزی بودند روبرو شد. اقدامات حمایتی شامل تعرفه ها و سهمیه بندی بر کالاهای وارداتی، همراه با یارانه ها و سایر ابزارها، برای جلوگیری از حرکت آزاد کالاهای وارداتی و در نتیجه تشویق صنایع داخلی بود.
کاهش کلی اقدامات حمایتی از دهه 1930 به بعد پدیدار شد و در دوره تجارت آزاد پس از جنگ جهانی دوم به اوج خود رسید. پس از جنگ دوم جهانی ایالات متحده موافقت نامه عمومی تعرفه ها و تجارت (GATT- The General Agreement on Tariffs and Trade) را برای آزادسازی تجارت بین همه کشورهای سرمایه داری ترویج کرد. در سال 1995، گات به سازمان تجارت جهانی (WTO-World Trade Organization) تبدیل شد و با فروپاشی اتحاد شوروی بازارهای آزاد با تعرفه پایین در سراسر جهان مسلط شد. از زمان انتخاب دونالد ترامپ در سال 2016، سیاست حمایتگرایی و اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی افزایش یافته است.
امروز، اول فوریه 2025 ترامپ با یک فرمان اجرایی تعرفههای سنگینی بر روی کالاهای وارداتی از مکزیک، کانادا و چین اعلام کرد. قبل از اینکه ترامپ تعرفهها را اعلام کند تصور بر این بود که تقریباً 60 درصد از صادرات کانادا به ایالات متحده احتمالاً از تعرفه معاف خواهد بود زیرا برای اقتصاد ایالات متحده بسیار مهم است و اعمال تعرفهها میتواند بر انتخابات میان دوره ای 2026 تأثیر منفی بگذارد. در مورد 40 درصد باقیمانده رویکرد مورد به مورد تصور میشد. تصور کلی این بود که در هفتههای آتی، در حالی که ترامپ ممکن است یک دسته اولیه از تعرفهها را اعلام کند، احتمال کمتری وجود خواهد داشت که این تعرفهها بر صادرات کانادا تأثیر بگذارد. ترامپ مدتها پیش از مراسم تحلیف خود اعلام کرده بود که بر تمامی محصولاتی که از کانادا و مکزیک وارد ایالات متحده می شوند، تعرفه 25 درصدی اعمال خواهد کرد، مگر اینکه این کشورها جریان مواد مخدر و مهاجران غیرقانونی را از مرزهای خود محدود کنند.
و همانطور که انتظار میرفت او روز شنبه با انتشار متنی در شبکههای اجتماعی از اعمال این تعرفهها خبر داد و گفت که این اقدام در چارچوب قانون «اختیارات اقتصادی بینالمللی در شرایط اضطراری» اتخاذ شده است. ترامپ گفت: "من امروز، تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از مکزیک و کانادا (۱۰ درصد بر انرژی کانادا) و تعرفه ۱۰ درصدی بر چین اعمال کردم. این اقدام از طریق قانون اختیارات اقتصادی بینالمللی در شرایط اضطراری و به دلیل تهدید عمده مهاجران غیرقانونی و مواد مخدر کشنده، از جمله فنتانیل، که شهروندان ما را به کام مرگ میکشند، اتخاذ شد."
ترامپ افزود: "ما باید از مردم آمریکا محافظت کنیم، و این وظیفه من به عنوان رئیس جمهور است که امنیت همه را تضمین کنم. من در کارزار انتخاباتی خود وعده دادم که سیل مهاجران غیرقانونی و مواد مخدر را که از مرزهای ما عبور میکنند، متوقف کنم و مردم آمریکا نیز با اکثریت قاطع به آن رای دادند."
بنابر متن این فرمان اجرایی، این تعرفهها از روز سهشنبه چهارم فوریه اجرایی میشوند. در متن این فرمان همچنین آمده است که این تعرفهها شامل کالاهایی که تا روز اول فوریه در کشتیها بارگیری شدهاند، نمیشود و اگر کانادا "گامهای کافی" برای بهبود شرایط، از جمله جلوگیری از قاچاق فنتانیل و دیگر مواد مخدر به آمریکا، بردارد، رئیس جمهور ایالات متحده میتواند این تعرفهها را لغو کند.
لری سامرز، وزیر خزانهداری کلینتون به خبرنگار سیبیسی گفت که از اظهارات ترامپ شگفت زده شده است و معتقد هست که هرچه تعرفههای بیشتری در ایالات متحده اعمال شود، تورم بیشتری خواهیم داشت. انتخابات گذشته نشان دادهاند که در جریان انتخابات آمریکا رای دهندگان واقعا از قیمت های بالاتر که عواقب تورم است متنفرند.
نظر اقتصاددانان برجسته آمریکایی
اقتصاددانان برجسته آمریکایی طی نامهای به کنگره آمریکا هشدار دادند که سیاستهای اقتصادی پیشنهادی دونالد ترامپ میتواند تورم را در ایالات متحده افزایش دهد. آنها معتقدند در مجموع، تعرفه ها اثر قابل پیش بینی در کاهش کسری تجاری ندارند و کسری تجاری لزوماً یک توسعه اقتصادی نامطلوب نیست. در واقع، کسریهای تجاری اغلب زمانی به وجود میآیند که سرمایهگذاران خارجی، ایالات متحده را به عنوان مقصد ترجیحی برای سرمایه خود انتخاب میکنند. سرمایه خارجی همواره نقش مهمی در توسعه اقتصادی آمریکا داشته است. تاریخ آمریکا، تاریخ سرمایههای خارجی و نیروی کار از سراسر جهان است که برای ایجاد غول اقتصادی آمریکا گرد هم آمدهاند. سرمایه خارجی امروز نیز همین نقش را ایفا می کند. کشورهایی که شهروندانشان امروزه بزرگترین سرمایه گذاری ها را در آمریکا انجام می دهند -ژاپن، کانادا، آلمان و هلند- در ایالات متحده سرمایه گذاری می کنند زیرا آنها سرمایه گذاری را مولدتر از گزینه های جایگزین در کشورهای خود یا جاهای دیگر می دانند. حداقل در دوران مدرن، به نظر می رسد که وقتی اقتصاد آمریکا به خوبی کار می کند، به آهنربایی قوی برای جذب کارگران خارجی و سرمایه گذاران خارجی تبدیل می شود.
آنها بر این باورند که بررسی تاریخ اقتصادی کشور آمریکا هیچ مدرک معتبری به دست نمی دهد که نشان دهد تعرفه های گسترده به نفع کل کشور بوده است. موافقان تعرفه اغلب به قرن نوزدهم به عنوان دوره تعرفه های بالا و رشد اقتصادی قوی اشاره می کنند. اما نگاهی دقیق به دادههای قرن نوزدهم به طور قطع نشان میدهد که این کشور در زمان کاهش تعرفهها و نه زمان افزایش تعرفهها بود که سریعترین رشد صنعتی شدن را تجربه کرد.
سیاست مالی صحیح و انگیزههای مؤثر برای کار، پسانداز و سرمایهگذاری میتواند رشد اقتصادی را افزایش دهد، اما اجرای تعرفههای گسترده مانع از این رشد میشود. آنها اظهار میدارند که تعرفههای گسترده مانع رشد اقتصادی و منجر به آغاز جنگ تجاری طولانیمدت خواهد شد. آنها در پایان از کنگره خواستهاند که تعرفههای پیشنهادی دولت را تصویب نکند و از رئیسجمهور درخواست کردهاند که این تعرفهها را با دستور اجرایی عملی نکند.
لازم به ذکر است که طبق آمار سال 2023 کانادا با مجموع 655 میلیارد دلار صادرات به آمریکا و واردات از آمریکا بزرگترین شریک تجاری آمریکا است. مکزیک و چین بعد از کانادا شرکای مهم تجاری آمریکا هستند. آمریکا هم شریک اصلی تجاری کانادا است که بیش از دو سوم کل تجارت کانادا را تشکیل میدهد.
واکنش کانادا
در اقدامی چشمگیر و در پاسخ به تعرفههای جدید ایالات متحده، جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، اعلام کرد که کانادا تعرفههای ۲۵ درصدی بر کالاهای آمریکایی به ارزش ۱۵۵ میلیارد دلار اعمال خواهد کرد. این اقدام یکی از بزرگترین اقدامات تجاری اخیر در تاریخ روابط دو کشور محسوب میشود. وی در کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرد که کانادا به صورت فوری ۳۰ میلیارد دلار تعرفه بر کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد. همچنین، تعرفههای اضافی به ارزش ۱۲۵ میلیارد دلار طی ۲۱ روز آینده اجرایی خواهند شد تا به کسبوکارهای کانادایی فرصت داده شود تا زنجیرههای تأمین خود را تنظیم کنند.
تعرفههای جدید طیف گستردهای از کالاهای روزمره آمریکایی از جمله نوشیدنیهای الکلی، مواد غذایی مانند میوهها، آبمیوهها و سبزیجات، کالاهای مصرفی مانند عطر، لباس و کفش، لوازم خانگی و سبک زندگی مانند لوازم خانگی، مبلمان و تجهیزات ورزشی و مواد خام مانند چوب، پلاستیک و سایر مواد صنعتی را هدف قرار میدهند.
ترودو از مردم کانادا خواست تا در این تقابل اقتصادی متحد بمانند و از صنایع محلی حمایت کنند. او پیشنهاد کرد که کاناداییها:
o محصولات ساخت کانادا را در سوپرمارکتها انتخاب کنند.
o به جای ویسکی کنتاکی، از ویسکی کانادایی استفاده کنند.
o آب پرتقال فلوریدا را با جایگزینهای داخلی عوض کنند.
o به جای سفر به خارج، در پارکهای ملی و سایتهای تاریخی کانادا تعطیلات خود را برنامهریزی کنند.
تأثیرات اقتصادی و سیاسی
این اقدام جسورانه کانادا میتواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و روابط دیپلماتیک دو کشور داشته باشد. تحلیلگران پیشبینی میکنند که ممکن است ایالات متحده اقدامات تلافیجویانهای انجام دهد که منجر به تشدید اختلافات تجاری شود. اکنون تمام نگاهها به پاسخ دولت آمریکا دوخته شده است. آیا واشنگتن اقدامات تلافیجویانه انجام خواهد داد یا این اقدامات دو کشور را به سمت مذاکرات جدید تجاری سوق خواهد داد؟ به هر حال، واضح است که کانادا قصد عقبنشینی ندارد. این تنش تجاری بین کانادا و ایالات متحده میتواند تأثیرات گستردهای بر اقتصاد جهانی داشته باشد..
افزودن دیدگاه جدید