"نقش زنان در صلح پایدار" موضوع گفتگوی نشستی بود که روز شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۴ (۳۰ آگوست)، در جلسه ای آنلاین برگزار شد. این نشست به دعوت "کمپین توقف قتل های ناموسی" تدارک و برگزار شد. از خانم پروین ملک درباره اهداف این گردهمایی، سخنرانان، موضوعات مورد بحث و گفته‌های شرکت کنندگان برای انتشار در سایت "به پیش!" پرسش کردیم. خانم ملک، معاون سخنگوی "کمپین توقف قتل های ناموسی" است که در کارگروه‌های این تشکل شرکت و مدیریت فنی و هنری برگزاری جلسه آنلاین را برعهده دارد.
خانم ملک نوشته است :
این جلسه، توسط کمپین توقف قتل‌های ناموسی و با همکاری گروه کار بین‌الملل کمپین برگزار شد. سخن مشترک همه سخنرانان، «نقش زنان در صلح پایدار» بود. هدف اصلی از برگزاری این کنفرانس نیز بررسی وضعیت منطقه، پس از جنگ ۱۲ روزه در ایران بود. چون هر جنگی در یکی از کشورهای منطقه، کشورهای دیگر را نیز تحت تاثیر قرار میدهد، پس بررسی خطر جنگ و تاثیر بحران های کشورهای منطقه بر همدیگر هدف نشست بود.
در این نشست، ۷ سخنران از کشورهای ترکیه، سوریه، فلسطین، لبنان، اوکراین، هند، ایران و افغانستان دعوت شده بودند. متأسفانه سخنران افغانستانی نتوانست در برنامه شرکت کند، اما شش سخنران دیگر در جلسه حضور یافتند. زبان اصلی برنامه انگلیسی بود. ترجمه فشرده ای از سخنان در چات توسط دو تن از اعضای گروه کار بین الملل کمپین، شهین حیدری و روحینه، همزمان انجام می شد. خانم الهه امانی، عضو گروه کار بین‌الملل کمپین، اداره جلسه را به عهده داشتند.
جلسه با خوشامدگویی سخنگوی کمپین، دکتر رضوان مقدم، آغاز شد. ایشان بر اهمیت حضور سخنرانانی از کشورهای مختلف تأکید کردند و توضیح دادند که زنان همواره در خط مقدم تلاش برای تداوم صلح قرار دارند. با وجود این، نقش آنان در پایه‌گذاری صلح پایدار و التیام دردهای جوامع اغلب نادیده گرفته و معمولاً از مذاکرات صلح کنار گذاشته می‌شوند. ایشان یادآور شدند که فراتر از مرزها و کشورها، صلح پایدار بدون مشارکت مستقیم زنان امکان‌پذیر نیست.
تامانا سلاتیا از هند، صحبت‌های خود را آغاز کرد. او محور سخنانش را بر نقش رهبری زنان در شکستن سنت‌های مردسالارانه قرارداد و نشان داد که مشارکت زنان در پیشگیری از خشونت نه‌تنها سازنده بلکه ضروری است. او گفت هر بار که زنان تلاش کرده‌اند صدای خود را به میز مذاکرات صلح برسانند، با مقاومت دیدگاه‌های مردسالارانه مواجه شده‌اند. خانم سلاتیا همچنین به شرایط چند وجهی کشور خود اشاره کرد؛ از تروریسم و افراط‌گرایی تا هرج‌ومرج سیاسی. او تأکید کرد که زنان هندی با آموزش و توانمندسازی توانسته‌اند در کاهش درگیری‌ها و پیشبرد صلح از طریق روایتگری نقش مهمی ایفا کنند.
سپس خانم فاطما آیتاک از ترکیه سخن گفتند. ایشان مدیر «حزب زنان ترکیه» هستند و در سخنانشان بر مسئله‌ی خشونت و قتل‌های جنسیتی تأکید کردند. او به خروج دولت ترکیه از کنوانسیون استانبول اشاره نمود و توضیح داد که چگونه فشارهای گسترده‌ای بر جامعه‌ی مدنی، روزنامه‌نگاران و سازمان‌های زنان وارد می‌شود. با وجود این شرایط دشوار، زنان همچنان در خط مقدم مقاومت قرار دارند؛ تجمعات را سازمان‌دهی می‌کنند، شبکه‌های همبستگی به وجود می‌آورند و برای روش‌های صلح‌آمیز مطالبه‌گری می‌کنند.خانم آیتاک بار دیگر تأکید کردند که صلح بدون حضور زنان ناقص است و محقق نخواهد شد. زنان باید به‌عنوان نیروهای فعال در فرآیند صلح شناخته شوند، نه اینکه صرفاً از آن ها به‌عنوان قربانیان جنگ. نام برده شود .
خانم سولیما رمضان از فلسطین، مدیر «ابتکار توان‌افزایی اجتماعی»، در سخنان خود تأکید کردند که صلح یک رویا نیست بلکه نیازمند زیست روزانه است. ایشان توضیح دادند که امنیت واقعی به معنای رهایی از خشونت و سرکوب سیاسی است. وی با اشاره به شرایط زنان فلسطینی گفت که آنان بار سنگین ستم مضاعف و مشکلات معیشتی را بر دوش می‌کشند و در زندگی روزمره با چالش‌های متعددی مواجه‌اند. نکته‌ی مهمی که او مطرح کرد تاب‌آوری زنان بود؛ تاب‌آوری سیاسی و اقتصادی در برابر نظام‌های ناعادلانه، مطالبه‌گری مستمر و مقاومت در برابر سیاست‌های مردسالارانه. او همچنین همگرایی و پیوستگی زنان مبارز، از اورشلیم تا بین‌النهرین و از کابل تا تهران، را تضمین‌کننده‌ی صلح دانست و تأکید کرد که صلح بدون عدالت پایدار نخواهد شد.
سپس خانم ورا، فعال لبنانی–اوکراینی و هماهنگ‌کننده‌ی «شبکه جوانان صلح»، سخنرانی خود را با طرح نکات مهمی آغاز کردند. ایشان تأکید داشتند که لبنان گرفتار چرخه‌ی خشونت، جنگ داخلی، فروپاشی اقتصادی و فشارهای آشکار و پنهانی است که بر دوش زنان سنگینی می‌کند. به گفته‌ی او، زنان از فرآیندهای تصمیم‌گیری کنار گذاشته شده‌اند، در حالی‌که صلح پایدار بدون مشارکت مستقیم آنان امکان‌پذیر نیست.خانم ورا اشاره کردند که در جنوب لبنان حدود ۷۰ درصد خانه‌ها ویران شده است. در چنین شرایطی، این شبکه‌های زنان و جوانان هستند که به شکل غیررسمی مسئولیت جابه‌جایی خانواده‌ها، تأمین غذا، مراقبت‌های بهداشتی و روانی را بر عهده گرفته‌اند و تلاش کرده‌اند آرامش نسبی را به خانواده‌ها بازگردانند. او این اقدامات را نمونه‌ای از رهبری نوین زنان دانست که ساختارهای مردسالارانه را به چالش می‌کشد. نکته‌ی مهم دیگری که در سخنان او مطرح شد، این بود که از فلسطین تا ایران و لبنان، خشونت، جنگ، آوارگی و اقتدارگرایی بیشترین تأثیر را بر زندگی زنان داشته است و بنابراین، همبستگی فرامرزی زنان نه‌تنها یک شکل از مقاومت بلکه ضرورتی برای تحقق صلح است.
سخنران بعدی، دکتر لاما درباتی از سوریه، پزشک و کارشناس ارشد پروژه‌های مدافع حقوق زنان و از بنیانگذاران و مدیران «سازمان صلح‌سازان»، بود. او گفت زنان نخستین قربانیان جنگ و خشونت هستند اما همزمان نخستین عاملان صلح نیز محسوب می‌شوند. وی با اشاره به تجربه‌ی سوریه بیان کرد که از همان آغاز درگیری‌ها مشخص شد ایجاد صلح تنها از طریق حضور زنان و مردان صلح‌طلب با هویت های متنوع و متکثر مذهبی و قومی امکان‌پذیر است. به باور او، زنان قربانیان منفعل نیستند بلکه کنشگرانی تأثیرگذارند که می‌توانند تغییرات پایدار ایجاد کنند. او هشدار داد که اگر زنان در میزهای مذاکره حضور نداشته باشند، صلح پیش نخواهد رفت و نمونه‌ی بارز آن را در نسل‌کشی و بحران سوریه دیدیم. وی همچنین بر ضرورت حضور زنان در بازسازی سوریه تأکید کرد و به سرکوب زنان در سودان، تونس، مصر و افغانستان نیز اشاره کرد و گفت: با وجود همه مشکلات، امید به تغییر همچنان وجود دارد و بدون زنان صلح پایدار شدنی نیست.
سخنران دیگر، دکتر ملیحه مغازه‌ای از ایران، دکترای تاریخ، بود. او به مشاهدات خود در جریان جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و درباره‌ی کشته شدن زنان و کودکان سخن گفت. وی بر نقش حیاتی زنان در فرآیند صلح تأکید کرد و بیان داشت که اگر زنان در مذاکرات حضور داشته باشند، احتمال تحقق صلح پایدار بسیار بیشتر خواهد بود، زیرا زنان شناخت عمیق‌تری از خانواده و جامعه دارند. او صلح پایدار را به معنای فرصت، عدالت و کرامت تعریف کرد و گفت: زنان باید به عنوان تصمیم‌گیرندگان واقعی در فرآیند صلح حضور داشته باشند.
از مهم‌ترین پرسش‌های شرکت‌کنندگان این بود که چگونه می‌توان همکاری‌ها را ادامه داد؟ پرسش‌های زیادی مطرح شد و در این میان، نکته کلیدی، تداوم همبستگی و همکاری بین فعالان زن منطقه بود. در پاسخ به این پرسش که مخاطب پیام نشست را کی می دانید؟ پاسخ داده شد که مخاطبین جلسه گروه خاصی نیستند، بلکه هدف اصلی نشان دادن این بود که فراتر از مرزها، زنان باید در همه سطوح تصمیم‌گیری ــ ملی، محلی و جهانی ــ سهمی واقعی در گفت‌وگوهای صلح داشته باشند.
نقش کمپین توقف قتل‌های ناموسی
در پاسخ به پرسشی درباره‌ی جایگاه کمپین، توضیح داده شد که فعالیت‌های ما در این حوزه از سال ۲۰۲۰ آغاز شد. خانم رضوان مقدم بنیانگذار کمپین از همان ابتدا تأکید داشت که باید شبکه‌ای از همکاری‌ها ایجاد کنیم. امروز کمپین هفت کارگروه دارد که یکی از آنها کارگروه بین‌الملل است. بسیاری از دعوت‌ها و ارتباطات با فعالان زنان منطقه از سوی همین کارگروه انجام می‌شود.
این جلسه، که ۶۱مین جلسه ماهانه کمپین بود، جلسه ای با خصوصیت بین المللی هم بود ولی اولین نشست بین المللی کمپین نبود. تا امروز، دست‌کم ده جلسه‌ی کمپین توقف قتل های ناموسی، به حضور فعالان زنان منطقه اختصاص داشته است. با این حال، نشست اخیر هم از نظر ساختار متفاوت بود و هم از نظر تعداد سخنرانان و کیفیت تبادل نظرها برجسته‌تر.
چون زنان منطقه با مشکلات مشترکی روبه‌رو هستند، دستیابی به راه‌حل‌های مشترک نیز تنها از طریق هم‌فکری و همکاری امکان‌پذیر است. در همین راستا، کمپین توقف قتل‌های ناموسی عضو «کامپک» (COMPACT) است که زیر نظر سازمان ملل متحد فعالیت می‌کند و شامل بیش از سیصد نهاد پژوهشی و انجمن زنان است. اغلب سخنرانان دعوت‌شده به نشست نیز از اعضای «کامپک» بودند.
سه شنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ - ۲ سپتامبر ۲۰۲۵
افزودن دیدگاه جدید