صورتبرداری از خطرات کار کودک در زنحیره های تأمین جهانی بخش دوم

نوشته راشل جکسون، از انتشارات یونیسف

         2. صورتبرداری از زنجیرۀ تأمین

نقشه های زیر از زنجیرۀ تامین در بخشهای پوشاک، الکترونیک، و مواد غذایی و کشاورزی، همراه با معرفی مختصری از هر بخش، دید روشنتری را در بارۀ عملکرد این زنجیره ها فراهم می آورند.

1.2.1 پوشاک

تخمین زده می شود که 60 تا 75 میلیون نفر در سراسر جهان به تولید منسوجات، پوشاک و کفش اشتغال دارند. در این بین، میلیونها کودک هستند که کارهای غیرقانونی و خطرناکی را به عهده دارند. باوجودی حضور گستردۀ کودکان در زنجیره های تامین پوشاک از ده ها سال پیش شناخته شده بوده، اما تعیین اعداد دقیق کودکان کار در این بخش دشوار است زیرا کار آنها اغلب در اعماق زنجیره های تأمین جهانی پنهان است و یا به کارخانه‌های ناشناخته ای با قراردادهای فرعی منتقل می‌شود که در آنها کار غیررسمی جاری است؛ یا در قالب کارهای خانگی انجام می شود که به راحتی برای دیگران قابل مشاهده نیست.

در واقع، پیچیدگی زنجیرۀ تأمین پوشاک می‌تواند رویکردهای خطی یا "تک چاره" را برای حذف کار کودکان، مانند حسابرسی و کنترل کارخانه‌های ردیف 1 مورد تردید قرار دهد. برای روشنتر شدن موضوع، شمای بسیار ساده شدۀ زنجیرۀ تأمین برای یک تی شرت نخی را در نظر بگیرید

البته زنجیرۀ تأمین واقعی برای تولید یک تی شرت پنبه ای ساده می تواند بسیار پیچیده تر باشد و چنین نیز هست. در شکل زیر نمودار پیچیده تری از یک زنجیرۀ تولید همان تی شرت پنبه ای نشان داده شده است.

در این شکل، دایره های سبز نشاندهندۀ واسطه ها، کارپردازان، پردازنده ها و پیمانکاران جزء اند که بخشی از زنجیرۀ  ارزش پوشاک پنبه ای را تشکیل می دهند. زنجیرۀ ارزش در این شکل به رنگ آبی نشان داده شده است. مستطیلهای نارنجی نشان‌دهنده مواد یا ورودی‌هائی غیر از پنبه به زنجیرۀ تأمین اند، که در انواع پوشاک، از جمله برای تولید نخ پلی استر یا ابریشم مصنوعی و پارچه ها و اجزایی مانند دکمه و زیپ استفاده می شوند. منشا و ورودی خمیر چوب و فلز و ترکیبات مورد استفاده برای ایجاد اتیلن برای تولید پلی استر در این نمودار گنجانده نشده اند. روشن است که اگر اینها نیز در اینجا نشان داده می شدند، زنجیرۀ تولید پوشاک پیچیدگی باز هم بیشتری می یافت.

واضح است که اگر یک برند یا فروشنده، تلاشهای خود را برای حذف کار کودکان روی ردیف 1، که در اینجا نشان داده شده، متمرکز کند، مقدار زیادی از زنجیره تأمین از چنین مداخلاتی، از جمله حذف احتمالی پیمانکاران جزء شناسائی نشده در ردیف 1 بهره نخواهد برد.

از بررسی زنجیره های تامین الکترونیک و مواد غذایی و کشاورزی می توان نتایج مشابهی گرفت.