شهر کمنیتس ( کارل مارکس اشتات سابق ) در ایالت زاکسن، جایی که حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان بیشترین رای را انتخابات فوریه گذشته بدست آورده است، در روز های ۹و ۱۰ ماه مه میزبان کنگره سراسری حزب چپ آلمان بود. انتخاب این شهر حاکی از اراده حزب برای تغییر توازن سیاسی در جایی که راست افراطی قویترین نیرو است!
جلوی درب ورودی محل کنگره، جوانان و نوجوانان زیادی جمع شده بودند تا با هایدی رایشینک یکی از رؤسای دوئال فراکسیون حزب چپ در پارلمان آلمان عکس سلفی بگیرند. وی ۳۶ ساله و در حاضر پرطرفدارترین چهره سیاسی در شبکه های اجتماعی بویژه تیک تاک در میان جوانان است. او در سخنرانی افتتاح کنگره گفت: "حزب آلترناتیو آلمان تنفر و ترس را سازماندهی میکند، و ما امید را!" شعاری که در پشت سر او و در جاهای دیگر سالن برگزاری بعنوان شعار مرکزی دیده میشد. رایشینک گفته هایش در باره مبارزه با سرمایه‌داری که پیش از کنگره برخی واکنش ها بدنبال داشت را با اشاره بر اینکه؛ این سیستم اقتصادی ربطی به دمکراسی ندارد، مورد تاکید قرار داد. اینس شوردتنر رهبر حزب بعنوان سخنران دوم در همین رابطه گفت؛ ما نمی‌توانیم سرمایه‌داری را براندازیم، اما می‌گوییم اقتصاد باید بگونه ای باشد که کسانی که کار می‌کنند قادر باشند اجاره خود را بپردازند، بازنشستگان با وجود ۳۵ تا ۴۰ سال کار در فقر زندگی نکنند، بهداشت و آموزش رایگان و انرژی با قیمت مناسب در اختیار همه قرار گیرد.
این کنگره پس از پیروزی چشمگیر این حزب در انتخابات سراسری آلمان در فوریه که آرای آن از ۴.۸ درصد به ۸.۸ در صد و در انتخابات ایالت برمن از ۶ درصد به ۱۱ درصد افزایش یافته، برگزار میشود. همچنین باید اشاره کرد که در فاصله ۷ ماه گذشته اعضای حزب پس از تغییر منحنی ریزش های اولیه از ۵۹ هزار به ۱۱۲ هزار نفر ازایش یافته است. اعضای جدید اکثرا جوان، زن و غالبا از ایالت های غربی آلمان هستند. این سؤال مطرح میشود که انتظار آنها از حزب چیست؟ برخی اشارات در دبات های عمومی کنگره توسط اعضای جدید دال بر؛ تعیین سقف اجاره قابل پرداخت، مبارزه با راست، سازماندهی مقاومت در مقابل فریدریش مرتس صدر اعظم جدید از حزب دموکرات مسیحی را می‌توان ازجمله انگیزه های آنان دانست. بسیاری از آنها مايلند خانه به خانه با شهروندان گفت‌گو کنند. آنها می‌خواهند دلیل فقر فزاینده در برخی شهرها و مناطق را برای مردم توضیح دهند. رویکردی که در انتخابات فوریه در بیش از ۶۰۰ هزار مورد مراجعه به خانه ها صورت گرفت و همراه با ابتکارات دیجیتالی و حضور فعال حزب در تیک تاک منتهی به پیروزی آنها شد. بی‌دلیل نبود که یان فان آکیم رهبر دیگر حزب در سخنانش تأکید داشت؛ چرا نباید ما در انتخابات آتی در چند ایالت پیروز نشویم، اگر همچنان بر روی همین ریل حرکت کنیم!
کنگره کمنیتس با شرکت بیش از ۵۰۰ نماینده با حق رای از حوزه های مختلف ایالتی برگزار شد. علاوه برآن میهمانان زیادی از نهاد ها و تشکل های مردمی بویژه جوانان در کنگره شرکت داشتند. توجه واستقبال شبکه های ۱ و ۲ تلویزیون آلمان و مدیا های مختلف نسبت به کنگره محسوس بود و در همه ساعات کنگره آنرا پوشش داده بودند.
احزاب بین‌المللی در کنگره
در این کنگره از نمایندگی های احزاب بین‌المللی چپ نیز دعوت شده بود. این احزاب عمدتا شامل چپ های اروپا که در فراکسیون چپ پارلمان اروپا حضور دارند، مثل احزاب چپ؛ فرانسه، سوئد، بلژیک، پرتغال، قبرس، چک، جنبش پودموس اسپانیا... و حزب چپ اروپائی. همچنین از منطقه خاور نزدیک؛ تنها حزب دموکراتیک خلقها (ه.د.م از ترکیه) ، حزب چپ ایران و حزب کمونیست عراق شرکت داشتند. اما عدم حضور نمایندگان احزاب آفریقائی و آمریکای لاتین محسوس بود. به ابتکار بنیاد رزا لوکزامبورگ در جنب کنگره جلسه معارفه و گفتگوی احزاب بین‌المللی حاضر در کنگره با یکدیگر و با مسؤولین حزب چپ آلمان سازمان داده شده بود، که امکان مناسبی برای تعمیق و گسترش روابط بین‌المللی احزاب بود. میشد احساس کرد که وظیفه کمیسیون بین‌المللی سابق حزب چپ را اینبار بنیاد رزا لوکزامبورگ عهده دار شده است. شاید هم باید آنرا آغاز روند کسست از سنت همبستگی بین‌المللی احزاب خواهر دانست، پدیده ای که بتدریج در احزاب سبز تکوین یافت، بطوریکه امروز آنها فاقد سنت احزاب خواهر هستند.
مباحث سیاسی برنامه ای
پس از سخنان افتتاحیه مسؤلین حزب؛ هایدی رایشینک، اینس شوردتنر و یان فان آکیم و تاکید آنها بر عنصر مبارزه، داشتن امید و تأیید رویکرد برنامه ای شان، مسؤل تشکیلات حزب گزارشی از میزان گسترش کمی و کیفی فعالیت‌های انتخاباتی حزب در ایالات مختلف و برنامه حزب در انتخابات آینده ایالت ها و چالش‌های پیش رو ها ارائه داد. آنگاه نوبت دبات عمومی با سخنرانی تعداد زیادی از نمایندگان بود. سخنرانان در زمینه های مختلف نظری، سیاسی و برنامه حزب به نقد و یا تأکید برخی رویکرد های حزب، بازگشایی برخی مسائل اجتماعی از جمله خارجی ستیزی در عملکرد پلیس، جنگ غزه، مبارزه با فاشیسم و راست افراطی و....پرداختند. از فحوای دبات عمومی میشد رویکرد و نقش حزب را بعنوان حزبی که مسائل اصلی جامعه را تشخیص داده و در سمت عدالت‌خواهانه برای آنها راه حل دارد، طرفدار صلح و محیط‌زیست است و در عرصه جهانی نیز نسبت به کشتار در غزه حساس است، تشخیص داد. این تصویر تا حدی منطبق است با آنچه از ابتدای شکل گیری این حزب در بیرون انعکاس یافته است. حال سوال این است، تأثیرگذاری اعضای جدید، با گرایش های گوناگون چپ، چگونه در حرف و عمل حزب جاری میشود. بدون تردید برسر بسیاری از موضوعات اختلاف نظر و دیدگاه‌های مختلف و حتی متضاد وجود دارد، اما رهبری حزب آنها را در پشت صحنه بگونه ای همساز میکند، که تظاهر بیرونی آن، یک حزب متحد باشد.
نتیجه‌گیری
گام‌های سنجیده و استواری که حزب چپ آلمان در غلبه بر بحران درونی در مقطع انشعاب سارا واگنکنشت، اتخاذ برنامه درست انتخاباتی، بکارگیری ابتکارات جدید و استفاد از امکانات دیجیتال و شبکه اجتماعی، ارائه چهره های تازه و مناسب و سرانجام همبستگی آنها از جمله عوامل موفقیت حزب در بپاخاستن دوباره شد. در عین حال مدیا عمومی نیز ضمن سورپرایز شدن از تولد دوباره حزب، به آنها توجه بیشتری نمود، و در واقع همان توجهی که نسبت به حزب سارا واگنکنشت در بدو تشکیل آن مبذول شد، این بار به یاری حزب چپ آمد. همچنین عملکرد هم افزای حزب با رهبری در عرصه عمومی، و حضور حزب در پارلمان بعنوان یک فراکسیون مسؤل، توانا و دمکرات در قالب اپوزیسیون ائتلاف حاکم را باید از نقاط قوت آن دانست. حزب به پلاتفرمی برای همه نیروهائ ضد راست افراطی و ضدفاشیست تبدیل شده است. جامعه سیاسی آلمان نسبت به این وظیفه حزب آگاه و آنرا مثبت می‌داند. در پایان بجاست یادآور شوم، دبات های سنگین و طولانی در باره نسل کشی و کشتار در عزه، که در کنگره اکتبر ۲۰۲۴ در حزب جریان داشت، در این کنگره درقالب تصویب قطعنامه ای در برخورد با سیاست اسرائیل به ثمر نشست. گرچه با اکثریت ضعیف، اما در فضای سیاسی آلمان اقدامی بجا و قابل پشتیبانی.
افزودن دیدگاه جدید