جنبش اجتماعی عظیمی که حول هفتتپه شکل گرفت، تمام نگاهها را به خود معطوف کرد و توانست حمایت گروههای اجتماعی مختلف را جلب کند، محصول یک اتفاق خلقالساعه نبود. هیچ اتفاق سیاسی- اجتماعی مهمی، بدون وجود بستری مساعد و زمینهی اجتماعی لازم به وقوع نمیپیوندد. هفتتپه نیز از این امر مستثنا نیست. تکامل تدریجی بستر سیاسی و اجتماعی هفتتپه، کارگران این مجموعه را به آن سطح از آگاهی مسلح کرد که بتوانند در مقابل تمایل سیاستهای نئولیبرالیستی دولت برای خصوصیسازی مقاومت کنند و با انتخاب نمایندگان خود، این مقاومت را نهادینه سازند. وقتی ابزار اعتصاب از سوی دولت و کارفرما بیپاسخ ماند، کارگران هفتتپه به خیابان آمدند و در یک سازماندهی منسجم یک ماه با همراهی تمام اقشار جامعه در شهر شوش، مطالباتشان را یکصدا فریاد زدند.
بازخوانی آنچه در هفتتپه گذشت از این حیث اهمیت دارد که میتوان در وقایع آتی جنبش کارگری به تجربیات کارگران نیشکر هفتتپه تکیه کرد و از آنها آموخت. با این نگاه هر قدمی در جنبش کارگری صرفنظر از موفقیت یا عدم موفقیت آن، یک پیروزی تلقی میشود. زیرا حداقل به تجربیات جنبش افزوده و راه را برای آینده هموارتر کرده است.
اینکه حرکت کارگران هفتتپه در ماهیت خود حائز محتوای مترقی بود بر کسی پوشیده نیست. نفس اعتصاب یک حرکت مترقی با قدرتنمایی سیاسی کارگران است. کارگران در اعتصاب مؤکداً ثابت میکنند بخش اصلی تولید و نیروی محرکهی حیات اجتماعی هستند. علاوه بر این در اعتصاب مدیریت وضعیت کارخانه نیز به دست کارگران است و در مدیریت دوگانهای که صورت میگیرد، هیمنهی پوشالی مدیریت کارفرما فرومیریزد. علاوه بر خود اعتصاب، کارگران هفتتپه در تجمعات خود از شعارهای مترقیای همچون «نان، کار، آزادی» استفاده میکردند و اثری از شعارهای ارتجاعی و فاشیستی در این تجمعات نبود.
اما وجوه مترقی اعتراضات کارگران نیشکر هفتتپه به این امور محدود نمیشود. یک نکتهی بسیار مهم در این اعتراضات، حضور زنان در سطوح مختلف بود. ویدئویی از تجمع کارگران در محوطهی کارخانه منتشرشده بود که نشان میداد یک زن در قامت یک رهبر کارگری ظاهرشده و مواضع کارگران معترض را اعلام میکند و از عملکرد زنان در اعتراضات هفتتپه سخن میگوید. اهمیت این اتفاق وقتی روشنتر میشود که آن را در بستر جامعهی ایران که زنان در آن برای حق پوشش اختیاری خود مبارزه میکنند و ورودشان به استادیوم فوتبال ممنوع است ببینیم. این سخنرانی علاوه بر اینکه درک مترقی کارگران هفتتپه در مورد مسئلهی زنان را تداعی میکند، بلکه با تأکید نشان میدهد که در صورت وجود شرایط برابر زنان میتوانند نقش اجتماعی مؤثر بر عهده بگیرند.
دخالت گری زنان در اعتراضات هفتتپه تنها یک سخنرانی یک رهبر کارگری نبود. در تجمعات هفتتپه زنان کارگران و همچنین همسران مردان کارگر، در صف اول اعتراضات بودند و صحنهی تجمع را با تمام توان مدیریت میکردند. علاوه بر این بازنماییهای بیرونی، زنان در پشتصحنهی اعتراضات نیز حضور پررنگ و فعالی داشتند. در تمام روزهای اعتصاب در کارخانه، زنان نقش تدارکات اعتصاب را بر عهده داشتند و تمامقد از اعتراضات هفتتپه پشتیبانی کردند.
توجه به حضور و تأثیر زنان در اعتراضات هفتتپه علاوه بر تقویت گفتمان حضور زنان در جنبش کارگری، ازاینجهت مهم است که تمام اعتراضات حال حاضر، در شکل دادن به ایران فردا مؤثر خواهند بود. اگر ایران فردا را کشوری بدون تبعیض جنسی، و بدون ساختار مردسالارانه میخواهیم، لازم است بر اعتراضاتی که از همین امروز این مسائل را در بطن خود حل کردهاند، تأکید کنیم و از آنها بیاموزیم.
افزودن دیدگاه جدید