اخیرا پرویز ثابتی مسئول اداره سوم ساواک که مقتدرترین و مهمترین اداره ساواک بود و وظیفه امنیت داخلی را به عهده داشت، طی مصاحبه ای با تلویزیون "من و تو" به مجموعه مسائلی از زندگی شخصی خودش تا اوضاع سیاسی اقتصادی جامعه ایران، همچنین به شکل گیری ساواک تا زمان انحلال اش، پرداخت. در این مصاحبه ثابتی با آرایش چهره ساواک به عنوان سازمانی در خدمت امنیت کشور، تلاش کرد روند فروپاشی سلطنت پهلوی و چرائی آن را نیز توضیح دهد. او در سراسر مصاحبه چند ساعته اش نقش محوری خود در تدارک تصمیم برای شاه را برجسته کرده و می گوید عدم توجه به پیشنهاد و به دیدگاه او در اواخر رژیم شاه عامل اصلی بسته شدن دفتر رژیم پهلوی بوده‌است.
این مصاحبه، که پشت آن حریانی از سلطنت طلبان هار قرار دارند، پر است از دروغ و فریب و تناقض. از نبود شکنجه گرفته تا انکار نقش ساواک و خود او در اعدام مبارزان. مصاحبه ثابتی بازتاب گسترده ای در میان نیروهای ترقی خواه داشت و با واکنش گسترده فعالان سیاسی و جریانات چپ و آزادیخواه مواجه شد. این نیروها عموما کوشیده اند ادعاهای دروغین او را نسبت به نیروهای چپ و دیگر رزمندگان ضد استبداد رد کنند و با شاهد و مدرک نشان دهند چه شکنجه های وحشیانه ای در آن دوره اعمال می شده است. این واکنش ها برای بخش وسیعی از مردم ایران که تیغ سرکوب جمهوری اسلامی جسم شان را زخمی کرده است، لازم و ضروری اند. به ویژه برای بخشی از مردم که از نابکاری های بی حد و مرز و خشونت وحشی‌گری‌های قرون وسطائی جمهوری اسلامی، به کفن دزد اولی پناه برده اند. اما این واکنش ها به جز استثناهائی از سطح عاطفه و احساس و افشاگری فراتر نمی رود و راه به علت مصاحبه پرویز ثابتی نمی برد. بدون شک پرویز ثابتی با انکار و کمرنگ کردن شکنجه خواسته است که نقش سرکوبگرانه ساواک شاه را کمرنگ کند، نیروهای چپ و آزادیخواه را تضعیف نماید، اما این هدف اصلی مصاحبه پرویز ثابتی نیست. هدف از این مصاحبه تعیین تکلیف با دعوای درونی سلطنت طلبان و اثرگذاری روی آنهاست. مخاطب او مستقیما نه مردم ایران که هواداران پادشاهی است. ثابتی در تمام مصاحبه تلاش کرده است نقش محوری خود در دوران پهلوی را بزرگ جلوه دهد تا از آن برای امروز بهره گیرد. او به عنوان کسی که همیشه اوضاع را درست می دیده، می خواهد با زیر ضرب بردن برخی از سلطنت طلبان، آنها را در دعوای درونی شان، تضعیف کند.
پرویز ثابتی در این مصاحبه به عنوان مدافع سلطنت با احترام به خانواده پهلوی و ستودن رضا شاه و محمد رضا شاه به خاطر نقش برجسته شان در ساختن و پیشرفت کشور، در صدد برآمده است جناح هار سلطنت را یعنی همان جناحی که در دوره شاه راه حل را در سرکوب بیشتر و تا به آخر می دید، تقویت کند. او بخشی از سلطنت طلبان را که با حفظ نگاه مثبت به خاندان پهلوی می خواهند به جنبه هائی از دموکراسی توجه نشان دهند، زیر ضرب می برد. از نظر ثابتی انعطاف بیش از اندازه شاه که مجلس شورا و سنا را در اواخر منحل نکرد، مطبوعات را نبست و نمایندگان و خبرنگاران رسانه های خارجی را اخراج نکرد، باعث انقلاب شد. اگر طبق طرح پیشنهادی پرویز ثابتی چند ماه پیش از انقلاب ۱۵۰۰ فعال سیاسی دستگیر می شدند، انقلابی رخ نمی داد. او برای تائید طرح سرکوبگرانه اش، به دستگیری تعدادی از فعالان سیاسی مدتی پیش از خرداد ۵۶ که منجر به عدم شکل گیری اعتراضات در ۱۵ خرداد همان سال شد، استناد می کند. ثابتی خیال می کند شانس سلطنت امروز برای قدرت گیری بالاست، از اینرو جناح تند سلطنت را برای اعمال فشار روی رضا پهلوی خطاب قرار می دهد. او به تجربه دیده است اعمال فشار روی رضا پهلوی برای جهت دادن به او موثر است. ثابتی تجربه متلاشی کردن "همبستگی برای دموکراسی و آزادی در ایران" با محوریت رضا پهلوی یعنی آخرین تشکل مورد حمایت او در جریان جنبش انقلابی زن، زندگی، آزادی، توسط افراطیون طالب سلطنت را دارد. او دیده است که رضا پهلوی به عنوان "شاهزاده" چقدر در موضع سیاسی سست و سیال است و با هر فشاری به آن سو خم می شود. هدف مصاحبه او قبل از هر چیز سوق دادن "شاهزاده" به این سمت و سوست.
هر چند ثابتی در این برنامه هدفش تقویت جناح هار طرفدار سلطنت و زدن جریانی است که در چارچوب پادشاهی روش نرم تری را مد نظر دارد، اما امروز این جریان از قدرت فاصله بسیار زیادی دارد. حرف های ثابتی در جوهر حود تایید کاربرد خشونت برای حفظ نظام است و این حرف ها در راستای سیاست ها و روش های جمهوری اسلامی است. این رژیم کنونی است که عملا پیام ثابتی را دریافت می کند و ابزار و وسیله اعمال آن را دارد. ثابتی چه بداند و چه نداند پیامش به گوش دستگاه ولایت می رسد. جمهوری اسلامی امروز چون اواخر دوره رژیم گذشته غرق در بحران و در پی راهی است برای نجات خود. در واقع پیام ثابتی این است: ما چون تا به آخر سرکوب نکردیم، قدرت را از دست دادیم. شما اگر می خواهید بمانید باید دستگیری ها را بیشتر و اعدام ها را افزایش دهید.
در این مصاحبه نکته دیگری که آموزنده است، توجه به اختلافات درون حکومت هاست. این اختلافات با رشد مبارزه عمیق می شود و بیش از هر سلاحی حکومت را به تسلیم می کشاند. در دو سال آخر منتهی به انقلاب بحران به اختلافات در راس حکومت دامن زد و به فلج کردن دستگاه استبداد کمک بسیار زیادی نمود. شاه که همه قدرت را در کف داشت و تصمیم گیرنده اصلی بود، به دلیل رشد اختلافات، فلج شد. هر کس برای نجات حکومت راهی پیشنهاد می کرد. ناصر مقدم پیشنهاد باز کردن فضای سیاسی را می داد و پرویز ثابتی راه نجات را در سرکوب بیشتر می دید. در جمهوری اسلامی هم که بحران همه جانبه ای گریبان حکومت را گرفته است، اختلافات بیشتر شده و شکاف در بالا عمیق تر خواهد شد. این اختلافات در تداوم بحران و گسترش جنبش رشد می کند و تصمیم گیرندگان حکومت در راس قدرت را فلج خواهد کرد. نیرو و ابزارهای سرکوب حکومت تا زمانی کارائی دارند که، اراده برای سرکوب وجود داشته باشد. زمانی که اراده ها، در نتیجه اوج گیری اختلافات سست می شود، این ابزارها کارائی خود را از دست می دهند. ثابتی در این مصاحبه بدون اینکه بخواهد به این اشاره دارد که حکومت های مقتدر در شرایط بحران چگونه اختلافاتشان رشد می کند و زمام أمور از چنگشان خارج می شود. روند فروپاشی حکومت پهلوی خصوصا در دو ساله آخر که بحران عمیق شده و اختلافات برای حفظ رژیم اوج گرفت، آئینه ای است که سرنوشت جمهوری اسلامی را می توان در آن دید.
خلاصه هدف اصلی و جان کلام پرویز ثابتی و نیروی حامی او در میان سلطنت طلبان در این مصاحبه، نه انکار شکنجه و تضعیف نیروهای چپ و دیگر مبارزان، که خود نیروی مدافع سلطنت پهلوی و در راس آن "شاهزاده" رضا پهلوی است. جوهر حرف او تائید خشونت و سرکوب برای حفظ نظام است. این پیام در خدمت سیاست ها و روش های جمهوری اسلامی است.
پنجشنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۲ برابر ۷ دسامبر ۲۰۲۳
افزودن دیدگاه جدید