تحول اندیشه در بارۀ فقر: بررسی تعاملات بخش بیست و دوم

5        آسیب‌پذیری و صدا

5.2     مقابله با ریسک – ادامه

بیمه های عمومی ممكن است تلاشهای خصوصی را تحت الشعاع قرار دهند یا حتی كنار بزنند. به همین دلیل مهم است كه ترجیحات مردم در تخصیص زمان درك شود. برای مثال دات (Datt) و راوالین (Ravallion)هزینه های فرصت مشاركت كنندگان در طرحهای تضمین اشتغال و كار عمومی روستایی را در دو روستای هند بررسی كردند. در یكی از این روستاها، بیشتر شركت كنندگان در طرحهای تضمین اشتغال، وقت خود را به جای گذراندن در بیكاری به این فعالیتها منتقل می كردند، بنابراین هزینه فرصت آنان پایین و منافع خالص شان از برنامه بالا بود. در روستای دیگر، اشتغال در طرحهای کار عمومی عمدتاً جایگزین كار مزدی و كار در مزرعه خود افراد می شد، كه منجر به هزینه فرصت بسیار بالاتر و منافع خالص پایین تر بود.

همچنین كاكس (Cox) و خیمنس (Jimenez) در تحقیقات شان این را بررسی كردند كه "آیا انگیزۀ انتقالات خصوصی در پرو نوعدوستی است یا مبادله؟" این نكته اهمیت دارد، زیرا چنین انگیزه ای می تواند بر آثار انتقالات درآمدی عمومی اثر بگذارد. آنها دریافتند كه مزایای تأمین اجتماعی انتقالات خصوصی را "به حاشیه می راند"، به این ترتیب که دریافت مساعده زیر پوشش تامین اجتماعی احتمال دریافت کمکهای خصوصی، مثلاً از افراد خانواده، را حدود 6 درصد كاهش می دهد. این اثر در فیلیپین قوی تر هم بود: كاكس و خیمنس نشان دادند كه در این کشور در نبود درآمد بازنشستگی، انتقالات خصوصی 37 درصد بیشتر بود. هرچند این عوامل باید هنگام طراحی اقدامات عمومی مدنظر قرار گیرند، اما هنوز دو دلیل برای پافشاری بر طرحهای عمومی وجود دارد. اولاً همان طور كه در این نمونه ها می بینیم، جبران (كاهش انتقالات خصوصی در برابر انتقالات عمومی) یك به یك نیست، به این معنا که کاهش کمکهای خصوصی  برابر عایدات ناشی از طرحهای فقرزدائی عمومی نیست؛ دوم این که بیمه در برابر ریسكهای گسترده در سطح روستا یا منطقه به احتمال زیاد از طریق سازوكارهای غیررسمی محقق نمی شود.

بحران شرق آسیادر دهۀ 90 قرن گذشته به شكلی بسیار چشمگیر و ناگوار بر اهمیت شبكه های ایمنی تأكید كرده است. كشورهایی مانند اندونزی برای مقابله با پیامدهای بحران نه از منابع مالی چندانی برخوردار بودند و نه سازوكارهای اداری لازم را داشتند. اقداماتی كه اكنون در حال انجام اند، شبكه های ایمنی و تأمین اجتماعی را در سراسر منطقه تقویت خواهند كرد. اما اینجا درسی برای سیاست اقتصاد كلان نیز وجود دارد. همچنان که استیگلیتز (Stiglitz) تصریح کرده است "درجۀ ریسک در سیاست اقتصادی كلان باید در پرتو توانایی برای حمایت از شهروندان در صورت بروز بحران و همچنین میزان اقدام بین المللی در محدود كردن احتمال وقوع بحران مدیریت شود". در نبود یك شبكۀ ایمنی داخلی كافی و محدودیتهای بین المللی بر سرمایه گذاران، ریسکهای ناشی از آزادسازی بازارهای مالی و حساب سرمایه بسیار بزرگ است. 

بسیاری از بررسیهای مشاركتی فقر كه پیش تر مرور شدند، به نگرانی نسبت به ریسک اشاره داشتند. شواهد دیگری نیز به هزینه های اقداماتی اشاره دارند كه فقرا ناگزیر اند برای جبران ریسک یا مقابله با پیامدهای آن متحمل شوند. دهند. همزمان مجموعه ای رو به رشد اما هنوز ناقص از شواهد درباره اقدامات عمومی برای كاهش این بعد از فقر در دسترس است. هرچند همۀ شواهد در یك جهت نیستند و به وضوح ارزیابیهای بیشتری مورد نیاز اند، اما تجربه نشان می دهد كه تركیبی از برنامه های تضمین اشتغال و كار عمومی، طرحهای وامدهی گروهی (در صورت لزوم همراه یارانه) و طرحهای سادۀ سپرده گذاری، حداقل این مزیت را دارند که پشتیبانی ولو محدودی را برای فقرا در مواجهه با ریسک فراهم می كنند.