اعتصاب خلبانان شرکت هواپیمایی اسکاندیناوی (ساس)

اعتصاب خلبانان شرکت هواپیمایی اسکاندیناوی که از جمعه هفته گذشته و پس از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات قرارداد دسته‌جمعی شروع شد همچنان ادامه دارد و به‌رغم تلاش‌هایی که روز گذشته ١ ماه مه برای رسیدن به توافق از هر دو سو انجام شد، نمایندگان خلبانان و سهامداران نتوانستند به توافق برسند.

این اعتصاب تاکنون خسارات سنگینی به این شرکت وارد کرده و ده‌ها هزار مسافر را از پرواز بازداشته است. افزون به آن مقدار زیاد کالا که قرار بود با هواپیماهای شرکت حمل شوند روی زمین‌مانده‌اند. خواست خلبانان افزایش ١٠ درصد به دستمزدها، دو تعطیلی آخر هفته در ماه، و امنیت و شرایط شغلی بهتر است. بنا به نوشته یک روزنامه نروژی در سال ٢٠١٢ که ورشکستگی این شرکت را تهدید می‌کرد؛ خلبانان و کارکنان آن توافق کردند که برای نجات شرکت انتظاراتشان را کاهش دهند. اما اینک که این شرکت دوران بحرانی را پشت سرنهاده و در سال گذشته سود خوبی داشته است، کارکنان آن‌هم می‌خواهند سهمی از این سود به‌صورت افزایش دستمزد به آن‌ها تعلق گیرد. همین روزنامه خسارات این اعتصاب را حداقل ١٠٠ میلیون کرون تخمین زده است. شرکت هواپیمایی اسکاندیناوی، یک شرکت سهامی است که سهامداران بزرگ آن دولت‌های، سوئد، دانمارک و بخش خصوصی هستند. دولت نروژ یکی دیگر از سهامداران شرکت است که اکثر سهم خودش را فروخته و سهم زیادی در آن ندارد.

در نروژ همه‌ساله در بهار مذاکرات دسته‌جمعی بین اتحادیه‌های کارگری و کارفرمایی برای انعقاد قراردادهای دسته‌جمعی شروع می‌شود و کمتر اتفاق می‌افتد که توافق نشود و کار به اعتصاب، بخصوص اعتصاب طولانی بکشد. سطح دستمزدها عموماً متوسط و بالاست و افزایش‌ها برخلاف ایران نه بر اساس خط فقر و تورم بلکه برای افزایش قدرت خرید است. در هنگام انعقاد قراردادهای دسته‌جمعی در مورد شرایط کاری و رفاهی و امتیازات دیگر هم معمولاً مذاکره می‌کنند و دو طرف متعهد به اجرای توافقات به‌دست‌آمده هستند. در صورت عدم توافق کارگران حق اعتصاب دارند و از آن استفاده می‌کنند و در مواقعی نیز که مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد قبل از شروع اعتصاب یک واسطه بی‌طرف و وارد به امور که روی انتخاب او توافق وجود دارد و میانجی کشوری است سعی می‌کند طرفین را به توافق برساند. ولی پذیرش نظر وی برای طرفین اجباری نیست. سهم دستمزد در قیمت تمام‌شده کالا در نروژ حدود ٣٠ درصد است. علاوه بر آن کارفرما باید در مقابل هر کارگر مقدار قابل‌توجهی مالیات سرانه بپردازد و مالیات خودش هم به نسبت درآمد سالیانه‌اش به‌صورت تصاعدی بالا می‌رود. بااین‌حال تولید سودآور و به‌صرفه است، هزینه دارو و درمان بسیار کم، تحصیل تا سطح دانشگاه رایگان، بیمه بیکاری و بازنشستگی و بیماری برقرار، روز کارگر تعطیل و کسی به خاطر اعتراض و اعتصاب و عضویت در حزب و اتحادیه نه دستگیر و نه پلیس حق تعرض به اعتصابی را دارد. ادعای حکومت مستضعف بودن را هم ندارند!