وظایف ما چپ‌ها در جهان نابرابر کنونی

* اهمیت کتاب "سرمایه" (کاپیتال )
بدون تردید کتاب "سرمایه" (کاپیتال) کارل مارکس یکی از بزرگترین، مهمترین، تاثیرگذارترین و پرخواننده ترین کتاب هایی ست که در زمینه اقتصاد، سیاست و جامعه شناسی تالیف شده است. جلد نخست "سرمایه" در سال 1867 انتشار یافت و نزدیک به یک قرن و نیم زمينه ساز تحولات نظری و سياسی در جهان معاصر شد.
دو دهه پس از فرو پاشی دیوار برلین کتاب "سرمایه"(کاپیتال) باز یکی از پرفروش ترین کتابهای جهان است.
اهمیت کارهای مارکس آنچنان است که مسئولان تهیه فهرست "حافظه تاریخی بشریت" در سال 2013 تصمیم گرفتند برخی آثار کارل‌ مارکس فیلسوف و اقتصاددان آلمانی را در این فهرست که سازمان یونسکو آن را زیر پوشش دارد ثبت کنند. کتاب های "مانیفست حزب کمونیست" و جلد اول کتاب سرمایه مارکس به این دلیل در فهرست حافظه تاریخی بشریت یونسکو ثبت شدند که از ابتدای نگارش، تاثیرات جهانی شگرفی بر حرکت‌های اجتماعی گذاردند. دو کشور آلمان و هلند به طور مشترک خواستار ثبت این اثر شده بودند.

* با چه هدفی کتاب "سرمایه" (کاپیتال ) مارکس انتشار یافت؟
جلد اول "سرمایه" تنها جلدی است که در زمان حیات خود مارکس منتشر شد. مارکس نتوانست قبل از مرگ جلد دوم و سوم سرمایه را انتشار دهد اما فردریش انگلس دوست و همکارش پس از مرگ او جلد دوم و سوم را بر اساس دستنوشته‌های مارکس به ترتیب در سال‌های 1885 و 1894 منتشر کرد.
فردريک انگلس، همرزم کارل مارکس، می گوید "از زمان پیدایش کارگران و سرمایه داران بر روی زمین کتابی که به اندازه کتاب حاضر برای کارگران مهم باشد پیدا نشده است". و خود مارکس این کتاب را نقدی بر اقتصاد بورژوائی از دیدگاه منافع طبقه کارگر می داند. در واقع مارکس در این کتاب به قول خودش در جستجوی "آشكار كردن قانون اقتصادی حركت جامعه‌ مدرن" است. کارل مارکس در مقدمه‌ای بر جلد اول "سرمایه" (کاپیتال ) می نویسد: "هدف نهایی این اثر آن است که قانون اقتصادی حرکت جامعه مدرن، یعنی جامعه سرمایه ‌داری یا بورژوائی را شفاف و آشکار کند".

* موضوعات اصلی سه جلد کتاب "سرمایه" (کاپیتال )
در فصل اول جلد یک کتاب "سرمایه" (کاپیتال ) مارکس به تحلیل کالا می پردازد و حجم زیادی از این جلد کتاب به تاریخچه، جزئیات و نتایج وضع قوانین کارخانه در انگلستان اختصاص یافته است. در جلد دوم این کتاب به پروسه گردش سرمایه و اشکال مختلفی که سرمایه در کلیت خود و در سیر تحولش به خود می گیرد پرداخته و در سومین جلد کتاب به بررسی تئوریک روند ایجاد سرمایه داری می پردازد.

* انتشار مجدد آثار مارکس و کتاب "سرمایه" (کاپیتال ) در ایران
سه جلد کتاب "سرمایه" (کاپیتال )؛ نزدیک به 50 سال قبل توسط زنده یاد ایرج اسکندری ترجمه و انتشار یافت. در سال‌های گذشته آقای جمشید هادیان در خارج از کشور و اخیرا آقای حسن مرتضوی ترجمه دیگری از جلدهای اول و دوم و سوم را در ایران منتشر کردند. بدون تردید اقدام به ترجمه های دیگری از "سرمایه" (کاپیتال )، توسط مترجمان با تجربه آثار مارکسیستی کشورمان هم جای قدردانی بسیار دارد و بالاترین ارج‌گذاری، خواندن این کتاب پر محتوی است.
سرمایه داری در قرن بیستم و بیست و یکم تحولاتی داشته است و "جهانی شدن"، اجزا و عناصر سرمایه داری را تحت شعاع خود قرار داده است. سرمایه مدتهاست کاملا جهانی شده است. روند تبدیل سرمایه از "سرمایه صنعتی و تولیدی"به "سرمایه مالی"، سرعت گرفته و همه جهان با بحران های اساسی مواجه است. ما دهه هاست که در عصرسرمایه ‌داری مالی جهانی قرار گرفته ایم.
آثار مارکس و کتاب "سرمایه" (کاپیتال ) که مهمترین اثر تمدن و تفکر بشری است را می بایست به دقت خواند و با تحلیل های اقتصادی مندرج در آن به جستجوی راه هایی برای غلبه بر بحرانهای ناشی از نظام سرمایه داری و برون رفت از آن برآمد. همزمان با آن به کمک احزاب و جنبش های سیاسی و اجتماعی که برای ایجاد تغییرات دمکراتیک، رادیکال، عدالت خواهانه و آزادیخواهانه تلاش میکنند باید راهی برای تغییر جهانی که در آن هنوز گرسنگی یکی از معضل های عمده است، یافت.

* ما چپ های ایران و جهان نابرابر کنونی
ما چپ ها (وحتی بسياری از غير چپ ها) واقفیم که سيستم نئوليبراليسم حاکم در جهان سالهاست که با بحران ساختاری مواجه است. وظيفه چپ اين است که عليه اين سيستم مبارزاتش را به اشکال گوناگون در سطح کشور، منطقه و جهان پيش ببرد. چپ بايد در اين مبارزه از پشتوانه تئوریک موجود برای شناخت این سیستم بهره بجوید و قواعد و ارزش های چپ عدالتخواه و دمکرات را وارد ميدان مبارزات مردم کند. چپ امروز مانند چپ ديروز نيروئی است که در جبهه کار و مزدبگيران و اقشار متوسط جامعه، برای آزادی و برابری و بهروزی و آینده ای مطلوب برای جوانان تلاش می کند. چپ مخالف بهره کشی فردی که سیستم سرمايه داری بر آن استوار است می باشد. این به معنی عدم استفاده از دستاوردهای که در نظام سرمایه داری حاصل شده اند، نیست. اما باید این واقعیت را پذیرفت که نظام سرمایه داری پاسخگوی نيازهای نهايی بشری نیست. چپ برای آزادی و عدالت اجتماعی و برابری امکانات برای همگان، برای استفاده مناسب از امکانات مادی و معنوی در جهان و برای آرمان سوسیالیسم مبارزه می کند و خواهان فراتر رفتن از سيستم سرمايه داری است. مسئولیت چپ عدالت خواه و دمکرات این است که برای بهروزی همه انسانها و برای یک دنیای عاری از ستم با آگاهی و دانش گام بر دارد. و بی شک کتاب سرمایه مارکس یکی از مهمترین منابع کسب این آگاهی ست.

شانزده سپتامبر 2019

منابع:
- ویکی پدیا،
- سایت دویچه وله
- اطلاعات آماری از انتشار سه جلدی کتاب سرمایه در ایران
- مقاله چپ نو بدنبال يافتن زبان مشترک و متحد برای برآمد در جامعه، علی صمد