نوشته حاضر، مروری است بر فعالیتهای جنبش کارگری جهانی در سال ۲۰۱۹. بدیهی است که در این مقاله امکان بازتاب دادن به همه رویدادهای مربوط به مبارزات زحمکتشان جهان طی سالی که گذشت وجود ندارد. با این حال، امید است که گزارش زیر، تصویری از مسائل و نبردهایی که طبقه کارگر در کشورهای مختلف در آن درگیر است به دست دهد.
هند
در هشتم و نهم ژانویه، اتحادیه های کارگری در هند در اعتراض به ادامه سیاستهای ضدکارگری در این کشور اعتصابی عمومی را سازمان دادند. در این اعتصاب، زحمتکشان بخشهای مختلف، شامل کشاورزی، آموزش، بنادر، بانکها، نیروگاه ها، حمل و نقل و نیز فروشندگان دوره گرد و رانندگان تاکسی شرکت کردند. اعتراض زحمتکشان به سیاستهایی بود که از سال ۲۰۱۴ بدین سو شرایط کار را در هند بدتر کرده است. به گزارش کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری، بیش از ۹۰ درصد زحمتکشان هند در بخش غیررسمی اقتصاد این کشور کار می کنند.
زیمبابوه
به دنبال اعتصابی سه روزه در زیمبابوه، پلیس این کشور به تظاهراتی در اعتراض به گرانی آتش گشود و حداقل دو نفر را به قتل رساند. این اعتصاب و تظاهرات پس از افزایش ناگهانی قیمت سوخت توسط دولت زیمبابوه برگزار شد. پس از این اعتصاب، جافت مویو یکی از رهبران سندیکایی زیمبابوه دستگیر شد.
تعرض به حقوق کارگران تحت عنوان آزادی تجارت الکترونیکی
کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری در مورد عواقب موافقت نامه تجاری در مورد تجارت الکترونیکی هشدار داد. خبر تدارک چنین موافقت نامه ای در حاشیه اجلاس جهانی اقتصادی در داووس سوئیس اعلام شد. هدف از این موافقت نامه تسهیل دسترسی شرکتهایی مانند آمازون، گوگل، فیس بوک و اوبر به بازارهای جدید است.
در سالی که گذشت یک سمپوزیوم بین المللی در بروکسل به بررسی نفوذ فزاینده آمازون در اقتصاد و جوامع کشورهای مختلف اختصاص یافت. شرکت کنندگان در این گردهمایی، آمازون را متهم به نقض حقوق کارگران کردند.
نیجریه
اتحادیه های کارگری نیجریه موفق به کسب موافقت نمایندگان پارلمان با افزایش ۶۶ درصدی حداقل دستمزد به معادل ۸۷ دلار آمریکا شدند.
الجزایر
اتحادیه های کارگری الجزایر در سازماندهی تظاهرات برای حقوق اساسی شهروندی و آزادی های دمکراتیک، از جمله تظاهرات هشتم مارس، شرکت فعال داشتند.
روز نهم دسامبر قدور شویشه عضو هیأت اجرایی اتحادیه سندیکاهای الجزایر در مراجعه به یک مقر پلیس برای پس گرفتن تلفن همراهش که در جریان یک تظاهرات توسط پلیس ضبط شده بود، زندانی شد. این تظاهرات در اعتراض به بسته شدن دفاتر این اتحادیه در روز سوم دسامبر برگزار شده بود.
مبارزه علیه تغییرات اقلیمی
کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری طی بیانیه ای ضمن استقبال از برنامه دولت کوستاریکا برای کاهش اشاعه گازهای کربنی به صفر تا سال ۲۰۵۰، خواهان رعایت موازین عدالت در گذار به اقتصاد بدون کربن شد. این کنفدراسیون اعلام کرد کلید موفقیت دستور کار اقلیمی سازمان ملل متحد، عدالت زیست محیطی است. خواست محوری عدالت زیست محیطی این است که کشورهای ثروتمند به عنوان آلایندگان اصلی جو زمین، بخش عمده هزینه گذار به اقتصاد غیرکربنی در سراسر جهان را متحمل شوند. این خواست، به عنوان مثال یکی از شعارهای اصلی بیش از ۷۰۰ اکسیون دانشجویی در ۷۲ کشور در روز ۱۵ مارس ۲۰۱۹ بود.
ترکیه
یک گزارش کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری حاکی است در عملیات ساختمانی فرودگاه جدید استانبول، حداقل ۵۲ کارگر بر اثر سوانح کار جان باختند. دولت ترکیه به هشدارهای متعدد در مورد عدم رعایت استانداردهای ایمنی کار در احداث فرودگاه جدید استانبول اعتنایی نکرد. اتحادیه های کارگری ترکیه بارها به شرایط غیربهداشتی خوابگاه های کارگران، فقدان ایمنی کار، عدم پرداخت دستمزد و نیز خودداری پیمانکاران از پرداخت حق بیمه های اجتماعی کارگران شاغل در پروژه فرودگاه استانبول اعتراض کردند.
کره جنوبی
تحت فشار کارفرمایان کره جنوبی، لوایحی در این کشور تهیه شد که حقوق مذاکره جمعی و حق اعتصاب را در این کشور محدود می کند.
مخالفت صندوق بین المللی پول با افزایش دستمزدها
در سالی که گذشت صندوق بین المللی پول کماکان به انتشار این ادعا ادامه داد که افزایش دستمزدها، کارفرمایان را بر آن می دارد که فرصتهای شغلی را از بین ببرند. این در حالی است که کشورهای عمل کننده به این گونه توصیه های صندوق بین المللی پول، در کاهش بیکاری موفق نبوده اند.
در آستانه اجلاس بهاری صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در واشینگتن، اتحادیه های کارگری کشورهای مختلف خواهان چندجانبه گرایی مبتنی بر برابری به منظور دستیابی به یک قرارداد جدید اجتماعی و توسعه پایدار شدند.
برزیل
در ماه آوریل در سی شهر جهان تظاهراتی با خواست آزادی لولا دا سیلوا رئیس جمهور پیشین و از رهبران جنبش کارگری برزیل برگزار شد. بسیاری از فعالان در جنبش کارگری برزیل، اتهامات طرح شده علیه لولا دا سیلوا را پرونده سازی علیه او می دانند.
برزیل در سالی که گذشت شاهد اعتراض بومیان منطقه آمازون به آتش زدن بخشهای وسیعی از جنگلهای این منطقه توسط سودجویانی بود که با حمایت دولت راستی این کشور، برای سود بردن از کشت محصولات کشاورزی دست به نابودی ریه سبز کره زمین می زنند.
صدمین سالگرد تأسیس سازمان جهانی کار
در سال ۲۰۱۹ صد سال از تأسیس سازمان جهانی کار گذشت. بدین مناسبت، کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری طی بیانیه ای خطاب به ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد جهان امروز نیز مانند سال ۱۹۱۹ با چالش هایی حاد مواجه است. طی یک نظرخواهی بین المللی، ۸۴ درصد مردم جهان می گویند حداقل دستمزد در کشورشان برای تأمین زندگی کفایت نمی کند. میزان اشتغال زنان تنها ۴۸ درصد است، در حالی که ۷۵ درصد مردان شاغلند. دستمزد زنان به طور متوسط ۲۵ درصد از مردان کمتر است. بیش از ۷۰ درصد مردم جهان تأمین اجتماعی ندارند. کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری خواهان یک قرارداد اجتماعی جدید بین کارگران، دولتها و کارفرمایان است که وعده کار درخور شأن انسان برای همه را تحقق بخشد.
کلمبیا
اتحادیه های کارگری کلمبیا در سازماندهی تظاهرات گسترده ماه آوریل این کشور در دفاع از قرارداد صلح شرکت داشتند. به دعوت اتحادیه های کارگری همچنین یک اعتصاب عمومی علیه یک طرح پارلمانی برای دادن اختیارات فوق العاده به ایوان دوکه رئیس جمهور دست راستی کلمبیا برگزار شد.
به دنبال گسترش اعتراضات در کلمبیا، یک گروه شبه نظامی دست راستی به نام عقابهای سیاه رهبران اتحادیه های معلمان کلمبیا را تهدید به مرگ کرد. از هنگام امضای قرارداد صلح ۲۰۱۶ در کلمبیا تا کنون صدها رهبر نهادهای مدنی و اتحادیه های کارگری این کشور به قتل رسیده اند.
اعتراض به مواد خطرناک در محیط کار
کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری اعلام کرد هر یازده ثانیه یک نفر قربانی شرایط مرگبار کار می شود. بیانیه کنفدراسیون مزبور حاکی است در بسیاری از کشورها، ابتلا به سرطان در رده نخست عوامل مرگبار در محیط کار قرار دارد.
یک زن فیلیپینی، برنده جایزه بین المللی حقوق سندیکایی
خانم فرانس کاسترو برنده جایزه بین المللی حقوق سندیکایی در سال ۲۰۱۹ شد. خانم کاسترو این جایزه را به خاطر سالها مبارزه برای سازماندهی معلمان در فیلیپین و مبارزه برای حقوق بنیادین کارگران در این کشور دریافت کرد.
روز یکشنبه دوم ژوئن ۲۰۱۹ لئونیدس سکونیا یک رهبر اتحادیه های کارگری فیلیپین توسط تیراندازان موتورسوار به قتل رسید. انگشت اتهام به سوی دولت دست راستی دورته رئیس جمهور فیلیپین نشانه رفته است. در ماه نوامبر نیروهای امنیتی ۵۷ عضو اتحادیه های کارگری و سازمانهای جامعه مدنی این کشور را بازداشت کردند.
خواست آزادی تشکل و قراردادهای جمعی در تظاهرات اول ماه مه
خواست آزادی تشکل و قراردادهای جمعی یکی از شعارهای اصلی تظاهرات اول ماه مه سال ۲۰۱۹ در کشورهای مختلف بود. تظاهرکنندگان به نقض این حقوق در سراسر جهان اعتراض کردند.
فلیکس آنتونی دبیر ملی کنگره سندیکاهای کشور فیجی که ریاست شاخه آسیا و اقیانوسیه کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری را نیز بر عهده دارد، روز اول ماه مه همراه با ۳۰ عضو دیگر اتحادیه های کارگری فیجی بازداشت شد.
اکوادور
در اکوادور یک توافق دولت این کشور با صندوق بین المللی پول به اعتراض گسترده منجر شد. طبق این توافق، دولت اکوادور متعهد شده است شمار کارکنان دولت را کاهش دهد و به کاستن از مقررات مربوط به کار اقدام کند.
آرژانتین
روز ۲۹ مه ۲۰۱۹ یک اعتصاب عمومی در اعتراض به سیاستهای انقباضی در آرژانتین برگزار شد. مبارزات اتحادیه های کارگری این کشور نقش عمده ای در ناکامی ماکری رئیس جمهور دست راستی آرژانتین در انتخابات این کشور ایفا کرد.
اعتصاب زنان در سوئیس
در ماه ژوئن در سوئیس یک اعتصاب سراسری زنان برگزار شد. خواستهای اعتصاب کنندگان عبارت بودند از دستمزد برابر، سرمایه گذاری در بخش پرستاری، به رسمیت شناختن ارزش واقعی کار رایگان زنان در خانه و جامعه، عدم تحمل خشونت جنسیتی و تدابیر مؤثر برای جلوگیری از تعرض روحی و جسمی به زنان.
جیبوتی
به علت شرکت در اعتراضات، شش معلم در جیبوتی دستگیر شدند. همچنین ۳۷ کارگر راه آهن این کشور تعلیق شدند. اعتراضات در جیبوتی علیه سطح نازل دستمزدها، عدم امنیت شغلی و شرایط بد کار در این کشور است. راه آهن جیبوتی در مالکیت یک شرکت چینی است.
قزاقستان
ارلان بالتابای رهبر اتحادیه کارگران نفت و انرژی قزاقستان به هفت سال زندان و هفت سال محرومیت از هر گونه فعالیت در عرصه عمومی محکوم شد. دادگاهی در قزاقستان همچنین به انحلال اتحادیه تحت مسئولیت بالتابی رأی داد. به دنبال اعتراضات گسترده بین المللی، بالتابای از زندان آزاد شد. سپس حکم او به ۵ ماه زندان تقلیل داده شد. در ماه اکتبر وی دوباره به زندان رفت.
شیلی
از ماه سپتامبر شیلی صحنه اعتراضات گسترده مردم این کشور به سیاستهای دولت دست راستی پینیرا رئیس جمهوری شیلی بود. به دنبال گسترش یافتن این اعتراضات، محل کنفرانس اقلیمی سازمان ملل که قرار بود در شیلی برگزار شود به اسپانیا تغییر یافت.
عراق
در جریان تظاهرات صدها هزار تن از مردم عراق برای طرح خواستهایی مانند ایجاد اشتغال، بهبود خدمات اجتماعی و پایان دادن به فساد گسترده، صدها تن از معترضان توسط نیروهای دولتی به قتل رسیدند. میلیونها تن از مردن عراق درآمد روزانه ای کمتر از دو دلار دارند.
محکومیت کودتای نظامی در بولیوی
اتحادیه های کارگری در کشورهای مختلف کودتای نظامی در بولیوی را محکوم کردند. به دنبال این کودتا، اوو مورالس رئیس جمهور منتخب بولیوی ناچار به پناهنگی به مکزیک شد. بولیوی دارای بزرگترین منابع لیتیوم جهان است. این ماده در تولید باتری به کار می رود. شرکتهای بزرگ خودروسازی و تولید وسایل الکترونیک غرب به منابع لیتیوم بولیوی چشم دوخته اند.
ایران
کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری اعمال خشونت مرگبار علیه معترضان در ایران را محکوم کرد. خانم شاران بارو دبیرکل این کنفدراسیون در بیانیه خود گفت قتلهای اخیر در ایران نشانه ای بارز است بر اینکه نظام غارتگر در ایران باید تغییر کند.
سودان
اتحادیه های کارکنان بخشهای مختلف در سودان نقش اصلی را در سرنگونی دیکتاتوری عمرالبشیر در این کشور داشتند. مبارزه زحمتکشان سودان علیه بقایای رژیم نظامی در این کشور در سال ۲۰۱۹ ادامه یافت.
اوکرایین
در آخرین روزهای سال ۲۰۱۹ دولت اوکرایین لایحه ای به پارلمان این کشور ارائه داد که به موجب آن، کارفرمایان می توانند هر زمان که بخواهند کارکنان خود را اخراج کنند. این قانون اجازه انعقاد قراردادهای کوتاه مدت و نیز قراردادهی را می دهد که در آن ساعات کار مقرر نشده است. به موجب این قانون، امکان افزایش ساعات کار برای کارفرما فراهم می آید. این قانون محدودیتها برای اخراج زنان هنگام بارداری و مراقبت از نوزادان را لغو می کند. همچنین طبق این قانون کارفرما می تواند محل کار کارکنان را بدون رضایت آنها تغییر دهد. لایحه جدید همچنین حق انعقاد قراردادهای جمعی را از بین می برد و مانع حضور اتحادیه های کارگری در محیط کار می شود.
ایالات متحده
در ایالات متحده آمریکا شمار شرکت کنندگان در اعتصابات کارگری سال ۲۰۱۹ با آمار مشابه سال قبل تقریبا برابری می کرد. اعتصابات معلمان که در سال ۲۰۱۸ آغاز شده بود، در ماه ژانویه ۲۰۱۹ در لس آنجلس ادامه یافت. معلمان شهر دنور ایالت کلورادو نیز در ماه فوریه ۲۰۱۹ اعتصاب کردند. اعتصابات معلمان ایالت ویرجینیای غربی نیز ادامه یافت. بسیاری از ایالات دیگر آمریکا نیز در سالی که گذشت شاهد اعتصاب معلمان بود.
برخی دیگر از موارد اعتصاب در آمریکا، در صنایع لکوموتیوسازی ایالت پنسیلوانیا، شرکت بزرگ مخابراتی ای.تی. اند تی.، کارکنان سوپرمارکتها و شرکت اتومبیل سازی جنرال موتورز صورت گرفت.
فرانسه
در آخرین روزهای ۲۰۱۹ فرانس شاهد اعتصابات بیسابقه علیه قصد دولت امانوئل ماکرون رئیس جمهور این کشور برای تغییرات در نظام بازنشستگی این کشور بود.
چشم انداز دهه ۲۰۲۰
دهه ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ در حالی به پایان رسید که دولتها در تقریبا همه کشورهای جهان از یک مجموعه سیاستهای واحد اقتصادی پیروی می کنند. رئوس این سیاستهای معروف به نئولیبرال عبارتند از مقررات زدایی به بهانه برداشتن موانع کسب و کار، کاستن از خدمات تأمین اجتماعی، کاهش شمار کارکنان بخش دولتی و محدود کردن فعالیت اتحادیه های کارگری. این اتحادیه ها به مقاومت خود در برابر سیاستهای مزبور ادامه می دهند، اما با این چالش مواجهند که در سراسر جهان، اتحادیه ها و سندیکاها تنها بخش کوچکی از نیروی کار را در صفوف خود متشکل کرده اند. بخشی بزرگتر از اقشار آسیب پذیر، از هر گونه تشکل محرومند. در نتیجه در سال ۲۰۱۹ در بسیاری از کشورهای جهان، از شیلی در آمریکای جنوبی گرفته تا ایران و عراق و لبنان در خاورمیانه، اعتراضات خیابانی صحنه اصلی مبارزه علیه محرومیت و فقر بود.
نزدیک به ۷۵ سال پیش، تئودور و. آدورنو فیلسوف و جامعه شناس آلمان نوشت شمار فزاینده ای از کارگران نمی دانند که کارگرند. به عبارت دیگر، در حالی که موقعیت عینی اکثریت مردم، آنها را در جایگاه بی چیزانی قرار می دهد که از آزادی، تنها آزادی فروش نیروی کار نصیبشان می شود، ذهنیت آنان بر این روند منطبق نیست. این مشاهده آدورنو، در جهان امروز نیز کماکان صدق می کند. تجربه مبارزات امروز زحمتکشان نشانگر آنست که میزان موفقیت مبارزات نیروی کار، به تبدیل طبقه کارگر عملا موجود از طبقه ای درخود به طبقه ای برای خود بستگی دارد. هر جا زحمتکشان دریابند که چاره آنها نه سراب دستیابی به موقعیتی ممتاز برای یک گروه شغلی، قومی، مذهبی و غیره، که مبارزه همه بخشهای متنوع نیروی کار است، مقاومت در برابر تعرضها به حقوق نیروی کار اثربخش تر است. این مقاومت، نیازمند تشکل است.
افزودن دیدگاه جدید