مصاحبه با نائومی کلاین

نائومی کلاین توضیح میدهد که چگونه حاکمان و نخبگان جهان از یک بیماری همه گیر سواستفاده می کنند.
کرونا ویروس رسما یک بیماری همه گیر جهانی است که تاکنون ده بار بیشتر از "سارز" مردم را آلوده کرده است. مدارس، سیستم های دانشگاهی، موزه ها و تاترها در سراسر ایالات متحده تعطیل شدند و به زودی کل شهرها نیز ممکن است تعطیل شوند. کارشناسان هشدار می دهند که بسیاری از مردمانی که ممکن است به ویروس کرونای نوین COVID-19)) مبتلا باشند در حال انجام امور روزمره خود هستند به این دلیل که شغل شان به علت ویرانی سیستماتیک مراقبت های بهداشتی خصوصی ما، مرخصی با حقوق را فراهم نمی کند.

اکثر ما دقیقا مطمئن نیستیم که چه کاری باید کرد یا به چه کسی باید گوش داد. پیام های رئیس جمهور ترامپ با توصیه های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری کاملا مغایرت دارد و این پیام های گوناگون روزنه زمانی کوتاه موجود برای کاهش آسیب های ناشی از ویروسِ بسیار مسریِ کرونا را محدود کرده است.

همه اینها شرایطی عالی برای دولتها و روشنفکران وابسته جهان برای اجرای برنامه های سیاستی است که اگر ما این همه بی نظم نبودیم با مخالفت های بزرگی روبرو می شدند. این زنجیره حوادث فقط به بحران ایجاد شده توسط ویروس کرونا محدود نیست. این سیاست توسط سیاستمداران و دولت ها ده ها سال است که تدوین شده و تحت عنوان "دکترین شوک" دنبال می شود. اصطلاحی که توسط نائومی کلاین فعال سیاسی و نویسنده در کتابی به همین نام در سال 2007 معرفی شده است.

تاریخ یعنی شرح وقایع فاجعه بار "شوکها" – جنگ ها، بلایای طبیعی، بحران های اقتصادی – و پیامدهای آنهاست. این پیامدها توسط ترم "سرمایه داری فاجعه" توضیح داده می شوند، آنها "راه حل" بازار آزاد را برای تمام این گونه بحران ها ارائه می دهند که بهره کشی را بیشتر و نابرابری های موجود را عمیق تر می کند.

کلاین میگوید که ما شاهد هستیم که سرمایه داری فاجعه در سطح ملی به نمایش گذاشته می شود: ترامپ در پاسخ به کرونا ویروس یک بسته محرک 700 بیلیون دلاری را پیشنهاد کرد که شامل کاهش مالیات های حقوق و دستمزدها ( که باعث نابودی تامین اجتماعی می شود ) و کمک به صنایعی است که کسب و کارشان را در نتیجه همه گیری ویروس از دست می دهند.

کلاین می گوید آنها این کار را نه بخاطر اینکه فکر می کنند موثرترین راه برای کاهش دردها و رنج های دوران همه گیری است انجام میدهند بلکه این ایده ها را همیشه در دست خود دارند و اکنون بهترین فرصت برای اجرای آن است".

ماری سولیس واپس با نائومی کلاین در باره استفاده سرمایه داری از فاجعه" صحبت کرد که چگونه "شوک" ناشی از کرونا ویروس باعث تسهیل زنجیره ای از حوادثی می شود که او یک دهه پیش در کتابش دکترین شوک طرح کرده بود.

این مصاحبه برای روان شدن قدری کوتاه تر ویرایش شده است.
سوال- اجازه دهید از اول شروع کنیم سرمایه داری فاجعه چیست؟ و چه ارتباطی با دکترین شوک دارد؟
پاسخ: روشی که من سرمایه داری فاجعه را تعریف می کنم بسیار ساده است: نشان می دهد که چگونه صنایع خصوصی بطور مستقیم از بحران های کلان سود می برند. سود زایی از جنگ ها و فاجعه ها موضوع جدیدی نیست اما واقعا در دولت بوش پس از یازده سپتامبر عمیق تر شده بطوری که دولت آنرا بحران امنیتی پایان ناپذیر اعلام و همزمان آن را ضمن خصوصی سازی در جهان اجرا کرد- دولت نظام امنیتی خصوصی شده را هم در داخل و هم در دو کشور اشغال شده عراق و افغانستان بکار بست.
"دکترین شوک" استراتژی سیاسی استفاده از بحران های کلان است و برای اعمال سیاست هایی بکار می رود که به طور سیستماتیک نابرابری های اجتماعی را عمیق تر می کند، نخبگان را غنی تر و دیگران را زیر پا می گذارد. در لحظات بحرانی مردم بیشتر تمایل دارند برای زنده ماندن بجای توجه به آن فجایعی که اتفاق می افتد بر ضروریات روزانه تمرکز کنند و تمایل به اعتماد به نهادهای قدرت بیشتر می شود. در لحظات بحرانی ما نگاه خود را قدری از توپ در گردش دور می کنیم.
سئوال- این استراتژی سیاسی در کجا ساخته می شود ؟ چگونه میتوان تاریخچه آنرا در سیاست های آمریکا رد گیری کرد؟
پاسخ: استراتژی دکترین شوک پاسخی به برنامه قرارداد نوین فرانکلین دلانو روزولت بود. میلتون فریدمن ( اقتصاد دان) معتقد است که تحت برنامه قرارداد جدید همه چیز در آمریکا در مسیر اشتباه پیش می رود: به عنوان واکنشی به رکود بزرگ و همه نابسامانی هایش، دولتی بسیار فعال در کشور پدید آمد که رسالتش را مستقیما حل بحران های اقتصادی روزمره با اشتغال دولتی و ارائه کمک های مستقیم می دانست.
اگر شما یک اقتصاددان سرسخت طرفدار بازار آزاد هستید، می فهمید که هنگامی که بازار سقوط می کند، به تدریج و بطور طبیعی خود را آماده تغییر می کند، مقررات بسیاری از سیاست های کنترلی بر بازار را حذف می کنند که به نفع شرکت ها و موسسات بزرگ است، بنابراین دکترین شوک روشی برای جلوگیری از بحران هاست که از تغییرات طبیعی که در آن سیاست های مترقی ظهور می کنند، جلو گیری می نماید. برگزیدگان سیاسی و اقتصادی می دانند که لحظات بحرانی تنها شانس آنها برای رسیدن به لیست آرزوهایشان از سیاست های غیر قانونی است که ثروت را در این کشور و در سراسر جهان متمرکز می کند.

سئوال- در حال حاضر چندین بحران با هم اتفاق افتاده: یک بیماری همه گیر، عدم وجود زیر ساخت ها برای مدیریت آن و سقوط بازار سهام. آیا می توانید توضیح دهید که چگونه هر یک از آنها با تصویری که شما در دکترین شوک ارائه داده اید منطبق است؟ 
پاسخ: شوک واقعا خود ویروس است ولی آن را به گونه ای اداره می کنند که حداکثر سر در گمی و حداقل حفاظت را ایجاد کند. من فکر نمی کنم که این یک توطئه باشد این فقط روشی است که دولت ایالات متحده و شخص ترامپ پیش گرفته اند و ناشی از عدم مدیریت بحران است. ترامپ تاکنون با این موضوع نه به عنوان یک بحران بهداشت عمومی بلکه به عنوان یک بحران آگاهی و مشکل احتمالی برای انتخاب مجددش رفتار کرده است.
این بدترین حالت ممکن است بویژه با این واقعیت که ایالات متحده برنامه بیمه درمانی ملی ندارد و حمایتش از کارگران بسیار ناچیز است. این ترکیب نیروها بیشترین شوک را به همراه داشته است. از طرف دیگر از این بحران استفاده می کنند تا اصلی ترین عاملین بحرانی که جهان ما با آن مواجه است (تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین ) یعنی شرکت های هوائی و دریائی و صنایع نفت و گاز را با ارقام کلان پشتیبان مالی کنند.
سئوال- چگونه این نمایشنامه را قبلا دیده ایم؟
پاسخ- در "دکترین شوک " در باره چگونگی این اتفاق پس از طوفان کاترینا صحبت کردم. مراکز تصمیم گیری واشنگتن مثل بنیاد هریتیج برای حل مشکلات کاترینا با لیستی از آرزوها (بازار آزاد) به جلو آمدند. ما می توانیم مطمئن باشیم که دقیقا همان جلسات امروز هم اتفاق می افتد. در حقیقت فردی که ریاست گروه کاترینا را داشت، مایک پنس بود. در سال 2008 شما این نمایشنامه را در مورد پرداخت همه بدهی های اصلی بانک ها دیده اید، بطوری که بسیاری از کشورها گفتند که این یعنی پرداخت یک چک سفید به بانک ها، که در نهایت چندین تریلیون دلار به آن اضافه شد. اما هزینه واقعی آن به صورت ریاضت اقتصادی ( کاهش شدید خدمات اجتماعی ) پرداخت شد. بنابراین فقط مربوط به آنچه در حال حاضر اتفاق می افتد نیست بلکه باید ببینیم در نهایت تمام هزینه هایش چگونه پرداخت خواهد شد.
سئوال - آیا راهی وجود دارد که مردم بتوانند آسیب های سرمایه داری فاجعه را در پاسخ به کرونا ویروس کاهش دهند؟ آیا موقعیت ما در مقایسه با طوفان کاترینا یا آخرین رکود جهانی بهتر شده یا بدتر از گذشته است؟ 
پاسخ- وقتی که با بحران مورد آزمایش قرار می گیریم نمی دانیم به عقب بر می گردیم، چند تکه می شویم یا رشد می کنیم نقاط قوت و ضعف و ظرفیت های خود را نمی دانیم. این هم یکی از همان تست هاست. دلیلی که من قدری امیدوارم این است که برخلاف 2008 ممکن است تحول را انتخاب کنیم آنست که ما یک بدیل سیاسی واقعی را داریم که جور دیگری به بحران پاسخ دهیم که آسیب پذیری کمتری خواهد داشت و جنبش های بزرگ سیاسی از آن حمایت می کنند.
همه این چیزها در "قرارداد نوین سبز" یعنی آمادگی برای لحظاتی مثل این انجام شده است. ما فقط نباید شجاعت خود را از دست دهیم. ما باید برای مراقبت های بهداشت جهانی، بهداشت کودکان، پرداخت روزهای بیماری، سخت تر از هر زمان دیگری بجنگیم، همه اینها با هم مرتبط اند.
 

سئوال- اگر دولت های ما و نخبگان جهان از این بحران برای اهداف خود بهره برداری کنند. مردم برای مراقبت از یکدیگر چه می توانند انجام دهند؟
پاسخ- "من از خودم و خانواده ام مراقبت می کنم، ما می توانیم بهترین بیمه را بدست آوریم و اگر شما بیمه خوبی ندارید احتمالا خودتان مقصرید، این مشکل من نیست"! این نوعی از استدلال است که همه مسائل اقتصادی را به عهده ما می اندازد. اما در لحظات بحرانی مانند حالا که فاصله ها از بین می روند ما می فهمیم که بسیار با یکدیگر در ارتباط هستیم و این سیستم اقتصادی کاملا بیرحمانه است که ما را از هم جدا می کند.
ممکن است فکر کنیم که اگر مراقبت های بهداشتی خوبی داشته باشیم ایمن خواهیم بود، اما اگر کسی که غذای ما را تهیه می کند یا غذای ما را تحویل می دهد یا مسئول بسته بندی جعبه های ماست از مراقبت های بهداشتی برخوردار نباشد و نتواند هزینه تست ها را بپردازد،--و یا نتواند بدون دریافت حقوق در خانه بماند، ما نیز ایمن نخواهیم بود. اگر مراقب یکدیگر نباشیم هیچیک از ما ایمن نخواهیم بود و همه ما گرفتار خواهیم شد.
روش های گوناگون سازماندهی اجتماعی نور بر بخش های مختلفی از وجود خودمان می اندازد. اگر شما در سیستمی باشید که می دانید از مردم مراقبت نمی کند و منابع بطور عادلانه توزیع نمی شود، بخش نا آگاه وجودتان بیدار می شود به این فکر می کنید که چگونه بجای ذخیره کردن و اندیشیدن به خود و خانواده خود می توانید محوری برای اشتراک با همسایگان و بسیاری از مردمان آسیب پذیر داشته باشید.

متن اصلی بزبان انگلیسی:
https://readersupportednews.org/opinion2/277-75/61852-focus-naomi-klein-coronavirus-is-the-perfect-disaster-for-disaster-capitalism