چگونه شد که یک کارمند جوان آبرسانی شهر کرمان به یک سیاستمدار و نظامی قدرتمند تبدیل شد؟ زندگی سلیمانی و درک فرایندی که او طی کرد، به صورتی بسیار نزدیک ، به تاریخچه چهل سال اخیر ایران بسته شده است و این چارچوب، موضوع برجسته این کتاب است. جزئیات فراوانی مطرح می شوند که درک بسیاری پیچ و خمهای جمهوری اسلامی را ساده تر می کنند. به جزئیاتی برخورد می شوند که درک و ثبت آنها برای تاریخ و – در همین روال – برای تمام فعالین سیاسی ضروریند. ثبت بسیاری نکات این کتاب حیرت آورند.
این کتاب حاوی جزئیات فراوانیست که رابطه ایران و امریکا را روشنتر می کنند. در روند پر تلاطم این سالها – به همراهی این کتاب – به جزئیات فراوانی بر می خوریم که نیازمند مطالعه و تامل در شناخت سیر تحولات این دوره دارند.
در جا به جای این کتاب به دو موضوع برخورد می شوند یکی جنایتهای فراوان جمهوری اسلامی (منجمله کشتار بی پروای هزاران دیگر اندیش) و دومی موضوع دخالتهای امریکا در مسائل ایران – و خاورمیانه – هستند که روشن کننده ی بسیاری گوشه های تاریکتر چهل سال اخیرند. هر دوی اینها مسائلی جنجال بر انگیزند و می توانند هر نوشته ای را به اعلامیه تند و تیز اپوزیسیون تبدیل کنند. مهارت آرش عزیزی در اینست که – در اکثر موارد – همین موضوعات را با لحنی ساده و به دور از جنجال ، گزارش دهد، به نحوی که از فیلتر ناشرین امریکائی سالم به در رود.
به طور مثال، این کتاب اشاره می کند که در زمان حمله امریکا به افغانستان سیاست ایران (و شخص سلیمانی) می توانست به برقراری روابط حسنه ایران و امریکا کمک کند. بر هم خوردن این آزمایش در سیاست جمهوری اسلامی، به خاطر سخنرانی رئیس جمهور امریکا در آن زمان، جورج بوش، بود که در همان زمان ایران را همراه کره شمالی در " محور شیطنت" برشمارد.
همین طور این کتاب نکاتی را در مورد سابقه تنش بین ظریف و سلیمانی توضیح می دهد که برای خواننده معمولی – منجمله من -نا آشنا بودند. ( همین جا باید توضیح دهم که این کتاب از زاویه دید سلیمانی به این موضوع برخورد می کند. شاید اگر از دید ظریف نگاه کنیم همان احساس و نتیجه گیری را نمی داشتیم)
این کتاب به موضوعات فراوانی اشاره می کند که در تاریک و روشن این دوران مملو از آنتریگ باقی می مانند. لااقل برای من، اینها مسائلی هستند که در آینده روشنتر می شوند و اطلاعات این کتاب هم- به سهم خود – در پرتو افکنی موثرند. نمونه های زیر نکاتی هستند که به خاطرم مانده اند.
در مورد رابطه سلیمانی با روسیه – به نظرم می رسید که روسها قدم اول را برداشتند. من از مطالعه این کتاب برداشت دیگری داشتم. به نظرم می رسید که فحوای کتاب چنین است که سلیمانی قدم اول را برداشت.
همینطور در موردترور سلیمانی، زمینه های مورد اشاره، عمدتا از دید امریکائیها نوشته شده که شاید اینچنین باشد. مطمئن نیستم و ( می بخشید کلیشه ای را به کار می برم) امیدوارم که تاریخ نویسان بعدها حکم دقیقی بدهند.
امیدوار بودم که این کتاب به فهرسی هم نوشته میشد که مسلما خواننده بیشتری می یافت و امیدوارم در آینده نویسنده کتاب و یا دیگرانی که به ایران فکر می کنند در فکر ترجمه اش بیافتند.
The shadow commander
Arash Azizi
290 pages
ISBN978-78607-944-2
Amazon
https://www.amazon.com/Shadow-Commander-Soleimani-Global-Ambitions/dp/1786079445
افزودن دیدگاه جدید