ادای احترام به دکتر جمشید بهنام

دکتر جمشید بهنام، استاد جامعه شناسی دانشگاه و بنیانگذار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، و از شخصیت های علمی همکار سازمان ملل در سن 93 سالگی، روز سه شنبه 18 آبان 1400 در پاریس در گذشت. تعدادی از اساتید و دانشگاهیان هم میهن، طی متنی ، به او ادای احترام کرده اند که در زیر ملاحظه می کنید.

دکتر بهنام پس از پایان تحصیلات خود در فرانسه در سال ۱۳۳۷ و بازگشت به ایران، همکاری خود با دکتر صدیقی و «مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران» را آغاز کرد. ایشان نقش مهمی در جذب جامعه‌شناسان ایرانی تحصیل‌کرده‌ی اروپا داشت، و یکی از پایه‌گذاران دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بود. از زمره فعالیت‌های نوشتاری پیش از انقلاب دکتر بهنام، افزون‌بر مقاله‌های متعدد در نشریات علمی، از کتاب‌های زیر می‌توان نام برد: نظری به جمعیت ایران، ۱۳۳۹ ؛ طرح مقدماتی جامعه شناسی ایران (با شاپور راسخ) ۱۳۳۹؛ جمعیت شناسی (جلد اول: دموگرافی عمومی) ۱۳۴۱؛ مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران (با شاپور راسخ) ۱۳۴۴؛ و ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران ۱۳۵۶.

دکتر بهنام هم‌چنین در مقام معاونت دانشگاه تهران خدمت کرد و در آخرین سال‌ پیش از انقلاب ریاست دانشگاه فارابی را بر عهده داشت. دکتر بهنام از همکاران سازمان آموزشی، علمی، فرهنگی سازمان ملل، یونسکو، بود و این همکاری در دوران تبعید در پاریس منظم‌تر شد که نتیجه‌ی آن سفر‌های متعدد به آفریقا و چاپ چند کتاب ارزنده به زبان فرانسه در مورد مدرنیته و خانواده بود. دکتر بهنام پس از بازنشستگی از یونسکو تحقیقات خود در مورد سیر اندیشه‌ی تجدد در ایران را ادامه داد که حاصل آن کتاب‌های ایرانیان و اندیشه تجدد، (۱۳۷۵) و برلنی ها (۱۳۷۹) بود که در ایران به چاپ رسید. آخرین کتاب دکتر بهنام، تمدن و تجدد (۱۳۸۳) گفت‌وگویی درباره‌ی فرهنگ و تمدن است. فعالیت‌های نوشتاری دکتر بهنام پس از حادثه‌ای که به خانه‌نشین شدن او منجر شد کاهش یافت . اما، او یادداشت‌های خود در مورد زندگی‌اش را ادامه داد که امید است در آینده‌ای نزدیک در اختیار علاقه‌مندان قرار بگیرد.

در وضعیت کنونی ایران و آسیب‌های جدی‌یی که متوجه‌ی فرهنگ و صداقت علمی کشور است، میراث انسانی و علمی افرادی چون جمشید بهنام برای جامعه‌شناسان جوان ایران اهمیت بسیار دارد و شایسته‌ی قدردانی است. ما درگذشت دکتر جمشید بهنام را به همسر گرامی او، دکتر ویدا ناصحی بهنام، و همه‌ی دوستداران فرهنگ و دانش تسلیت می‌گوییم.

امضاها به‌ترتیب الفبا (نام و نام خانوادگی):

یرواند آبراهامیان، کاظم ایزدی، سهراب بهداد، سعید پیوندی، رامین جهانبگلو، سروش حبیبی، فریدون خاوند، فرهاد خسرو خاور، مهرداد درویش پور، شهلا شفیق، شهرام قنبری، علی رضوی، سعید رهنما، علی رهنما، ایران زندیه، اصغر (علی) شیرازی، بهزاد کشاورزی، کاظم کردوانی، شهرزاد مجاب، هایده مغیثی، علیرضا مناف زاده، ناصر مهاجر، عباس میلانی، فرهاد نعمانی، مهرداد وهابی، دکتر پاکدامن.