آیا "تضمین اشتغال" اشتغال را تضمین می کند؟ بخش شانزدهم

3- اثرات "تضمین اشتغال" بر اقتصاد کلان - ادامه
 

مزایای مشاغل یک برنامۀ "تضمین اشتغال"*

فرض برنامۀ "تضمین اشتغال" غالباً بر این است که کارگران تحت پوشش آن تدریجاً و به آرامی به مشاغل بخش خصوصی حرکت خواهند کرد، زیرا این مشاغل حاوی دستمزدی اند، بیش از آنچه "تضمین اشتغال" عرضه می کند. فولویلر (Fullwiller) و چرنووا (Tcherneva) تأثیرات"تضمین اشتغال"  را بر تولید ناخالص داخلی و تورم مدلسازی کرده اند. اولی از مدل "اقتصاد کلان منصف" و دومی از مدل "مینسکی-کالکی» استفاده می کند. هر دوی آنها به این نتیجه می رسند که "تضمین اشتغال" موجب تثبیت اقتصاد، افزایش رشد در دوره های رکود و تحرک عوامل کاهندۀ تورم در طول دوره‌های رونق می گردد. با این حال، تمرکز آنها روی نرخ دستمزد نسبی است و نه بر ویژگی‌های شغلی غیرمزدی؛ که با توجه به ویژگیهای خاص "تضمین اشتغال" قطعاً باید مورد توجه قرار گیرند. سالیوان و تو (To) دریافتند که تا یک سوم مزایای تغییر شغل (در ایالات متحده) به ویژگیهای غیردستمزدی مشاغل -  مانند بیمه درمانی، مزایای بازنشستگی، ساعات کاری انعطاف پذیر، تعطیلات با حقوق، استقلال شخصی در شغل، زمان رفت و آمد، ایمنی محیط کار و عوامل نامشهود دیگری مانند رضایت شخصی و روابط با همکاران – مربوط است. برخی از این ویژگیهای غیردستمزدی مشخصاً از زمره ویژگیهای مشاغل "تضمین اشتغال" اند؛ از آن جمله: ساعات فوق العاده انعطاف پذیر، بیمه درمانی (در ایالات متحده) و مزایای بازنشستگی، امکان قابل توجه گذراندن دوره های آموزشی، سهولت تضمین شده رفت و آمد به دلیل سازماندهی محلی (اگرچه طرفداران"تضمین اشتغال در این باره تصریحی ندارند).

مدافعان "تضمین اشتغال" گاه این گزاره را به میان کشیده اند که رقابت در میان کارگران باعث می شود همه مشاغل همان مزایای غیردستمزدی مشاغل "تضمین اشتغال" را دارا شوند (برای نمونه موسلر در مورد بیمه درمانی این نظر را دارد). عملکرد شرکت‌هایی مانند کوستکو (Costco) که تقریباً همه کارکنان آن از بیمه درمانی و بازنشستگی برخوردارند،  نشان می دهد که برای مراکز کم هزینه این امکان وجود دارد که در عین سوددهی، مزایا و دستمزدهای قابل توجهی - بیش از حداقل قانونی – را به کارگران خود ارائه دهند. در واقع، کوستکو شواهدی را به دست می دهد که نشان می دهند افزایش دستمزدها و مزایا در سطوح پایینی بازار کار اما در کل اقتصاد، بهره وری را افزایش و گردش مالی را کاهش می‌دهد؛ موهبتی هم برای کارگران و هم برای کارفرمایان و مدیریت. از طرف دیگر، برخی از مزایای "بازدارنده" مانند بیمه درمانی، بازنشستگی و غیره، که به مشاغل "تضمین اشتغال" تعلق می گیرند، می توانند حذف شوند اگر دولت این مسئولیتها را بپذیرد. با این حال، برخی از مزایای شغلی"تضمین اشتغال"، مثل ساعات کار منعطف و رفت و آمد کوتاه، ذاتی این قبیل مشاغل اند. اینها، به ویژه در پایین ترین سطوح بازار کار، مزایای شغلی غیرمعمولی هستند و با توجه به این که "تضمین اشتغال" آنها را به عنوان حقوق پایه می شناسد، پیش بینی این که شرکتهای خصوصی چگونه (اجباراً) نسبت به آنها واکنش نشان می دهند، دشوار است. یک نکته روشن است: مزایای "تضمین اشتغال" وابسته به سودآوری مشاغل تحت پوشش آن نیست، و از قرار دادن شرکتهای دارای انگیزۀ سود در رقابت با فعالیتهای زیان ده دولت باید پرهیز کرد. 

علاوه بر این دو مزیت نامشهود، مشاغل "تضمین اشتغال" را اساساً از مشاغل با دستمزد مشابه در بخش خصوصی متمایز می کنند. اولین مزیت این که شرایط مشاغل "تضمین اشتغال"، به عنوان مشاغل دولتی، به شیوه ای دموکراتیک و سیاسی تعیین می شود. "رؤسای منفور" و "فرهنگ قلدری" که ممکن است به عنوان "فشار بالا" در بخش خصوصی پذیرفته شوند، مشخصاً توسط نمایندگان اتحادیه ها در بخش دولتی، به چالش کشیده می شوند. کارگران تحت پوشش "تضمین اشتغال"، اگر از شرایط خود ناراضی باشند، می توانند از عموم مردم بخواهند آنان را در تغییر شرایط، به مراتب بیشتر نسبت به کارگران شرکتهای خصوصی، حمایت کنند. دومین و بالقوه مهمترین مزیت این است که یک شغل تحت پوشش "تضمین اشتغال"، که الزامات مورد نظر مدافعان این برنامه را برآورده می کند (یعنی شغلی که مستلزم مهارت بالا نباشد اما از نظر اجتماعی سودمند باشد) از نظر شخصی بسیار رضایتبخش تر از یک شغل مشابه یا حتی تا حدودی بهتر در بخش خصوصی است. برخلاف کار ساده به نفع یک شرکت خصوصی (مثلاً در یک فروشگاه فست فود)، یک شغلتحت پوشش "تضمین اشتغال" فعالیتی عمومی است با هدف سودمندی برای محیط کارگری محلی. واتس حتی بر مطرح می کند که مشاغل تحت پوشش "تضمین اشتغال" باید شاخص پیشرفت واقعی را افزایش دهند. خلاصه این که "تضمین اشتغال" از زمره خدمات عمومی است و می تواند بر این اساس توسط کارگران ارزش گذاری شود. تحت چنین شرایطی، باید انتظار داشت که بسیاری از کارگران "تضمین اشتغال" را به اشتغال در بخش خصوصی ترجیح دهند، حتی اگر این دومی تا حدودی (البته نه به میزان قابل توجهی) دستمزد بیشتری پرداخت کند. یک کارگر "تضمین اشتغال" ممکن است احساس کند که نمی تواند کار خود را ناتمام رها کند، حتی اگر یک شغل "معمولی" با درآمد قدری بهتری در دسترس باشد. با توجه به این که بسیاری از مشاغل مورد نظر مدافعان "تضمین اشتغال"، کار با افراد آسیب پذیر است (به عنوان مثال در مراقبت از کودکان و مراقبت از سالمندان)، و با توجه به این که یک این مشاغل حاوی یک بخش آموزشی قابل توجه اند، درک این نکته دشوار نیست که کارگران احساس کنند موظف به ادامۀ کار در چارچوب این برنامه اند.

* در متن حاضر اصطلاح تضمین اشتغال در معنای عام آن منظور است، و "تضمین اشتغال" (در داخل گیومه) در معنای خاص آن، که در بخش 1 این مقاله چنین تعریف شده است:

1. "تضمین اشتغال" ظرفیت بینهایت منعطفی را برای نیروی کار فراهم می آورد: یک امکان همگانی برای همه، بدون هیچ آزمونی، یا با این و آن محدودیت زمانی یا محدودیت عددی.
2. دستمزد این برنامه برای کارگران، حداقل دستمزد است. از این قرار این برنامه کارگران تحتانی در بازار کار را استخدام می کند. بنابراین با دیگر کارگران در بازار کار به رقابت برنمی خیزد و فقط کارگرانی را استخدام می کند که در غیر این صورت بیکار خواهند ماند. دستمزدها به نحو "برونزا" تثبیت شده اند، به این معنا که توسط دولت تعیین می شوند و بنابراین افزایش دستمزد به منظور حفظ کارگران رخ نمی دهد.
3. "تضمین اشتغال" نوعی اشتغال کامل "سست" است، به این معنا که کارگران آزادند، زمانی که چشم انداز شغلی بهتری وجود دارد، "به میل خود" از آن بیرون روند و به بازار کار معمولی بپیوندند. بنابراین نیروی کار تحت پوشش این برنامه نسبت به شرایط اقتصاد به طور معکوس تغییر می کند. برنامۀ "تضمین اشتغال" به طور خودکار تنظیم می شود تا نیروی کار لازم مشاغل معین را فراهم کند؛ بنابراین موجب تقاضای اضافی برای نیروی کار نمی شود.
4. کارگران برنامه، کارهای اجتماعی مفیدی را انجام می دهند، اما نه کارهای مرسومی را که مداوماً توسط "خط اصلی" در بخش عمومی انجام می شوند. طرفداران "تضمین اشتغال" طیف تقریباً نامحدودی از فعالیت‌ها را پیشنهاد می کنند که می تواند به کارگران برنامه سپرده شود. از آن جمله اند: مراقبت از کودکان و سالمندان، طرحهای محیط زیستی، فعالیت‌های جمعی و خدمات اجتماعی از طریق بخش غیرانتفاعی. شرط انجام یک پروژه در چارچوب "تضمین اشتغال" این است که پروژه به نحوی دارای یک منفعت اجتماعی باشد.