کار کودک: علل و عواقب تداوم فقر بخش سیزدهم

3.2.  طرحهای ملی برای پیشگیری از کار کودک و ریشه کن کردن آن

قبل از پرداختن به موضوع برنامه‌ها و راهبردهای توسعه ملی و کاهش فقر، باید به "طرح‌های ملی پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان" اشاره کرد که دستورالعملها و راهبردهایی را مشخص می کند که کشورها برای دستیابی به هدف پیشگیری از کار کورک و ریشه کن کردن آن از آنها پیروی می کنند. این طرحها در بخش عمده ای از کشورهای آمریکای لاتین توسط کمیسیونهای ملی متخصص در موضوع کار کودکان تهیه شده اند.

14 کشور زیر (از 18 کشور مورد مطالعه) در آمریکای لاتین دارای این نوع برنامه هایند:

آرژانتین: طرح ملی برای پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان در آرژانتین، 2006؛

بولیوی: طرح ملی ریشه کنی تدریجی کار کودکان در بولیوی، 2000-2010؛

برزیل: طرح ملی پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان و حمایت از کارگران نوجوان در برزیل، 2004؛

شیلی: طرح پیشگیری و ریشه کنی قطعی کار کودکان و نوجوانان در شیلی، 2001-2010؛

کلمبیا: سومین طرح ملی برای ریشه کنی کار کودکان و حمایت از کار جوانان در کلمبیا، 2003-2006؛

کاستاریکا: دومین برنامه ملی اقدام برای پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان و حمایت ویژه از نوجوانان شاغل در کاستاریکا، 2005-2010؛

اکوادور: طرح ملی برای پیشگیری و ریشه کنی تدریجی کار کودکان در اکوادور، 2005؛

گواتمالا: طرح ملی برای پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان و حمایت از نوجوانان شاغل در گواتمالا، 2001؛

هندوراس: برنامه اقدام ملی برای ریشه کنی تدریجی و قطعی کار کودکان در هندوراس، 2001-200615؛

نیکاراگوئه: برنامه استراتژیک ملی برای پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان و حمایت از نوجوانان شاغل در نیکاراگوئه، 2001-200516؛

پاناما: طرح ملی ریشه کنی کار کودکان و حمایت از نوجوانان شاغل در پاناما، 2007-2011؛

پاراگوئه: طرح ملی پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان و حمایت از نوجوانان در پاراگوئه، 2003-2008؛

پرو: طرح ملی پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان پرو، 2005؛

اروگوئه: طرح اقدام برای پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان در اروگوئه 2003-2005.

همچنین، السالوادور، هندوراس، نیکاراگوئه، پاراگوئه و جمهوری دومینیکن از برنامه های خاصی برای ریشه کن کردن بدترین اشکال کار کودکان و به ویژه برای مواردی که متوجه استثمار جنسی تجاری از دختران، پسران و نوجوانان اند، برخوردارند.مشخصاً:

السالوادور: طرح ملی برای ریشه کنی بدترین اشکال کار کودکان 2006-2009، و برنامه اقدام ملی علیه بهره کشی جنسی تجاری از پسران، دختران و نوجوانان 2001-2004؛

هندوراس: طرح اقدام ملی علیه استثمار جنسی تجاری 2006-2011؛

نیکاراگوئه: طرح ملی علیه استثمار جنسی تجاری از دختران، پسران و نوجوانان 2003-2008؛

پاراگوئه: طرح ملی پیشگیری و ریشه کنی بهره کشی جنسی از دختران، پسران و نوجوانان 2003؛

جمهوری دومینیکن: برنامه راهبردی ملی برای حذف بدترین اشکال کار کودکان 2006-2016، و برنامه اقدام جمهوری دومینیکن برای ریشه کنی سوء استفاده و بهره کشی جنسی تجاری از پسران، دختران و نوجوانان.

تحلیل هر یک از این طرحها خارج از محدودۀ این تحقیق است. با این حال، ذکر آنها به عنوان دلیلی بر نگرانی کشورها در مواجهه با مسئله و لزوم داشتن این نوع برنامه ها دارای اهمیت است. همچنین، تحقیق سازمان بین المللی کار در همین مورد توضیح روشنی در مورد طرحهای مشابهی ارائه می دهد که نشاندهنده ناهمگونی مشکلات مربوط به هر کشور است. تحقیق نامبرده خاطرنشان می کند که "بخش عمده‌ای از طرحها فاقد ابزارهای کافی برای پیگیری اند و این شناسایی تنگناها و تعیین حدود مسئولیتها را به طور جدی محدود می کند. بنابراین، بخش بزرگی از طرحها بیان نیاز بسیار به شناسائی مسئله - از جمله فهرست هنجارها و چارچوب مفهومی - اند و دقت را در امر سازماندهی از دست می دهند. طرحهای مذکور همچنین برآوردی از منابع موجود یا ضرور برای اجرائی کردن وظایف شناسایی شده را شامل نمی شوند و در برخی موارد حتی تعریف شاخصها و اهدافی که راستای اجرا را مشخص کنند، وجود نداشت.

یکی دیگر از نکات مهم مورد تأکید تحقیق سازمان بین المللی کار این است که "علیرغم تلاشی که این طرحها برای برقراری ارتباط با سایر طرحهای موجود - عمدتاً در مورد دوران کودکی، فقر و آموزش – به خرج می دهند، جتی با تشریح طرحهای مختلف و جزئیات تعهدات آنها، اما مشخص نمی شود که آیا طرحهای ملی پیشگیری و ریشه کنی کار کودکان تجمیعی از برنامه های ناظر به بخش معینی اند یا نه».

برنامه‌های ملی پیشگیری و ریشه‌کنی کار کودکان، عناصر ضرور برای دستیابی به اهداف پیشنهادی در زمینه کار کودکان را تشکیل می‌دهند، اما این به خودی خود کافی نیست؛ بلکه نیاز به سیاستها، برنامه‌ها و راهبردهای گستردهتری وجود دارد. بنابراین مهم است که به تجزیه و تحلیل برنامه های ملی و استراتژیهای توسعه و کاهش فقر بپردازیم تا روشن شود که آیا جامعیت لازم در این برنامه ها و استراتژیها وجود دارد خیر.