کارگران جهان متحد شوید! بخش چهارم

منادیان همبستگی فراملی - ادامه

در دهه 1990، اتحادیه بین‌المللی استراتژی خود را از ترویج "مقررات رفتار" داوطلبانه در شرکت‌های چندملیتی و گنجاندن "بندهای اجتماعی" (به شمول حقوق کار) در موافقتنامه‌های تجاری، به تدوین توافقنامه هائی مطالبه محور و جامعتری زیر نام "چارچوب جهانی برای موافقتنامه ها" (GFA) تغییر داد. این چارچوب، که بیان همبستگی کارگری فراملی است، عملیات جهانی یک شرکت را به استانداردهای کار دفتر مرکزی، که معمولاً در اروپا مستقر است، پیوند می دهد و دمساز می کند. مطابق این پیوند، نتایج به دست آمده برای کارگران یک شرکت فراملی در جایی که نیروی کار قویتر است، به شعبه ای از آن شرکت که در آن نیروی کار ضعیفتر است، تعمیم می یابند. تا سال 2015، 156 توافقنامه طبق این چارچوب جهانی در سرتاسر جهان امضا شدند که عمدتاً بر شرایط اصلی محل کار و حق چانه زنی جمعی تمرکز داشتند.

تحولاتی مانند "چارچوب جهانی برای موافقتنامه ها" نتیجۀ درک این واقعیت بودند که تکیه بر چانه زنی جمعی قدیم که در سطح ملی انجام می گرفت، دیگر به بن بست رسیده است، و این که کارگران به استراتژیها، تاکتیکها و روشهای سازمانی جدید نیاز داشتند. بسیاری از رهبران اتحادیه های کارگری، با توجه به ناکافی بودن شیوه های سازماندهی به روال سابق، دست به فراخوان برای همبستگی جهانی زدند. آنها "وضعیت ویژه" نیروی کار را در کنار دولت و کارفرمایان، یعنی همان سه جانبه گرائی معروف ابداع شده توسط سازمان بین المللی کار، را زیر سوال بردند. آنها به درستی مطرح کردند که اگر سرمایه اکنون خود را عمدتاً به عنوان یک بازیگر فراملی سازماندهی می کند، اتحادیه های کارگری بین المللی نیز باید "جهانی عمل کنند".

یکی از جلوه های مهم این تغییر، ظهور اتحادیه های جهانی است. در سال 2008، کارگران متحد فولادکار  در ایالات متحده با "اتحادیۀ متحد"، بزرگترین سازمان کارگری در بریتانیا و ایرلند ادغام شدند. اتحادیه جدید، با نام کارگران متحد، تقریباً 3 میلیون کارگر را در صنایع فولاد، کاغذ، نفت، مراقبت های بهداشتی و حمل و نقل نمایندگی می کرد. مجتمع نفت"بریتیش پترولیوم"  و غول فولاد (ArcelorMittal) هر دو شرکتهائی فراملیتی اند. اکنون، کارگران آنها نیز فراملیتی اند و از قرار گرفتن در برابر یکدیگر در مذاکرات خودداری می کنند. کارگران [صنایع] دریانوردی، که از نوعی "انترناسیونالیسم ذاتی" برخوردارند، گام های مشابهی برداشته اند. در سال 2006، در واکنش به جهانی شدن صنعت کشتیرانی، اتحادیه ملی افسران حمل و نقل دریایی، هوانوردی و کشتیرانی در بریتانیا یک مشارکت رسمی با اتحادیه کارگران دریایی هلندی ایجاد کردند. این دو واحد نام خود را به ترتیب به Nautilus UK و Nautilus NL تغییر دادند. دو سال بعد، کارگران این شراکت را یک قدم فراتر بردند و به ایجاد یک اتحادیه فراملی واحد رای دادند: Nautilus International. در سال 2015، کارگران متحد اتومبیل سازی در ایالات متحده و  IG Metall در آلمان نیروهای خود را برای ایجاد مؤسسۀ کار ماوراء آتلانتیک متحد کردند. تمرکز کار این مؤسسه بر مسئلۀ نمایندگی کارگران خودرو در کارخانه‌های تولیدکنندگان خودرو آلمانی در ایالات متحده بود. در طول یک دهه، با عنایت رهبری اتحادیه های کارگری به فرصت های عینی حاصل از جهانی شدن، فراملی گرایی به جریان فعالیت اصلی اتحادیه های کارگری رسوخ کرده است. 

قابل ذکر است که دورنگرترین اتحادیه ها با کارگران مهاجر نه به عنوان یک تهدید بلکه به عنوان یک فرصت رفتار می کنند. اتحادیه های کارگری با پیش کشیدن آرمان و مطالبات مشترک با کارگران مهاجر، نقش دموکراتیک خود را با ادغام کارگران مهاجر در اتحادیه ها و مبارزه با نیروهای سیاسی تفرقه افکن و نژادپرست تعمیق بخشیده اند. در سنگاپور و هنگ کنگ، اتحادیه های تحت حمایت دولت، توفیق قابل توجهی در جذب کارگران مهاجر داشته اند؛ امری که متضمن نفع متقابل است. در مالزی، اتحادیۀ بین المللی کارگران ساختمان و چوبکار، کارگران مهاجر موقت را برای کار در کنار اعضای "عادی" اتحادیه استخدام می کند. اتحادیه ها می توانند از طریق چنین اقدامات مثبت و پیشگیرانه ای با استراتژی "تفرقه بیانداز و حکومت کن"، که اتکای اساسی سیاست ضداتحادیه ای بر آن است، مقابله کنند.

علیرغم این نقاط روشن، طبعاً تضادها و دام های بسیاری نیز وجود دارند که مانع از حرکت رو به جلو سازمانیابی فراملی کارگری می شوند. عدم تطابق بین ابعاد نامحدود چالش سازمانیابی فراملی و پیچیدگی آن از سوئی، و از سوی دیگر منابع محدود موجود همچنان یک مشکل مزمن است. همچنین، سازماندهی موفقیت آمیز لایه‌های جدید کارگران ممکن است ظرفیت اتحادیه‌ها را برای دست زدن به عمل به دلیل مشکلات بسیج نیروی کار غیررسمی یا بی ثبات جهانی کاهش دهد. این مشکلات برای یک جنبش کارگری چابک و استراتژیک حل نشدنی نیستند، اما باید به جد به آنها توجه داشت و پرداخت.