آیا "تضمین اشتغال" اشتغال را تضمین می کند؟ بخش اول

مقدمه

بیکاری یکی از جنبه های مزمن اقتصادهای سرمایه داری است، همراه با بیماریهای مرتبطی چون فقر، ناامنی فردی و اقتصادی، و مهرونشانهای معین اجتماعی. بیکاری در بخش اعظم کشورهای پیشرفته هرگز به سطوح پائین پیش از میانۀ دهۀ هفتاد قرن گذشته بازنگشته است؛ در حالی که کار ناامن و بی ثبات مداوماً جای کار دانم و تمام وقت را گرفته است. به علاوه نرخ های رسمی پائین بیکاری، همچون "نوک کوه یخ در یک اقتصاد سرد"، جمعیت بزرگی را که از کار مزدی محروم مانده است، پنهان می گذارند. بیش از دومیلیون نفر از مردم استرالیا یا رسماً بیکاراند و به طور حاشیه ای با بازار کار مرتبط اند اما خواهان کار اند، یا اشتغال ناقص دارند. سیاستی که در این نوشته "تضمین اشتغال" نامیده می شود – و همچنین با عناوینی چون "کارفرمای ملجأ نهائی" و "ذحیرۀ حایل از نیروی کار شاغل" نیز شناخته می شود – برنامه ای است برای برخورد مستقیم به بیکاری و اشتغال ناقص، از طریق تأمین یک شغل با حداقل دستمزد، برای هر کس که مایل و قادر به کار است. این نوشته در صدد بررسی تفصیلی و مطلوبیت برنامه های تضمین اشتغال به عنوان راه حلی برای مشکل بیکاری و اشتغال ناشایسته و ناامن است.

برنامه های بسیاری برای استخدام عمومی وجود دارند یا پیشنهاد شده اند، اما به تصریح پاولینا چرنوا (Pavlina Tcherneva) و راندال ورای (Randall Wray) – دوتن از شناخته شده ترین مدافعان "تضمین اشتغال" – این برنامه به پاره ای جهات از دیگر برنامه ها متمایز است*. از جمله این که:

1. "تضمین اشتغال" ظرفیت بینهایت منعطفی را برای نیروی کار فراهم می آورد: یک امکان همگانی برای همه، بدون هیچ آزمونی، یا با این و آن محدودیت زمانی یا محدودیت عددی.
2. دستمزد این برنامه برای کارگران، حداقل دستمزد است. از این قرار این برنامه کارگران تحتانی در بازار کار را استخدام می کند. بنابراین با دیگر کارگران در بازار کار به رقابت برنمی خیزد و فقط کارگرانی را استخدام می کند که در غیر این صورت بیکار خواهند ماند. دستمزدها به نحو "برونزا" تثبیت شده اند، به این معنا که توسط دولت تعیین می شوند و بنابراین افزایش دستمزد به منظور حفظ کارگران رخ نمی دهد.
3. "تضمین اشتغال" نوعی اشتغال کامل "سست" است، به این معنا که کارگران آزادند، زمانی که چشم انداز شغلی بهتری وجود دارد، "به میل خود" از آن بیرون روند و به بازار کار معمولی بپیوندند. بنابراین نیروی کار تحت پوشش این برنامه نسبت به شرایط اقتصاد به طور معکوس تغییر می کند. برنامۀ "تضمین اشتغال" به طور خودکار تنظیم می شود تا نیروی کار لازم مشاغل معین را فراهم کند؛ بنابراین موجب تقاضای اضافی برای نیروی کار نمی شود.
4. کارگران برنامه، کارهای اجتماعی مفیدی را انجام می دهند، اما نه کارهای مرسومی را که مداوماً توسط "خط اصلی" در بخش عمومی انجام می شوند. طرفداران "تضمین اشتغال" طیف تقریباً نامحدودی از فعالیت‌ها را پیشنهاد می کنند که می تواند به کارگران برنامه سپرده شود. از آن جمله اند: مراقبت از کودکان و سالمندان، طرحهای محیط زیستی، فعالیت‌های جمعی و خدمات اجتماعی از طریق بخش غیرانتفاعی. شرط انجام یک پروژه در چارچوب "تضمین اشتغال" این است که پروژه به نحوی دارای یک منفعت اجتماعی باشد.

اصطلاح "کارفرمای ملجأ نهائی" ناظر به نقشی است که بانک مرکزی به عنوان وام دهندۀ نهائی به عهده می گیرد و بر اساس اصول مشابهی [که در بالا در بارۀ برنامۀ "تضمین اشتغال" برشمرده شدند] عمل می کند.

بنا به تصریح طرفداران "تضمین اشتغال"، دولت از طریق این برنامه به عنوان یک "بازارساز" در ارتباط با نیروی کار عمل می‌کند، به این معنا که قیمتی را برای نیروی کار تعیین می کند و به آن قیمت هر مقدار نیروی کار را برای هر دوره زمانی می خرد. نتیجه این است که ذخیره ای از کارگران بیکار با "یک ذخیرۀ حایل از نیروی کار شاغل" جایگزین می شود، که در تقابل با چرخۀ اقتصادی برای سلامت کل بازار کار عمل می کند. برنامۀ "تضمین اشتغال" قیمت "ذخیرۀ حائل" را تثبیت می کند، با خارج کردن کارگران زیر پوشش برنامه در دورۀ رونق رشد دستمزدها را مهار می کند و با استخدام مجدد آنان در دورۀ رکود از کاهش دستمزد جلوگیری می کند. "تضمین اشتغال" یک ارتش ذخیره نیروی کار ایجاد می کند، اما ارتشی که فعالانه در امور تولیدی مشارکت دارد.

هیو استورجس (Hugh Sturgess)

-----------------

* در متن حاضر اصطلاح تضمین اشتغال در معنای عام آن منظور است، و "تضمین اشتغال" (در داخل گیومه) در معنای خاص آن، که در اینجا تعریف می شود.