پاسخ رفیق مسعود فتحی مسئول کمیسیون سند سیاسی کنگرە ی سوم بە چند سوال "بە پیش"

رفیق مسعود فتحی عزیز کنگرە‌ی زود هنگام حزب قرار است مدتی دیگر برگزار شود. به‌همین مناسبت کمیسیونی از میان داوطلبان عضو حزب برای تدوین سند سیاسی کنگرە انتخاب شدە‌است کە شما مسئولیت آن را بە عهدە دارید، به‌همین مناسبت به‌عنوان شروع بحث‌های ویژە‌ی کنگرە، خدمت شما رسیدیم تا بە چند سوال «بە‌پیش» پاسخ دهید.

* چە ضرورت سیاسی باعث تصمیم گیری برگزاری کنگرە قبل از مهلت عادی کنگرە شد؟

دلیل اصلی تصمیم شورای مرکزی حزب برای برگزاری کنگره‌ی زودرس تحولات سیاسی بعد از جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» و ضرورت واکنش مناسب در مورد آن، طبعا بازبینی در سیاست‌های جاری حزب متناسب با شرائط جدید، ایجاد تغییرات لازم با توجه روند تحولات جدید بود. طی ماه‌هائی که جنبش انقلابی در اوج بود، نقطه‌نظرات متفاوتی در رابطه با این جنبش و چشم‌اندازهای محتمل آن مطرح بود. از این رو هم بود که تعدادی از رفقای حزب سیاست‌های جاری حزب را پاسخگو نمی‌دانستند و خواستار برگزاری کنگره‌ی فوق‌العاده بودند، تعدادی دیگر، برای بازبینی سیاست‌های حزب، خواستار برگزاری کنگره‌ی زودرس و پیش از موعد مقرر بودند، در نتیجه، نشست حضوری شورا در تاریخ ٢۸ و ٢۹ ژانویه ٢٠٢٣ برگزاری کنگره زودرس را تصویب کرد و تدارک آن را در دستور کار ارگان‌های مسئول قرار داد. این کنگره در واقع کنگره‌ی دوره‌ای سوم حزب است که چند ماه زودتر برگزار می‌شود.

حزب ما البته سیاست‌های روشنی در مورد چشم‌انداز آینده و راهکارها در این عرصه داشته‌ و دارد. اما امروز پیشرفت جنبش، تاکیدات مشخص‌تر و گام‌های عملی‌تری را ایجاب می‌کند. تقابل مردم با حکومت به مرحله‌ای رسیده‌است که تبیین جدید از سیاست‌ها و راهکارها را ضروری نموده، در یک کلام نیازهای جنبش بازبینی در سیاست‌ها و راهکارها را الزامی ساخته‌است.

این ضرورت‌ها چە تغییراتی را در سیاست‌های عمومی حزب، چنان که در مصوبات پیشین آمده‌اند، ایجاب می‌کنند؟

ضرورت‌های سیاسی ناشی از تحولاتی است که در پرتو جنبش «زن، زندگی، آزادی» صورت گرفته‌است. کشور ما طی بیش از شش ماه گذشته شاهد یکی از موثرترین جنبش‌های مردمی در مقابله با جمهوری اسلامی بوده‌است؛ جنبشی که سیمای کشور ما را دگرگون ساخته و تصویر متفاوتی از آن در همه‌ی عرصه‌ها ارائه داده‌است.  این جنبش در ادامه‌ی جنبش‌های پیش از خود، دی‌ماه ۹۶ و آبان  ۹۸، توازن قوای جدیدی را ایجاد کرده‌است و بر این واقعیت که راه نجات کشور از بحران‌ها و مشکلات دامنگیر آن، گذار از جمهوری اسلامی، برچیدن بساط این حکومت متکی بر تبعیض و سرکوب و کشتار است، مهر تاکید زده‌است و پرداختن به چگونگی گذار را به یک موضوع عاجل تبدیل کرده‌است. بر زمینه‌ی همین واقعیت هم هست که همگرائی‌ها، هم‌سوئی‌ها و همگامی‌ها در جنبش شتاب یافته، منشورهای مختلف پا به عرصه‌ی وجود گذاشته‌اند و هم‌چنان فضای عمومی در میان نیروهای اپوزیسیون، فضای ارائه‌ی راهکار و راه حل برای آینده و در جهت تقویت جنبش انقلابی مردم و پرتوان‌تر ساختن برآمد‌های آتی آن است. اما باید توجه کرد که انتشار منشورها و اعلام این یا آن همکاری و ائتلاف کافی نیست. فراتر رفتن از منشورها و ایجاد هماهنگی بین اپوزیسیون برای ایجاد اراده‌ی عملی در جهت تغییر یک ضرورت است. وظیفه‌‌ی ما، امروز مشارکت فعال در گشودن چشم‌انداز سیاسی برای این جنبش است.

بنابراین، موضوع اصلی برنامه‌ی سیاسی این کنگره الزامات اساسی مربوط به گذار از جمهوری اسلامی است. امروز گذار فقط شعار راهبردی نیست، بلکه فراتر از آن، چگونگی این گذار، پرداختن به جوانب مختلف آن و طبعا اتخاذ سیاست در قبال آن دستور روز جنبش است.

از این قرار جنبش "زن، زندگی، آزادی" و پاسخگوئی به الزامات وضع کنونی که مستقیماً از این جنبش ناشی می شوند، نقش اصلی را در این تصمیم داشته اند. لطفاً در بارۀ ارزیابی از جنبش مذکور و خطوط اصلی مرتبط با آن در وضع موجود توضیح دهید. 

جنبش «زن، زندگی آزادی» طی حضور بی‌وقفه‌ی چند ماهه‌ی خود کل نظام جمهوری اسلامی را به چالش کشیده، قبل از همه نوعی انقلاب فرهنگی علیه باورها و سیاست‌های جاری حکومت را هم دامن زده‌است. این اولین بار است که در یک جنبش  بزرگ سراسری، فرهنگ سکولار و در نوع خود جدید، ارائه ‌می‌شود.

شعار این جنبش، انتخابی هشیارانه و کاملا همگون با مبارزه‌ای است که از همان فردای انقلاب بهمن با تهاجم بنیانگذاران جمهوری اسلامی بر حقوق انسانی و اولیه‌ی زنان، تحمیل الگوی رفتاری حکومت بر زندگی مردم و اعمال محدودیت‌ها در همه زمینه‌ها آغاز شده‌است. جمهوری اسلامی با اعمال تبعیض همه جانبه‌ی جنسی و جنسیتی، سرکوب دگراندیشان، جنبش ملیت‌ها و اقوام ایران، خود را تثبیت کرد. مبارزه علیه این رژیم و سیاست‌های آن از همان فردای استقرار آن آغاز شد و در اشکال مختلف علیرغم سرکوب  ادامه یافت و این جنبش ادامه‌ی این مبارزات تاریخی مردم ایران با جمهوری اسلامی و فراز جدیدی از آن است. در این رابطه، به حق باید گفت زنان ایران ستون اصلی این مبارزه‌ی پایدار و مقاومت تاریخی در برابر تهاجم جمهوری اسلامی به حقوق شهروندان کشور بوده‌اند و در جنبش انقلابی اخیر نیز نقش پیشتاز خود را به خوبی نشان داده‌اند.

جنبش انقلابی اخیر، امکان ادامه‌ی حکومت به شیوه‌ی تاکنونی را دشوارتر از پیش کرده‌است. قدرت و سلطه‌ی نهادهای سرکوب و امنیتی جمهوری اسلامی و اقتدار حکومت را با چالش جدی مواجه ساخته‌است. یک گام به هدف برکناری جمهوری اسلامی نزدیک‌تر شده‌است و امیدهای جدیدی را برانگیخته‌است؛ رهائی از این وضعیت به یک امر ممکن تبدیل کرده‌است. توجه کنیم که زنان ایران با لغو یک‌جانبه‌ی حجاب اجباری، فضای عمومی جامعه را عملا در اختیار خود گرفته‌اند. می‌شود گفت که  جنبش انقلابی اخیر در چالش چندین ماهه با اقتدار حکومت، در جهت ایجاد توازن جدیدی بین حکومت و مردم، گامی مهم به پیش برداشته‌است.

تدوین سند سیاسی جدید در کمیسیون تا چە حد پیشرفت داشتە‌است؟

طرح اولیه سند سیاسی توسط کمیسیون تهیه شده و بعد از چند بار بازبینی، برای اظهارنظر و دریافت پیشنهادات به اعضای حزب ارائه شده‌است. بعد از اخذ نظر و پیشنهادات، متن اصلاح شده، برای اطلاع عموم در «به‌پیش» منتشر خواهد شد. بخش تحلیلی سند و ارزیابی از اوضاع جنبش، به صورت گزارش کمیسیون ارائه خواهد شد، ولی بخش مربوط به گذار از جمهوری اسلامی، سمتگیری‌ها و سیاست‌های ما، بعد از تدقیق و تکمیل، برای تصویب به کنگره ارائه خواهد شد.

 کمیسیون از اظهار نظر و ارائه‌ی پیشنهاد از سوی دوستان و رفقای صاحب نظر استقبال می‌کند و در حد امکان، این اظهارنظرها را هم در تنظیم متن نهائی دخالت خواهد داد. 

در مورد تغییرات مد نظر مایل هستید کمی توضیح بدهید؟

پیشنهاداتی که به کمیسیون رسیده، عموما متوجه تاکیداتی است که گاه در سند کم رنگ تشخیص داده‌‌‌شده‌اند. روی برخی از موارد نیز، پیشنهاد حذف داده شده است و کلا خلاصه‌تر شدن متن را در برمی‌گیرند. ما هنوز منتظر پیشنهادات بیشتر هستیم. در مجموع، باید تاکید کنم که توجه به اهمیت جنبش «زن، زندگی، آزادی» در حزب ما عمومی است. زاویه‌های معینی بین رفقا در مورد نقش و تاثیر و یا تداوم آن وجود دارد، که عمدتا در حوزه ارزیابی از توازن نیرو و امکانات این جنبش می‌گنجد.

در مورد گذار که موضوع اصلی سند است، طبعا نظرات زوایای متفاوتی دارند. برخی نقطه نظرات از گذار مفهومی در حد سرنگونی، برکناری و غیره را برداشت می‌کنند، برخی دیگر طبعا گذار را در حوزه تدریج و توافق نیروها در یک توازن قوای مفروض بین حکومت و اپوزیسیون، جامعه مدنی و …  می‌دانند. در این جا هم در این که از جمهوری اسلامی باید گذار کرد و این حکومت سد و مانعی برای پیشرفت جامعه است، اختلافی نیست.

موضوعات دیگری هم مثل باور به عدم تمرکز در شکل فدرالیسم و غیره مربوط می‌شود، موضوع روز نیستند، راه برای بحث در این مورد باز است. تصمیم در مورد برخی مسائل را باید به عهده‌ی مجلس موسسان آینده گذاشت، تاکید حزب ما از روز نخست بر آن بوده‌است که فدرالیسم یکی از اشکال مناسب برای پاسخگویی در رابطه با عدم تمرکز قدرت است.