سفر دو روزه هیثم بن طارق آل سعید، سلطان عمان، به تهران که وزیر خارجۀ عمان آن را تاریخی نامید، در کنار بسیاری قراین دیگر، مهمترین عامل برای این گمان بوده است که به زودی دور دیگری از مذاکرات بر سر پروندۀ هسته ای ایران واقع خواهد شد؛ گمانی که به نظر می رسد واقعی است و چنان که برخی اظهارات مقامات اروپا تداعی می کنند، این بار، برای بار آخر.
دلایل برای "بدبینی"، اگر نگوئیم واقع بینی، در این باره که "ولو مذاکراتی هم در راه باشند، آیا توافقی هم حاصل خواهد شد؟" بسیار اند. اما اگر بخواهیم با "خوشبینی" به وضع نگاه کنیم، طبعاً خواهیم دید که دو طرف اصلی (ایران و امریکا) برای توافق انگیزه های قویتری دارند تا برای عدم توافق و در نتیجه بالا گرفتن تنشها. اما به دلیل مجموعه شرایط همچنین به این نتیجه خواهیم رسید که فعلا راه حل جامعی ممکن نیست، و محتمل ترین "راه حل" این است که طرفین اقدامات محدودی را، مطابق خواست طرف مقابل، بپذیرند. خیلی کلی نتیجه این می شود که جمهوری اسلامی حدودی محدودیتهای قابل کنترل توسط آژانس را بپذیرد و آمریکا هم حدودی از تحریمها را لغو کند.
اما سوالهای بسیاری، همه هم بدیهی و درست، پیش می آیند: مگر چنین توافقی تا کی می تواند پایدار بماند؟ گشایش بعدی چه می تواند باشد؟...
کاملاً بعید به نظر می رسد که کسی برای این سوالها جواب داشته باشد. حتی بسیار محتمل است که مقامات دو طرف نیز پاسخی برای آنها نداشته باشند و این چنین راه حلی را خود آنها نیز اقدامی برای جلوگیری از حدت وضع ببینند. دو طرف منتظر اند ببینند تغییرات بعدی در طرف مقابل به کدام سمت می روند. آمریکا فعلا خیلی بیشتر از آن که روی جنبش مهسا حساب کند، منتظر مرگ خامنه ای و تغییرات پس از آن نشسته است. جمهوری اسلامی هم منتظر انتخابات آتی آمریکا. از این رو توافق احتمالی گفته شده قاعدتاً شامل یک مدت اعتبار هم خواهد شد. ضمنا این نظر وجود دارد که تا جنگ اوکراین جریان دارد، توافقی روی برنامه هسته ای ایران نخواهد شد. بعید است که توافقی در قامت گفته شده وابسته به جنگ اوکراین باشد.
این نیز منتفی نیست که یک "توافق سیال" حاصل شود. یعنی در هر دور مذاکره یک توافق ولو بسیار ناچیز، اما در هر حال یک توافق حاصل شود، و نه این که در این دور توافقی حداقلی به دست آید و طرفین پس از سر آمدن مدت توافق دوباره به سر میز مذاکره برگردند. نوعی مذاکرۀ دائمی، که هم مانع از بالاگرفتن تنشها شود و هم پتانسیل آن را داشته باشد که تا نهایت پذیرش طرفین پیش برود.
افزودن دیدگاه جدید