کاخ سفید در بیانیه ای که بعد از ظهر شنبه منتشر شد دور اول گفتگوها بین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی (ج.ا.) و فرستاده ویژه دونالد ترامپ را "بسیار مثبت و سازنده" توصیف کرد، و در عین حال پذیرفت که مسائلی که باید حل شوند "بسیار پیچیده هستند". کاخ سفید این مذاکره "مستقیم" را گامی رو به جلو و در جهت دستیابی به یک نتیجه سودمند دوجانبه دانست. بر اساس اظهارات دو طرف، دور بعدی مذاکرات شنبه آینده، ۱۹ آوریل برگزار خواهد شد.
عراقچی می‌گوید که هم ما و هم طرف مقابل مذاکرات طولانی و طاقت‌فرسا را اتلاف وقت دانسته و علاقه‌ای به مذاکرات بی‌ثمر و به اصطلاح "مذاکرات به خاطر مذاکرات" نداریم. هر دو طرف گفته‌اند که هدفشان دستیابی به توافق در کوتاهترین زمان ممکن است. اما قطعاً این کار آسانی نخواهد بود. ویتکاف پیش از سفر خود به مسقط در مصاحبه با وال استریت ژورنال خطاب به طرف ج.ا. گفت: "من فکر می کنم موضع ما با برچیدن برنامه هسته‌ای شما آغاز می شود. اما این موضع امروز ماست و این بدان معنا نیست که ما راه‌های دیگری برای سازش بین دو کشور پیدا نخواهیم کرد."
با توجه به اینکه هر دو طرف دور اول مذاکرات را سازنده ارزیابی کرده‌اند، سوالی که مطرح میشود این است که چه مواردی در این نشست ۲ ساعت و نیمه مورد بحث قرار گرفت که توانست رضایت نسبی دو طرف را برآورده کند؟ آیا گفتگو محدود به انرژی هسته‌ای بود و یا دو مورد دیگر را هم شامل میشد؟ نه ما از محتوای نامه ترامپ به خامنه‌ای آگاهیم و نه از محتوای نامه خامنه‌ای به ترامپ. ترامپ از ج.ا. چه خواسته بود و ج.ا. در جوابیه خود به ترامپ چه شرایطی را مطرح کرده بود؟ از ابتدای ورود به کاخ سفید و حتی پیش از آن، اطرافیان ترامپ به کرات مطرح کرده بودند و همچنان مطرح میکنند که ترامپ سه شرط را در مقابل ج.ا. اسلامی قرار داده است و از او خواسته است یا به این خواسته‌ها تن دهد و یا با واکنشی سخت و مرگبار روبرو شود که منظور همان اقدام نظامی است. اول برچیدن و تعطیلی تمامی برنامه هسته‌ای و خارج کردن اورانیوم غنی شده به میزان ۶۰ درصد از کشور. دوم محدود کردن برنامه موشکی خود در حد تولید موشکهای با برد کمتر از ۳۰۰ کیلومتر و سوم عدم حمایت از گروههای نیابتی در منطقه (حماس در فلسطین، خزب‌الله در لبنان، حشدالشعبی در عراق و حوثی‌ها در یمن). اما از زبان خود ترامپ و استیو ویتکاف بارها شنیده شده است ترامپ بارها تهدید کرده است که در صورت عدم دستیابی به توافق با ج.ا.، اقدامات نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام خواهد داد. مقامات ج.ا. هم به طور فزاینده‌ای هشدار داده‌اند در صورت نیاز قادر خواهند بود با ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌شان به دنبال سلاح هسته‌ای بروند.
بر کسی پوشیده نیست که ترامپ و دولت او چالش اصلی خود را در آوردگاه بین‌المللی محدود کردن نفوذ چین در کشورهای آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه میدانند و آینده تایوان هم یکی از عرصه‌های رقابت دو ابر قدرت اقتصادی است.سه اولویت رالمللی در فردای ورود خود به کاخ سفید در نظر داشت. اول موضوع آتش بس در غزه و برگرداندن گروگانهای باقی مانده در کوتاهترین زمان ممکن. همانطور که شاهد هستیم آتش بس غزه پایدار نبود و اسرائیل همچنان مردم بی دفاع غزه را قتل عام میکند و ترامپ هم عجله‌ای در وادار کردن اسرائیل به توقف کشتار مردم بیگناه فلسطین ندارد. لذا او نمیتواند ادعای دستیابی به دستاوردی در این عرصه داشته باشد. او اولویت دوم خود را پایان دادن به جنگ روسیه-اوکراین میدانست و ادعا میکرد که یک روزه قادر است آن جنگ را پایان دهد. در این عرصه هم پیشرفتی چشمگیر حاصل نشد و جنگ همچنان ادامه دارد. حتی در فردای دیدار اخیر ویتکاف با پوتین در مسکو (یک روز پیش از مذاکره مسقط)، روسیه بر حملات خود بر علیه نیروهای اوکراینی شدت بخشید. اولویت سوم ترامپ سر و سامان دادن به معضل برنامه هسته‌ای ج.ا. بود. او سرخورده از دست نیافتن به اهداف خود در رابطه با جنگ غزه و جنگ روسیه-اوکراین، مصمم به حل و فصل برنامه هسته‌ای ج.ا. شد و مشاور ویژه خود ویتکاف را روانه مسقط کرد. او تلاش دارد به حداقل دستاوردی در این عرصه دست یابد تا بتواند هواداران خود و همچنین منتقدان خود را کمی آرام کند.
در مقابل ج.ا. (علی خامنه‌ای) بارها به عدم مذاکره با آمریکا و بویژه با دولت ترامپ اصرار کرده بود و او حتی گفت که مذاکره با آمریکا "هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه" نیست. خامنه‌ای تا کنون سعی میکرد اگر امور بر وفق مراد پیش نمی رفت دیگران را مسئول و مقصر بداند و خود از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند. به نظر میرسد که پزشکیان و دولت او بسیار آگاهانه و زیرکانه موضعگیری کرده و ضمن اینکه خود را طرفدار مذاکره با آمریکا نشان می دادند اما همزمان خود را ذوب در ولایت و مجری دستورات "مقام معظم رهبری" معرفی می کردند. "آغا" اینبار متوجه شد که عواقب عدم مذاکره به پای او نوشته خواهد شد. سران سه قوه ج.ا. که سماجت و اصرار او بر عدم مذاکره را به مصلحت نظام نمیدانستند و خطر را متوجه شده بودند تصمیم گرفتند که دل به دریا بزنند و خدمت ولی امر خود برسند و او را متوجه خطرات بالقوه کنند و به او حالی کنند که آمریکای ترامپ مصمم است که در صورت عدم پذیرش مذاکره به اقدام نظامی دست بزند و با توجه به شرایط بسیار وخیم اقتصادی و احتمال شورش مردم موجودیت نظام به خطر بیفتد. "آغا" هم که طبق گفته ولی نعمت خود خمینی حفظ نظام به هر وسیله‌ای را از "اوجب واجبات" می داند راضی به سر کشیدن جام زهر میشود
آیا ج.ا. اسلامی توانسته است تیم ترامپ را وادار به پذیرش ادامه مذاکره فقط در مورد انرژی هسته‌ای کند؟ آیا آمریکا از خواسته‌های دیگر خود (موضوع موشکی و گروههای نیابتی) فعلا صرف نظر کرده است؟ آیا ترامپ و تیم او پیشنهاد ج.ا. برای سرمایه‌گذاری کلان آمریکا در ایران را وسوسه‌انگیز یافته‌اند و قانع شده‌اند مذاکرات را به موضوع انرژی هسته‌ای تقلیل دهند؟ آیا سرمایه‌گذاران خارجی با وجود ساختار حاکمیتی بر کشور ایران ریسک سرمایه‌گذاری در این کشور را می پذیرد؟ باید منتظر ماند و پروسه مذاکرات و نتایج حاصله را در ارزیابی‌های خود لحاظ کرد.
افزودن دیدگاه جدید