توضیح- نشریه مُروا مصاحبه زیر را با خانم الدوز حجازی معلم و فعال صنفی، در ارتباط با وضعیت آزمون سراسری کنکور و مشکلات مربوط به آن انجام داده است. خانم حجازی بیش از ده سال است که در دبیرستان های دخترانه تبریز و تهران تدریس کرده است. ایشان از نزدیک با مسایل و مشکلات آموزش و پرورش و کنکورهای سراسری ورود به مراکز آموزش عالی آشنایی دارد. نشریه مُروا به مناسبت اولین ویژه نامه خود با خانم الدوز حجازی مصاحبه ای را انجام داده است که بدین ترتیب از نظر خوانندگان می گذرد.
نشریه مُروا - ظرف های ماه های گذشته و بویژه موضوع برگزاری کنکور سراسری در آخر مردادماه موجب نگرانی و استرس داوطلبین شرکت در این آزمون سراسری و خانواده های آنها شده است. دلایل چنین وضعیتی چه می باشند؟
الدوز حجازی - کنکور همیشه نگرانی و اضطراب سنگینی را به دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها تحمیل می‌کند. این اضطراب هر چند که امسال تشدید شده است، اما مختص امسال نیست. آزمون چهارساعته‌ای که به بیان تبلیغات قرار است آینده‌ی دانش‌آموز را مشخص کند، حتی چند سال پیش از رسیدن به مقطع کنکور به گرفتاری ذهنی دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها تبدیل می‌شود. وقتی تلویزیون مدام از کنکور می‌گوید، خیابان‌ها پر از بنرهای تبلیغاتی کنکور است، دانش‌آموز در مدرسه و در میان همسالانش مرتب با مساله‌ی کنکور مواجه است، سالهاست که کنکور به یک کابوس طولانی تبدیل شده است. در این بستر استرس‌زا، مساله‌ی کرونا مزید علت اضطراب می‌شود. نهادهای مرجع بهداشتی و از جمله سازمان بهداشت جهانی بارها گفته‌اند که اجتماع در فضای بسته یکی از مهم‌ترین زمینه‌های شیوع این بیماری است که حالا روزانه طبق آمار و به صورت میانگین 200 نفر را در کشور می‌کشد. در این وضعیت قرار است چند صد هزار دانش‌آموز، در همین فضاهای بسته، در آزمون سرنوشت‌ساز زندگی‌شان شرکت کنند. این طبیعتاً نگران کننده است.
نشریه مُروا - آیا در ایران زیر ساخت‌های لازم جهت برگزاری کنکور سراسری با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی برای مبارزه علیه ویروس کرونا وجود دارد؟ آیا امکاناتی دیگر برای برگزاری کنکور مانند استفاده از ابزارهای مجازی در کشور فراهم است؟
الدوز حجازی - ناتوانی سازمان سنجش از برگزاری کنکور با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به چندین قرینه قابل تشخیص است. اول برگزاری کنکور دکتری، که با وجود عدم شرکت تعداد زیادی از داوطلبان، شرایط برگزاری آن از نظر پیشگیری از شیوع کرونا «فاجعه» بود و حتی داد مسئولان جمهوری اسلامی را درآورد. دوم اینکه حتی پروتکل‌های برگزاری آزمون برای خود برگزارکنندگان نامشخص است. ابتدا صحبت از فاصله‌گذاری 160 سانتی‌متری بود. بعد ستاد ملی کرونا گفت حداقل فاصله باید 2 متر باشد. در نهایت هم دو طرف بر سر 180 سانتی‌متر توافق کردند. در صورتی که نه دلیل آن 160 سانت و نه منطق این 2 متر هیچگاه توضیح داده نشد. اگر منابع پزشکی می‌گوید فلان اندازه فاصله، دیگر میزان فاصله که چانه‌زنی ندارد. بخشی از داوطلبان هم قرار است در فضای باز در آزمون شرکت کنند. حتی به فرض تامین سایه‌بان برای جلوگیری از گرمازده شدن داوطلبان، چه تضمینی وجود دارد که در روز کنکور و در حوزه‌های فضای باز باد شدید نوزد و یا احیاناً باران نگیرد؟ مشخص است که در مورد هیچ یک از این مسائل فکر نشده است. سازمان سنجش مدعی شده است که از 59 دانش‌آموز مبتلا به کرونا در سراسر کشور، در خانه و یا بیمارستان آزمون گرفته خواهد شد. یک جمع و تفریق ساده از تعداد مبتلایان بستری شده و درصد ابتلا در سنین کنکور کافی است تا دروغ بودن این عدد را متوجه شویم. همه‌ی این‌ها نشان می‌دهد سازمان سنجش آماده‌ی برگزاری کنکور نیست.
اما در مورد برگزاری مجازی آزمون، می‌توان گفت چنین کاری غیر ممکن نیست. آزمون ورودی حوزه‌های علمیه به صورت مجازی و با تمهیدات سخت‌افزاری بسیار زیاد برگزار شد. در مورد کنکور هم می‌شد زمینه‌های سخت‌افزاری و ساختاری چنین کاری را تامین کرد و آزمون را مجازی برگزار کرد. اما طبیعتاً این کار هزینه‌هایی دارد که مسئولین وزارت آ.پ. و سازمان سنجش حتی سراغ آن نرفته‌اند.
نشریه مُروا - در کنکورهای دکتری نزدیک به یک سوم و کارشناسی ارشد بین 18 تا 26 درصد ثبت نام کرده ها و نیز کارت ورود گرفته ها بدلیل نگرانی از ویروس کرونا شرکت نکردند. پس از برگزاری بسیاری از مسئولین حکومتی عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی را زیر سئوال بردند که رعایت نشده است. و الان در آخر مردادماه قرار است کنکور سراسری را به هر ترتیبی که شده با وجود شیوع ویروس کرونا و وضعیت قرمز و هشدار باش استانها برگزار کنند. دلیل این همه پافشاری با وجود خطراتی که داوطلبین بالای یک میلیون نفر و خانواده های آنها را تهدید می کند، چیست؟ امکان دارد بخشی از دانش‌آموزان به دلیل استرس و نگرانی خانواده‌ها در آزمون کنکور سراسری شرکت نکنند؟ به نظر شما چه درصدی در این آزمون شرکت نخواهند کرد؟
الدوز حجازی - این پافشاری بر برگزاری کنکور در انتهای مردادماه می‌تواند چندین دلیل داشته باشد. احتمالاً مهم‌ترین دلیل این است که در صورتی که ورودی‌های جدید دانشگاه‌ها یک ترم دیرتر وارد دانشگاه شوند، وزات علوم مجبور است هزینه‌ی مضاعفی در مورد فضاهای آموزشی و همچنین استخدام اساتید دانشگاه انجام دهد. در نتیجه مسئولین برگزاری آزمون پیش خود حساب می‌کنند آیا هزینه‌ی افزایش میزان ابتلا به کرونا و مرگ و میر مردم بیشتر است و یا تامین امکانات آموزشی؟ یعنی یک دودوتا چهارتای مالی انجام می‌دهند و به موضع پافشاری بر برگزاری کنکور می‌رسند.
یک دلیل دیگر این است که تعویق کنکور به معنای به رسمیت شناختن اعتراضات نسل جوان خواهد بود. نسل جوانی که به قول خودشان «دهه هشتادی» هستند و به خاطر دسترسی به فضای مجازی، و قبول نکردن هنجارهای رایج، عصیان‌گر هستند. حکومت به نوعی فکر می‌کند با برگزاری کنکور، این اعتراضات را سرکوب کرده است. قرینه‌ی این ادعا این است که در بخش‌های مختلف خبری صدا و سیما، در گزارشاتی مساله‌ی تعویق کنکور را یک مساله‌ی امنیتی و مطالبه‌ی ضد انقلاب معرفی کرده‌اند.
دلیل دیگر نزدیک بودن ایام محرم است. اگر کنکور تعویق می‌شد، فشارهای اجتماعی در مورد برگزاری مراسمات عزاداری بیشتر می‌شد.
اما نمی‌توان حدس زد چه میزان از دانش‌آموزان در کنکور شرکت نخواهند کرد. چون کنکور کارشناسی با کنکور ارشد و دکتری فرق دارد. اگر مساله‌ی ابتلا به کرونا مساله‌ی مرگ و زندگی است، سالهاست تبلیغات به دانش‌آموزان گفته است که کنکور هم مساله‌ی مرگ و زندگی است. علاوه بر این داوطلبان پسر نگرانی اعزام به خدمت سربازی در صورت عدم ورود به دانشگاه را هم دارند. ولی به هر حال می‌توان با توجه به حجم اعتراضات گفت عدم شرکت در کنکور امسال چندین برابر سال‌های گذشته خواهد بود.
نشریه مُروا - یکی از دلایلی که اخیراً رئیس سازمان سنجش آقای ابراهیم خدایی برای عدم تعویق آزمون‌ها بیان کرده این است که عدم برگزاری آزمون‌ها و عدم ورودی دانشگاه‌ها باعث برهم خوردن تعادل نیازهای کشور به نیروهای متخصص می‌شود و کشور در آینده دچار مشکل می‌شود! آیا با این همه فارغ‌التحصیل بیکار ما با مشکل متخصص در کشور به دلیل عقب افتادن کنکور سراسری مواجه خواهیم شد؟
الدوز حجازی - این توجیهات، صادقانه نیستند. اتفاقاً میزان بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه بسیار بیشتر است. فکر می کنم البته اگر خوب یادم باشد نزدیک به چهار میلیون فارغ الحصیل بیکار در ایران داریم. اما حتی به فرض "صداقت" آقای خدایی، توجیه او بسیار ضد انسانی و ضد مردمی است. گیرم که کشور به اندازه‌ی شش ماه نیروی متخصص کمتری داشته باشد. آیا این دلیل می‌شود که دانش‌آموزان، خانواده‌های آنها و در سطحی بزرگ‌تر تمام جامعه را با مرگ و میر مواجه کنیم؟
در ضمن در طول دوران شیوع کرونا و به دلیل محدود بودن امکانات بهداشتی و درمانی، متاسفانه تعداد زیادی از متخصصان با تجربه کشور در عرصه‌ی سلامت را از دست دادیم ( در حدود دو هزار نفر از کادر درمانی) و با بیشتر شدن شیوع این وضعیت بدتر هم خواهد شد. این متخصصان سرمایه‌های کشور بودند که به دلیل ندانم‌کاری دولت از دست رفتند.
نشریه مُروا - در ایران در میان داوطلبین شرکت در آزمون های سراسری، جنبشی اعتراضی و مدنی برای به تعویق انداختن کنکور بوجود آمده است. آیا شما از فعالیت های آنان اطلاعاتی دارید. سرانجام فعالیت آنها و تاثیر چنین اعتراضاتی در جامعه در میان جوانان چه می باشد؟
الدوز حجازی - نامه‌ای با بیش از سی‌هزار امضا، شرکت گسترده در هشتگ‌هایی با محتوای مطالبه‌ی تعویق کنکور و کمپین‌های تماس با نمایندگان مجلس، بخشی از شیوه‌های اعتراض دانش‌آموزان به برگزاری کنکور بود. هرچند در عمل، این کارها تاثیری بر مسئولین برگزاری کنکور نداشت، اما دانش‌آموزان اعتراض کردن را تمرین کردند. این نسل حرفش را قورت نمی‌دهد و این امیدوارکننده است. باید به این گرایش توجه نشان داد و به آن اهمیت داد. هرچند تمایل حاکمان نادیده‌گرفتن آن باشد. خطر این برخورد حاکمان می‌تواند ناامیدی دانش‌آموزان از روش‌های مسالمت‌آمیز اعتراض باشد. اما به هر حال با نسلی مواجهیم که واقعاً حرف خودش را می‌زند.
ما در ایام بحث بر سر تعویق شاهد بودیم که برخی موسسات آموزشی کنکور با دانش‌آموزان تماس می‌گیرند تا آنها را مجاب به سکوت کنند و به آنها بگویند تعویق کنکور به ضرر آنها خواهد بود. اما بخش بزرگی از دانش‌آموزان مرعوب این رفتارها نشدند و حرف خودشان را زدند. همه این فاکتورها در اعمال فشار به داوطلبین، برای شرکت در آزمون سراسری کنکور بسیار مهم و خطرناک هستند.
نشریه مُروا - بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه بهداشت بارها و بارها اذعان نموده‌اند که برگزاری هر اجتماعی ممنوع است. حتی در گزارش‌های خبری می‌بینیم و می‌خوانیم که ویروس کرونا جهش یافته و سرعت انتشار بیشتری پیدا کرده است. بنابراین سرعت انتشار این ویروس و ابتلا به آن در صورت رعایت نکردن آیتم های بهداشتی می‌تواند وحشتناک باشد؛ لذا در شرایط حساس کنونی تامین سلامت افراد باید در اولویت هر حکومتی باشد. اصرار روی برگزاری آزمون سراسری کنکور در وضعیت کرونایی نشان از این دارد که حکومت و ارگان های آن نسبت به حفاظت از سلامت جان مردم و جوانانش بی توجه هستند. از نظر شما در صورت بروز عواقب کرونایی پس از کنکور سراسری چه اتفاقاتی روی خواهد داد؟ آیا بروز اعتراضات گسترده محتمل است؟ لطفا توضیح دهید.
الدوز حجازی - به نظرم حسن روحانی، نظرش را در مورد عواقب کرونایی برگزاری کنکور به روشنی اعلام کرده است. او گفت این همه مراسم در کشور برگزار می‌شود و در پاساژها این حجم از عدم رعایت نکات بهداشتی را می‌بینیم. کنکور در میان این‌ها که مهم نیست. مهم نبودن کنکور از نظر او به این معنی است که وقتی کشور از نظر کرونایی به بن‌بست رسیده است، و توان سیستم بهداشت و درمان کشور اشباع شده است، احتمالاً کنکور تاثیر جدی بر اوضاع نخواهد داشت. بالاتر از سیاهی که رنگی نیست! اما کنکور در واقع نسل جوان کشور را به صورت گسترده‌تر درگیر کرونا خواهد کرد و این اتفاقاً ویژگی این اوضاع است.
اما اینکه این وضعیت باعث بروز اعتراض بشود یا نه، این را جامعه تعیین می‌کند. می‌توان حداقل ادعا کرد که برگزاری کنکور در وضعیت کرونایی، می تواند انگیزه‌ای جدید بر انگیزه‌های اعتراض بیافزاید و به ویژه نسل جوان را به صورت جدی به اعتراض فرا بخواند.
نشریه مُروا - با تشکر از شما خانم حجازی که وقت برای انجام این مصاحبه گذاشتید.
الدوز حجازی – در پایان دوست دارم روی دو موضوع تاکید داشته باشم. اول از اینکه با شما دوستان نشریه مُروا آشنا شدم بسیار خوشحالم و از خواندن شماره های قبلی نشریه بسیار لذت بردم. دوم از اینکه امکان گفتگو با من را بشکل مصاحبه با فصلنامه وزین مُروا فراهم کردید از شما دوستان عزیز تشکر می کنم. امیدوارم در تداوم انتشار این نشریه خوب و جدی مربوط به جوانان و دانشجویان، کوشا باشید.
افزودن دیدگاه جدید