با زنان کارگر در کارخانە کروز چگونە رفتار می کنند

خبر گزاری "ایلنا" در روز سە شنبە این هفتە گزارشی از جلسە ی علیرضا محجوب دبیر کل خانە کارگر و دوتن دیگر از مسئولین اصلی این تشکل حکومتی کە حول رفتار صاحبان شرکت قطعە سازی کروز و کارگران دور می زد با تنی چند از کارگران این کارخانە بزرگ صنعتی را منتشر کرد.

گذشتە از سبب و علل انتشار آن، گزارش نامبردە تاحدود گویای وضعیت و شرایط دشوار و حق کشی و بی حقوقی کامل کارگران در رژیم اسلامی است کە بر خلاف گفتە محجوب "مختص یکی دو کارخانە" نیست و عمومیت دارد. و بقول ضرب المثل معروف "مشت نمونە خروار است".

در این واحد عظیم صنعتی کە در جادە مخصوص تهران کرج قرار دارد، ١٢ هزار کارگر کار می کنند کە قریب ٨٠ درصد شان زن هستند و خط تولید کلا در کنترول زنان قرار دارد و مردها بیشتر امور خدماتی و لجستیکی را انجام می دهند.

کروز مبتکر و پیشگام در ابداع قراردادهای یک ماهە است

در گزارش بە موارد قانون شکنانە متعددی در کروز اشارە می شود، جریمە وکسر دستمزد در صورت تحویل ندادن تعداد قطعات تعیین شدە توسط کارفرما، رد نکردن حق بیمە منطبق با تخصص و مهارت کارگران، محدودیت برای ازدواج، عدم پرداخت حقوق بازنشستگی مطابق قانون کارهای سخت و زیان آور، امتناع از اجرای طبقە بندی مشاغل، رواج بیماری های شغلی همچون واریس، دیسک، دست درد بە خاطر غیر استاندارد بودن وسایل تولید، رد نکردن گزارش حوادث شغلی منجر بە آسیب دیدگی، جریمە و کسر دستمز، گرفتن رضایت نامە اجباری از کارگران در هنگام بازنشستگی مبنی بر داشتن سلامت کامل. اینها بخشی از قانون شکنی های کارفرما هستند کە در گزارش بە آنها اشاراتی رفتە است.

اما کارفرما بە همە این قانون شکنی ها و فشارها هم غنات نکردە، و خود قانون هم وضع کردە است. آنطور کە در گزارش آمدە قرار داد یک ماهە کە بە سرعت در همە جا رواج پیدا کرد از ابداعات جناب کارفرما ی کروز بودە است. اشکال این نوع قرارداد در آن است کە بە کارفرما اجازە می دهد کسانی کە سالهای متمادی در کارخانە وی کارکردەاند را در صورت کوچکترین اعتراضی با پرداخت کمترین خسارت اخراج کند و با این کار امکان هر اعتراض حق خواهانەای را بە حداقل برساند.

از قانون گزاری کارفرما بدتر اینکە وزارت کار کە حفظ و نظارت بر انجام قانون کار از وظایف اصلی آن است، در مقابل این قانون گزاری و رواج آن میان سایر کارفرمایان هیچ گونە واکنش و کنشی بروز ندادە است.

 البتە این سکوت تائید آمیز بی دلیل هم نیست  چرا کە همە ی سرمایە داران بزرگ بعد از انقلاب افراد نو کیسە و وابستە بە قدرت هستند کە با مصادرە واحدهای تولیدی و استفادە از رانت و انواع تسهیلات حکومتی بە قدرت و ثروت رسیدەاند.

سکوت دبیر کل خانە کارگر

بە گفتە یکی از اعضای شوراهای اسلامی در همان هنگام ابداع و اجرای قرارد یک ماهە خبر آن را بە علیرضا محجوب کە نمایندە مجلس هم بود رساندند. او از واکنش محجوب چیزی نمی گوید، اما سکوت او در مورد واکنش محجوب معلوم می کند کە، او در مقام نمایندە مجلس و دبیر کل خانە کارگر هیچ اقدامی برای برخورد با کارفرما و حتی طرح قضیە در مجلس و دولت نکردە است.

نهایت کار شورای اسلامی در همە ی سالها کە این وضعیت در کارخانە حاکم بودە است بە گفتە یکی از اعضای شورای اسلامی گزارش اوضاع بە مدیر اداری ادارە غرب تهران بودە است.

یکی از کارگران با سابقە پس از اشارە بە عدم اجرای طبقە بندی مشاغل در خصوص تغییر قرار دادهای سە ماهە بە یک ماهە می گوید:"

قراردادهای ما ابتدا سه‌ماهه بود و سپس بعد از مدتی به قراردادهای یک‌ماهه تبدیل شد. اکثریت عناوین شغلی کارگر ساده رد شده اما بسیاری از افرادی که عناوین شغلی دیگر مانند اپراتور در احکام بازنشستگی‌شان آمده است، تا سال‌ها به‌عنوان کارگر ساده رد شدند و این در حالی است که ماهیت کار آنان در مدت فعالیت خود تغییری نکرده است. "

عضو شورای اسلامی نیز میگوید"شرایط سخت‌کاری در این شرکت حکمفرماست که توسط شورای اسلامی کار به اطلاع مدیر اداری اداره کار غرب استان تهران رسانده‌ شده و تذکراتی داده شده است"

ادارە کار نیز کە از موضوع مطلع شدە اقدامی نکردە است.

این عضو شورای اسلامی در ادامە افزودە است، "به مشکلات جسمی و روحی ناشی از فشار و شرایط سختِ ‌کاری در کروز می‌گوید: از بیماری‌های شایع شغلی در کروز، یکی واریس پا به دلیل ایستادن ثابت در مدت طولانی است. همچنین چون در حالت ایستاده معمولاً با دستگاه‌های الکترونیکی کار می‌کنند، عمدتاً دچار مشکل دست هستند. در یک مورد حادثه کار که برای خانمی در دستش پلاتین گذاشته شد، شرکت تنها بیمه بیکاری رد کرده و برگه حادثه و گزارش حوادث کار ارائه نشده است"

یکی از مشکلات زنان در موسسات خصوصی، ازدواج و بچە دار شدن است. در قانون کار حق استفادە از مرخصی زایمان، دادن شیر بە کودک و بازگشت بە کار زنان بعد از مرخصی زایمان بە رسمیت شناختە شدە اند. با این همە کارفرمایان بخش خصوصی نە تنها این قانون را اجرا نمی کنند، بلکە عموما بە غیر از موارد استثنایی کە بواسطە تخصص ویژە بعضی از زنان بە آنان نیاز مبرم دارند، اصولا از استخدام زنان متاهل خودداری و زنان مجرد را بعد از ازدواج اخراج می کنند. در کارخانە قطعە سازی کروز نیز قضیە بهمین منوال است.

عضو شورای اسلامی گوید. "قبلاً ازدواج در مجموعه کروز مشکلات حادی برای کارگر به همراه می‌آورد و در مواردی خانم‌ها اخراج هم می‌شدند. هنوز هم به دلیل فشار کاری برای بسیاری ازدواج بسیار سخت است؛ زیرا نوع کار در این شرکت تعدادی است و برای مثال اگر قرار باشد کارگری 100 قطعه بزند، اگر این مقدار به 99 عدد کاهش یابد، از حقوق او کم خواهد شد"

بە عبارتی کارفرما خود را محق می داند برای زندگی خصوصی کارگران زن، و تشکیل خانوادە و بچە دار شدن شان کە امری خصوصی محسوب می شود تصمیم بگیرد و یک تبعیض دیگر را بر تبعیضات آنان بیفزاید.

گرفتن رضایت نامە اجباری سلامتی در هنگام بازنشستگی

کارفرما با وجود سخت و زیان آور بودن کار از اجرای قانون بازنشستگی کارهای سخت و زیان آور سر باز می زند. پس از ٢٠ سال کار با بازنشستگی کارگران موافقت می کند، اما حقوق بازنشستگی کە تامین اجتماعی بە بە کارگر می دهد بجای ٣٠ روز ٢٠ روز را می دهد و سطح حقوق بازنشستگی بواسطە رد کردن دستمزد حداقل برای تامین اجتماعی نیز بسیار پایین است. در واقع این وظیفە ادارە کار است کە کارفرما را وادار بە اجرای طبقە بندی مشاغل و تعیین موقعیت شغلی و تخصص کارگر نمودە و حق بیمە و سابقە کار را بر مبنای موقعیت و سابقە واقعی کارگر تعیین کند. اما از انجام وظیفە شان طفرە می روند. در عوض کارفرما کە خوب می داند کارگری پس از ٢٠ سال کار در وضعیت حاکم بر کارخانە سالم بە بازنشستگی نمی رسد، بطور غیر قانونی و برای پیشگیری از احتمال شکایت کارگر قبل از تصفیە حساب در نقش پزشک حاضر می شود و از کارگر رضایت نامە می گیرد. یکی از کارگران باز نشستە بە خبرنگار ایلنا می گوید:" بنده بطور روشن و آشکار چندین پرونده پزشکی برای مشکلات ناشی از کار در کروز داشتم، اما قبل از بازنشستگی و در آستانه پایان دوره کاری، برگه تعهدی در برابر بنده قرار داده شد که در آن قید شده بود «هیچ مشکلی در هنگام رفتن از شرکت ندارم» که این برگه مورد اعتراض بسیاری از کارگران واقع شد. "

در اینجا این سوال پیش می آید کە هدف از انتشار گزارش نشست چند تن از سرکردگان خانە ی کارگر با چند تن از کارگران کارخانە کروز چیست؟مگر نە این است کە دەها سال است این وضعیت در این کلان واحد تولیدی وجود داشتە و آنها هم در جریان آن قرار داشتەاند؟ چطور بعد از این همە سال انفعال بفکر طرح علنی موضوع برآمدەاند؟ علت نزدیکی انتصابات مجلس و تدارک تبلیغاتی برای گرم کردن تنور انتصابات از طریق وعدەهای سرخرمنی و فرستادن محجوب بە مجلس ارتجاع برای اجرای آنها ذکر می شود. چند روز پیشتر از این نیز یکی دیگر از رهبران شوراهای اسلامی صحبت از شرکت در انتصابات و از لزوم کاندیدا کردن ٢٩٠ نفر از جانب این تشکل خدمتگزار ارتجاع و سرمایە داری رانتی برای نمایندگی مجلس صحبت بە میان آوردە بود. این تلاشهای ارتجاعی آنهم در شرایطی کە ایران در تب و تاب انقلابی بە سر می برد کە بە زیر کشیدن رژیم را هدف قرار دادە گویای ماهیت واقعی این دارودستە ارتجاعی تنیدە شدە در قدرت می باشد. تلاشهایی کە شکست آن پیشاپیش بر کسی پوشاندە نیست، در خدمت پاسداری از حاکمیت پوسیدە، فاسد و استثمارگر است.

از بند، بند این گزارش میشود فهمید کە تا چە حد میان کارفرمایان و نهادهای و تشکلهای حکومتی کارگری بر سر بی حقوق سازی نیروی کار و تشدید فشار و استثمار همدستی وجود دارد. کارخانە قطعە سازی کروز تنها یک نمونە از همدستی همە اینها را نشان می دهد. تنها عامل موثری کە می توانست و می تواند از این همە ستمگری کە علیە نیروی کار اعمال می شود و فقر بی سابقەای کە از بابت آن گریبان دە ها میلیون نفر از جمعیت کشور را گرفتە رهایی یافت، سازماندهی تشکلهای مستقل نە فقط برای دفاع از حقوق زحمتکشان بلکە برای بە زیر کشیدن رژیمی است کە باعث و بانی همە این بدبختی هاست و با وجود آن مردم رنگ خوشبختی را نخواهند دید!