نوامبر 2023

پیر'جوان'زن' کودک'
باکوله هایی از تمامی داشته ها'
وبقچه هایی لبریز از تمامی گذشته'
می گریزند آرام'سر به زیر'
از جاده ای بی مقصد'
که زمانی خیابانی بود برای' گردش'خرید'
'گپ زدن 'خندیدن'
و می رسید انتهایش'
به امواج دریا و بوی ماهی.

از میان آثار باقر مؤمنی ــ گذشته از «درد اهل قلم»، «رودررو»، «پ‍ن‍ج ل‍ول روس‍ی»، «صوراسرافیل»، «درباره‌ی مسائل جنبش و حزب توده»، «مسئله‌ی ارضی و جنگ طبقاتی در ایران» و شماری از ترجمه‌ها و گردآوری‌ها که در سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۹ امکان چاپ در ایران را یافتند ــ می‌توان به «اسلام ایرانی و حاکمیت سیاسی»، «انفجار سبز (کمونیسم در جهان و ایران)»، «دین و دولت در عصر مشروطیت»، «تاریخ و سیاست»، «نواندیشی و روشنفکری در ایران» و «همراه با انقلاب از درخت سخن بگو» اشاره کرد.

تشکل های عضو شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران ضمن اعتراض به ظلمی که در حق این قشر مظلوم روا داشته شده است وظیفه ی خود می دانند که حمایت خود را از اعتراضات برحق این عزیزان سرافراز اعلام نموده و یاد آوری می نمایند که: تجمع مسالمت آمیز در اعتراض به عدم اجرای مواد ۶۴ ، ۸۵ و ۱۲۵ قانون مدیریت خدمات کشوری که نزدیک به دو دهه از تصویب آن ها می گذرد در راستای اصول مصرح قانون اساسی به ویژه اصل ۲۷ همین قانون است و حفظ امنیت تجمع کنندگان بر عهده ی مقامات انتظامی و امنیتی ست.

باقر مومنی نه فقط نویسنده و مترجمی توانا، بلکه مبارزی شریف، شجاع و انساندوست بود. او حتی پس از تبعید اجباری، لحظه‌ای از ادامه‌ی مبارزه علیه استبداد مذهبی دست نشست و هر جا که توانست با قلم و قدم خود، همراه آزادیخواهان ایران بود. همگامی برای جمهوری سکولار دمکرات در ایران، فقدان نویسنده‌ی بزرگ کشورمان باقر مومنی را به خانواده‌ی او، دوستان و یارانش، جامعه‌ی ادبی و مردم ایران تسلیت گفته و خود را در اندوه آنان شریک می‌داند.

کاظم صدقی نژاد که از نسل مبارزان نیمه دوم دهه چهل بود هنگامی که هنوز سازمان فدائی متولد نگشته بود ، با پویندگان راه مبارزه با دیکتاتوری همراه و همراز شد. کاظم در فروردین ۱۳۵۱ شناسایی و دستگیر شد اما هیچ اطلاعاتی از او لو نرفت. پس از چند ماه از زندان آزاد شد. او پس از آزادی از زندان یک تکیه گاه محکم برای مبارزه بود و تمام هستی و زندگی اش در خدمت به آرمان فدائی.

باقر مومنی انسانی شریف، صادق، صریح الهجه، شجاع و مردم دوست بود. او رابطه‌ی بسیار خوبی با نیروهای مختلف سیاسی چپ و دموکرات مخالفِ حکومت داشت. در اقداماتی که علیه استبداد و برای دموکراسی در پاریس شکل می‌گرفت، حضور فعالی داشت. او از جمله شخصیت‌های چپی بود که رابطه‌اش را بر مبنای مشی سیاسی آن‌ها تعیین نمی‌کرد؛ مهر و محبتش به اطرافیان و رفتار صمیمانه و صادقانه‌اش با آن‌ها، از او چهره‌ی چنان محبوبی ساخت که درد از دست دادنش، جسم و جان یارانش را زخمی و آنان را اندوهگین می‌کند.

بباقر مؤمنی، مورخ، نویسنده، مترجم و کنشگر چپ‌گرای ایرانی، بامداد ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳/ ۲۸ آبان ۱۴۰۲ در بیمارستانی در پاریس چشم بر جهان فروبست. این روشنفکر پیشرو که از جوانی به مبارزه‌ی سیاسی روی ‌آورد، تا سه سال پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، عضو فعال حزب توده ایران بود. در پی گسست از حزب توده، با شماری از روشنفکران انقلابی و هم‌رزمان پیشین، نبرد علیه دیکتاتوری شاه را ادامه داد. به کانون نویسندگان ایران پیوست که برای آزادی اندیشه و بیان در تکاپو بود.

پیوند جنگ و سیاست چیست؟ و چه‌گونه است؟ آیا جنگ ادامه ی فرآیندها ی سیاسی است؟ یا جنگ‌ بازگشت به پیشاسیاست و تکاپویی برای دور زدن فرآیندها ی سیاسی؟ چه پیوند و نسبتی میان ایران و غزه هست؟ و چرا پیوستار سیاسی ایرانیان در آینه ی جنگ غزه تکرار و دوباره می‌شود؟ و (به همانندی) کسانی که در پهنه ی سیاسی ایران تندرو و فراراست نامیده می‌شوند، در آسیب‌شناسی آسیاب جنگ در غزه و نیز راه حل دش‌واری اسراییل و فلسطین همان حرف‌ها را تکرار می‌کنند؛ و از یک پیش‌بینی کاسندرایی به راه حل و پیش‌بینی کاسندرایی دیگر گام می‌گذارند؟

با ادامۀ این جنگ وحشیانه و جنون‌آمیزعلیه غزه، این اصطلاح مجدداً آرام آرام، هرچند شرمگینانه، به گفتار مقامات رسمی عربی و بین المللی خزیده است. این عبارت مدت‌ها بود عملاً به یک طلسم تبدیل شده بود اما امروزه، بدون احترام حتی به مخاطب، و به ویژه هر بار که وضعیت جنگ در سرزمین‌های اشغالی فلسطین شدت می‌گیرد و اوضاع آشفته‌تر می‌شود، تکرار می‌شود. همیشه، هنگامی که اوضاع به حالتی انفجارآمیز به آستانۀ از هم پاشیدن می‌رسد، این طلسم جادوئی به عنوان ابزار خاموش کردن فریادهای اعتراض، با تبلیغ این که این یک راه حل واقعی است، به‌کار می‌رود...