«ژورس را کشتند تا جنگ را شروع کنند»

ساعت بیست و یک و چهل دقیقه جمعه شب ۳۱ ژوییه ۱۹۱۴ در «کافه دؤ کروسان» پاریس (Café du Croissant ) رائول ویلن (Raoul Villain) با شلیک یک گلوله با رولورش بر جمجمعه ژان ژورس (Jean Jaurès )، رهبر حزب سوسیالیست بخش فرانسوی انترناسیونال کارگری- Parti socialiste - Section française de l'Internationale ouvrière (SFIO)-
وی را به‌قتل رساند.

این ناجی صلح مانند کودکی به‌خواب رفته آرام در آغوش رفیقش رونودل برای همیشه چشم از جهان برگرفت.

خبر کشته شدن ژورس شبانه به شهر کوچک چند هزار نفری کارمو ‌((carmaux واقع در منطقه تارن (Tarn) در جنوب غربی فرانسه رسید. تاریخ این شهرکوچک با مبارزات کارگران ‌معدن زغال سنگ و شیشه سازی عجین شده است.

خبر کشته شدن ژورس دیروقت در ابتدا به‌دست آقای ژوزتن سوالیه عضو شورای عمومی که هنوز در فرمانداری مشغول به‌کار بود رسید. وی شتابان خود را به‌خانه دوستش ناپ‌دو‌روزیه رساند تا بیدرنگ‌ به‌خانه شهردار آقای ژان‌باپتیس کل وییناک ( Jean-Baptiste Calvignac ) بروند.

کل وییناک این کارگر پر صلابت و معتمد کارگران (به‌ویژه معدن) که خود و خانواده‌اش ژورس را تا حد پرستش دوست داشتند شوکه شده از این خبر با حالتی نزار‌‌‌، مشت کوبان به‌سر از ته قلب شیون و زاری می‌کرد و مویه کنان فریاد برآورد:

«ژورس را کشتند تا جنگ را آغاز کنند» (*).

ژان ژورس ابتدا از طرف حزب جمهوری خواهان رادیکال برای نمایندگی مجلس از شهر کارمو برگزیده شده بود. اما رفته رفته و طی یک دوره گذار به یک چهره بلامنازع سوسیالیست تبدیل شد.

او‌‌ و سوسیالیزم به هم پیوند خورده و در هم تنیدند.

ژورس تنها رهبر سوسیالیستی می‌باشد که هرگز هیچ مسئولیت دولتی را بر عهده نگرفت. اما وی همواره الهام بخش برای «سوسیالیزم فرانسوی» بوده است. ژورس در تاریخ سوسیالیزم فرانسه از جایگاهی بارز و و منحصر به‌فردی بر خوردار است. بخش های گوناگوی از طرفداران این ایده‌آل هموار از وی به‌عنوان یک مبارز ثابت قدم در راه و برای سوسیالیزم نام برده و از او الهام می‌گیرند.

گذار از جمهوریخواهی رادیکال به سوسیالیزم در طول مبازارت بی‌وقفه ژورس از انتخابش به‌عنوان نماینده در مجلس از طرف کارگران معدن و در کارخانه شیشه‌گری کارمو شروع شد ‌و سپس به نبرد و مبارزه روزانه برای تمام طبقه کارگر و زحمتکشان تبدیل گردید.

در ۱۸ اوریل ۱۹۰۸ برای اولین بار روزنامه اومانیته با سرمقاله ژورس به‌چاپ رسید و بدین‌گونه روزنامه اومانیته را در جهت دفاع از منافع زحمتکشان و طبقه کارگر و صلح پایه‌گذاری کرد.

وی به‌عنوان اولین سردبیر این روزنامه پایه گذار ان‌چنان سنت و قلمی در روزنامه نگاری شد که هیچگاه و حتی در سیاه‌ترین روزها در تاریخ فرانسه دست از دفاع از مبارزات‌ طبقه کارگر‌ و تمامی زحمتکشان و آزادیخواهان بر نکشید.

اومانیته با تمام‌ وجود و امکانات ممکن به ابزاری برای دفاع از دمکراسی و علیه دستیازی به آن و برای صلح و‌ بهروزی شرایط زندگی زحمتکشان تبدیل شد.

این روزنامه به نادی و سنگر دفاع از دمکراسی و عدالت اجتماعی و حقوق بشری در جامعه دائما در حال تحول فرانسه تبدیل شده‌است.

اومانیته هموار صدای آزادیخواهان و مبارزین علیه استثمار ‌و استعمار‌گری بوده است و صحفات درخشانی در دفاع از آنان را در تاریخ چندین ده‌ای خود به ثبت رسانده است.

دفاع‌ ‌‌و‌ مبارزه همه جانبه برای صلح و دوستی میان ملل از مشخصات بارز و شناخته شده اومانیته است.

ژورس برای صلح جهانی و جلوگیری از کشتار و خشونت لحظه‌ای از مبارزه تا حد از دست دادن جانش دست بر نداشت.

سخنان ژان ژورس برای صلح دراین روزهای پر تلاطم و‌ جنگ‌های خانمانسوز از پژواکی ویژه بر خورداراست.

امروز در فرانسه شهری نیست که در آن خیابانی یا مدرسه‌ای به اسم ژان ژورس در آن نباشد .

یادش همواره زنده باد!

ف -دوردانی و الف- باقری
یکشنبه ۳۰ ژوییه ۲۰۲۳

توضیحات ؛
(*) جنگ جهانی اول
(**) ‌در این‌نگارش از منابع مختلفی که در بارهٔ ژان ژورس به‌چاپ رسیده استفاده گردیده است.
با احترام و عرض پوزش از نویسندگانی که نامشان و منابعشان در پایان ذکر نگردیده‌ است.