مدل های توسعه و راههای پیش روی ایران

این جلسات هفتگی در کانال و گروههای تلگرامی متعدد از جمله در گروه به یاد رفیق رئیس دانا، برای اتحاد عدالت خواهان برگزار میشوند.

https://t.me/joinchat/CPd7yFQ5jXJj4d8feea3Yg

سؤالات مطرح شده در جلسه

- رفیق سیامک طاهری، در شرایط گلوبالیزاسیون و سیطره نئولیبرالیسم و حاکمیت سازمان های مالی بین المللی نظیر سازمان تجارت جهانی و صندوق بین المللی پول از یکسو، عقب ماندگی و ضرورت های رشد اقتصادی و توسعه اقتصاد دانش بنیان از سوی دیگر، چگونه می توان با این ملاحظات شیوه ای از راه رشد غیر سرمایه داری یا سوسیالیستی را در پیش گرفت؟ (با توجه به تجارب سوسیالیسم در یک کشور و محدودیت های آن در رقابت اقتصادی جهانی)

- می دانیم ایدئولوژی جهانی شدن همانا نیو لیبرالیسم می باشد وجهانی شدن و نیو لیبرالیسم در سال های اخیر ثابت شده است که در مدار ترقی و توسعه قرار ندارند . جامعه جهانی علی رغم هیاهوی بسیار از جهانی شدن نئو لیبرالی ضربات مهلکی را متحمل شده است. برای رویارویی با جهانی شدن سه جریان عمده در جهان شکل گرفته است که عبارت از جنبش ضد جهانی شدن و جهانی شدن معتدل و جریان توسعه پایدار همانطور که می دانیم ایدیولوژی جهانی شدن نئولیبرالیسم است، ایدئولوژی توسعه پایدار کدام ایدئولوژی است؟

- ایده توسعه پایدار در کدام کشور تحقق یافته است. چرا در هیچ کشور سوسیالیستی این امر محقق نشده و در هیچ جریان مارکسیستی جزو اساسنامه آنها نبوده است؟ آیا در ایران هیچ جریان سیاسی وجود دارد که در مانیفست آنها توسعه پایدار گنجانیده شده باشد؟

- نمونه دولت سیریزا در یونان نشان داد که دیکتاتوری سازمان های مالی بین المللی، به سادگی اجازه اتخاذ مسیر دیگری را فراهم نمی کند و سیاست‌های خود را تحمیل می‌کند

- در گفتار اول از نا روشن بودن راه رشد و مدل توسعه در کشورمان بحث کردید . آیا شما براین باور هستید که حداقل از زمان ریاست جمهوری رفسنجانی و انتخاب تعدیل ساختاری و اجرای نسخه های نهاد های مالی بین المللی مانند صندق بین المللی و بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی که همان نو لیبرالیسم است ،هنوز راه رشد و مدل توسعه خودش را پیدا نکرده ؟آیا شما هنوز بر این باورید که مبارزه که بر که برای انتخاب راه رشد در جریان است؟

- آیا برای ایران راه رشدی غیر از آن که در اصل 44 قانون اساسی آمده، البته قبل از دگرگون شدنش، وجود دارد؟

- رفیق سیامک، آنچه شما می گویید درست وانچه که مغفول مانده راه کار برای اینده ایران است چه باید کرد؟

- چرا در ابتدای انقلاب اصل 44 با آن محتوی، که بنا به گفته شما همان مدلی است که چین ظرف 30 سال اخیر توانست خود را به اقتصاد اول جهان تبدیل کند، تصویب می شود اما بعد از جنگ چنین عقب گردی می شود؟

- نوع نگرش و دیدگاه ها در مورد توسعه می تواند با هم تفاوت داشته باشند لذا گاها تقسیمات متفاوت و متنوعی از توسعه ارائه كرده اند كه به صورت مختصر به آنها اشاره می كنیم :

۱ - توسعه درون زا؛۲- توسعه برون زا؛ ۳- توسعه موزون؛ ۴- توسعه نا موزون؛ ٥ - توسعه از بالا؛ ۶- توسعه از پایین؛ ۷- توسعه اجتماعی؛ ٨- توسعه فرهنگی؛ ۹- توسعه سیاسی؛ ۱۰- توسعه انسانی شما هم به آنها تاحدی آشا ره فرمودید شما برای ایران کدام نوع را پیشنهاد می فرمایید؟ شما توسعه اجتماعی و اقتصادی و محیط زیست را که دموکراسی و حقوق بشر و عدالت خواهی جزوی از آنهاست را از ویژگی های توسعه پایدار نمی دانید؟ آیا فقط حفظ محیط زیست را لازمه توسعه پایدار می دانید؟

- با درود، لطفا بفرمایید که آیا نظریه راه رشد غیر سرمایه داری که در دهه شصت در سطح جهانی مطرح بود هنوز از همان اعتبار و اهمیت در محافل مارکسیستی برخوردار است یا نه؟

- درود رفیق سیامک، آیا دراقتصادهای سرمایه داری نئولیبرالیستی،توسعه درکدام بخش ها هدف اصلی است ؟آیا توسعه تنها به رشداقتصادی مربوط میشود؟ وآیادریک اقتصاد سوسیالیستی ، ضمن توسعه اقتصادی ورشد متوازن ،توسعه تمام عرصه هارا دربرمیگیرد؟ وتوزیع عادلانه عامل مهمی در توسعه واقعی نیست؛

۱_ ما می دانیم که عصر استعمار جهان سوم با استقلال_ولو صوری_ کشورهای مستعمره، جای خود را به اشکال نوین در عصر جاری یعنی نئولیبرالیسم داده است. آیا توسعه در این نوع سیستم می تواند علیرغم انباشت بالای سرمایه، برای خود کشورهای سرمایه داری پایدار باشد؟ اگر پاسخ تان مثبت است، تضاد های اجتماعی روز افزون در این کشورها را چگونه می توان توجیه نمود؟ بعنوان نمونه آخرین آن یعنی کرونا.

- ممکن است در مورد حضور و وزن سرمایه داری ملی و صنعتی در ایران توضیح بفرمایید و نقش نیروهای چپ در اتحاد با آنها. توسعه، در کشورهای نو استقلال مانند بولیوی نیکاراگوئه و کشور هایی که در صدد رهایی از قدرت های سرمایه مالی جهانی می باشند، چگونه میتواند شکل پذیرد تا بسمت پایداری گسترش یابد؟

- آیا استنباط بنده درست است که شما فقط مدل های اقتصادی و سیاسی را در باره توسعه مورد توجه دارید و سایر بعدها را مهم نمی دانید ؟ درود رفیق سیامک، آیا دراقتصادهای سرمایه داری نئولیبرالیستی،توسعه درکدام بخش ها هدف اصلی است ؟آیا توسعه تنها به رشداقتصادی مربوط میشود؟ وآیادریک اقتصاد سوسیالیستی ، ضمن توسعه اقتصادی ورشد متوازن ،توسعه تمام عرصه هارا دربرمیگیرد؟ وتوضیع عادلانه عامل مهمی در توسعه واقعی نیست،

- فرض کنیم ایران تا چند سال پیش روی دچار تحولات اجتماعی ودموکراتیک گردد، در آن موقع راه حل اقتصادی واقعی چه می تواند باشد تا هم توسعه پایدار و هم عدالت اجتماعی مورد مطالبه ی مردم تامین گردد و هم استقلال سرزمینی مد نظر باشد؟ آیا گرایش شما پیشنهاد یک آرایه ی سوسیالیستی خواهد بود یا سرمایه داری ناممکن ملی یا همان سرمایه ی وابسته؟

- بنابراین به گفته شما بسیاری از اصول قانون اساسی می تواند جز خواسته مردم قرار گیرد. پس شعار اجرای قانون اساسی، در واقع نمی تواند شعار مردم شود؟ و توازن قوا به نفع منافع عموی تغییر کند و اصل ولایت فقیه از حربه در دست طرفداران اقتصاد انحصاری خارج شود؟

- در شرایط دموکراتیک با توجه به ترکیب طبقات در ایران آیا امکان سمت گیری سوسیالیستی وجود دارد؟ در مدل های بخشی اقتصاد معمولا یک بخش را به عنوان پیشتاز معرفی می کنند و نوعا سیاستگذاری ها به نحوی است که سایر بخش ها فدای بخش پیشتاز می شوند. می گویند در سال های اولیه تشکیل اتحاد شوروی بخش صنعت به عنوان پیشتاز انتخاب و مازاد سرمایه بخش اصلی یعنی کشاورزی به بخش صنعت منتقل شد. نتیجه آنکه صنعت رشد کرد و کشاورزی سنتی باقی ماند. اولا این نظر را تاچه حد واقعی می دانید و ثانیا اینکه همین انتخاب پیشتاز(بعدها صنایع نظامی) را به عنوان پاشنه آشیل و نقطه شکست شوروی می دانند، نظر شما چیست؟

- آیا شما استقلال ملی را از شاخص های توسعه می دانید؟ در صورت مثبت بودن پاسخ شما . آیا کره و شیخ نشین ها و ایران زمان شاه. ویا کشورهای اقمار شوروی را می توان توسعه یافته نامید ؟ در حال حاضر، جناح ها و جریانات با گرایشات سیاسی و لاجرم اقتصادی بسیار متنوعی در اپوزیسیون تحول خواهی ایران مطرح اند، از مشروطه خواهان با مدل اقتصاد سرمایه وابسته تا سوسیال دموکراسی بلاتکلیف، و چپ های کمونیست سوسیالیسم خواه. در صورت اتحاد کامل اپوزیسیون _که البته ضروری هم میباشد_ با این ملقمه چه می توان کرد؟ تا وقتی مسئله ی (که بر که در قدرت) به یک نتیجه ی قطعی نرسد، ما به کدامین توسعه پایدار کشانده خواهیم شد؟

- ممکن است اختلافات سیاسی در حاکمیت ایران را از نظر طبقاتی اقتصادی آنالیز و تحلیل بفرمایید. نقش مردم در این میان چیست؟