نوامبر 2025

در این میزگرد، به خیزش آبان ۹۸ می‌پردازیم؛ خیزشی که نقطه‌ی عطفی در تاریخ معاصر ایران شد و شکاف‌های عمیق اجتماعی ـ اقتصادی، بحران نمایندگی سیاسی، و نقش پیشرو جوانان و نسل‌های تازه در اعتراضات را به‌روشنی به نمایش گذاشت.

هوشنگ اعظمی یک چهره مردمی بود و تمام همّ ‌و غمش این بود که مردم وضعیت خوبی داشته باشند. خودش از خانواده‌ای از ایل بیرانوند بود که بزرگ‌ترین ایل در لرستان است. به همین دلیل دکتر اعظمی امتیاز مثبتی داشت. علاوه بر آن پدرش مرتضی اعظمی، فرد خوشنامی بود و همین هم امتیاز مثبتی برای دکتر اعظمی بود. اضافه بر آن، دکتر اعظمی وقتی بیماران را معاینه می‌کرد، از کسانی که نداشتند ویزیت نمی‌گرفت. من در دوره‌هایی در مطب ایشان کار می‌کردم و شاهد بودم که بیماران را به داروخانه می‌فرستاد، در داروخانه حسابی داشت که به حساب دکتر به بیماران رسیدگی می‌شد.

در حدود سه هزار سال پیش؛ دو داستان از یونان باستان نقل و ثبت شده: در داستان نخست: دختری بعد از شنا در سواحل دریای گرم مدیترانه قصد شانه کردن موهایش را دارد؛ که ناگهان برای نخستین بار تصویر زیبای خود را در آب های زلال لاجوردی می بیند، شوق و حیرت زده می پرسد: تو که هستی؟ انسان یا فرشته ای دریایی؟ در داستان دیگری، یک دختر کنیز شاهد افتادن تالس؛ فیلسوف معروف، به درون گودال یا چاهی است، تمسخر کنان به او می‌گوید: به‌جای این‌که مدام دنبال ستاره‌ها در آسمان ملکوت باشی، بهتر است در روی زمین به موانع و خطرات جلوی پایت توجه کنی!

پنجمین نمایشگاه «آنچه باقی ماند» در روزهای ۸ و ۹ نوامبر در دانشگاه صنعتی برلین برگزار شد. این نمایشگاه شامل یادگار های انسان‌هایی است سرشار از شوق زیستن؛ آنان‌ که بدست جلادان جمهوری اسلامی کشته شدند. نمایشگاه مجموعه یادگار هایی است که داوطلبان شجاع آنهارا از ایران خارج کرده و در این نمایشگاه عرضه شده است.

ما قاطعانه و با صراحت، امواج سهمگین اعدام‌ها، شکنجه‌ها و رفتارهای غیرانسانی و وحشیانه‌ای را که جمهوری اسلامی در زندان‌های سراسر کشورعلیه زندانیان اعمال می‌کند، را محکوم می‌کنیم. همچنین، دستگیری‌های گسترده و سازمان‌یافته‌ی روشنفکران، نویسندگان و فعالان مدنی را که با هدف ایجاد رعب ووحشت وخاموش کردن صدای اعتراضات، صورت می‌گیرد، به ‌شدت محکوم می‌نماییم.

دندانپزشکی، مثل کالایی لوکس، در ویترین کلینیک‌های خصوصی برق می‌زند و کارگران و بازنشستگان با دندان‌درد در صف داروخانه برای گرفتن مُسَکن ایستاده‌اند؛ در نهایت مجبور می‌شوند دندان‌های پُردرد خود را بکشند و از سلامت جسم، لبخند و زندگی سالم محروم شوند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، وقتی می‌خندد، جلوی دهانش کاملاً خالی‌ست؛ شلنگ آب را در باغچه مقابل پیاده‌رو می‌گذارد و می‌گوید: «نصف دندان‌هایم افتاده؛ من سال‌هاست بیشتر غذاها را با لثه‌هایم به سختی می‌جوم، به خاطر همین بیشتر وقت‌ها معده‌درد دارم و باید قرص معده بخورم».

خودسوزی و مرگ جوان ۲۰ ساله ای که شهرداری اهواز مغازه پدرش را تخریب کرد پرده از ابعادفشار و تهدیدی که فلاکت و تامین حداقل زندگی اکثریت بزرگی از جامعه را تهدید می کند، برمی دارد. مرگ تراژیکی که شباهت زیادی به مرگ تراژیک محمدابو عزیزی دستفروش تونسی دارد که جرقه انقلاب تونس را بر افروخت. در ایران نیز همه بیادداریم که چگونه مرگ تراژیک مهسا امینی بدست گزمه‌های رژیم جرقه خیزش زن زندگی آزادی را بر افروخت.

حذفِ مهریه نباید به‌عنوانِ گامی به‌سویِ عدالت تفسیر شود؛ این یک هشدار است. ما باید بپرسیم که هدفِ اصلاحات چیست: تسهیلِ زندگیِ زنان یا تسهیلِ بازتوزیعِ قدرت به نفعِ مردسالاری؟  تا زمانی که تغییراتِ قانونی بر پایه‌ی عدالتِ جنسیتی قرار نگیرد، هر اصلاحِ ظاهراً «مدرن» می‌تواند به بازتولیدِ نابرابری منجر شود. برای برابریِ واقعی لازم است که صدای زنان شنیده شود و اصلاحات بر پایه‌ی خواست و منافعِ واقعیِ آنان صورت گیرد — نه بر مبنای پاک‌کردنِ صورتِ مسئله.

کاهش سقف ضمانت مهریه بیش از آن‌که پاسخی سنجیده به چالش‌های حقوقی خانواده باشد، بازتاب دیدگاهی است که از پذیرش تحولات اجتماعی و نقش نوین زنان در خانواده گریزان است. اگر قانون‌گذار به‌راستی دغدغه‌ی تحکیم نهاد خانواده را دارد، راه آن نه در محدود‌سازی حقوق زنان، بلکه در بازآفرینی نهاد خانواده بر پایه‌ی برابری، مشارکت و احترام متقابل است.