گسترش محدودیتهای زمانی و موضوعی پیش بینی شده در برجام بر فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی از سوئی و از سوی دیگر رفع تحریمهای هسته ای، عادی سازی روابط اقتصادی و تجاری امریکا و اروپا با ایران با تضمینهای معین، راه حل "مطلوب ممکن" همۀ طرفهاست. اگر این راه حل را "پلان آ"ی تمامی طرفهای درگیر بدانیم، "پلان ب" ای در چارچوب آنچه می خواهند، وجود ندارد. برای پلان ب، یعنی پلانی در صورت عدم توافق، نه جمهوری اسلامی در موقعیت تحمل بی زمان تحریمهاست، و نه امریکا در صدد بازگشت جنگی به خاورمیانه.
لغزش دیدگاهی در هر دو شعار "می بخشیم، اما فراموش نمی کنیم" و "نه می بخشیم و نه فراموش می کنیم" همانا تقلیل مجدد مفاهیم حق و جزا به اموری شخصی یا سیاسی و در هر حال مقید است. برای روشن شدن موضوع، بیائیم بر این سؤال مکث کنیم که "این کیست که می بخشد یا نمی بخشد؟"
روندی که رئیسی را در بدو ریاست جمهوری اش به آزمونی واقعی خواهد گذاشت و توأماً سمت و سوی "چلۀ دوم" جمهوری اسلامی را، چنان که خامنه ای در ذهن دارد، تا حدودی به دست خواهد داد، مناسبات خارجی جمهوری اسلامی و در فعلیت دارترین وجه آن، مذاکرات جاری بر سر برجام است. با این حال در اساس این بحران مدید اقتصادی است که سرانجام "دورۀ رئیسی" را رقم می زند.
نئولیبرالیسم، آری با بازار آزاد ملازمه دارد، اما با دولت کوچک نه؛ بلکه برعکس، نئولیبرالیسم را به فشرده ترین وجه می توان ترکیب بازار آزاد و دولت مقتدری تعریف کرد که در آن، اقتدار دولت به کار سامان بازار می آید. آنچه در نئولیبرالیسم نو است، بازار آزاد آن نیست، دولت مقتدر آن در مقام ساماندهندۀ بازار است. اقتدار و حتی اقتدارگرائی یکی از مشخصه های دولتهای نئولیبرال بوده است. مارگارت تاچر، سمبل سیاستهای نئولیبرالیستی، با اقتدار بینظیری به مصاف اتحادیه های کارگری برخاست و آنها را درهم شکست تا تحرک بازار آزاد را تسهیل بخشد.
پرسش "آیا جنبش فدائی برنامه گر بود؟"، بیمعنا و ضدتاریخی است. نکته اما این است که جنبش فدائی واجد هیچ یک از عناصر برنامه گری نبود، در حالی که می توانست - چه با غور در آموزشهای بنیانگزاران مکتب فکری اش، چه در تأثر از تاریخ تحزب در ایران، و چه در دادوگرفت معنوی با بسیاری از جریانهای همفکر، هممشی و همزمان خود یا احزاب دیگری که به آنها ارادت ویژه داشت - به این یا آن عنصر از عناصر برنامه گری مجهز باشد یا بشود.
ابوالقاسم، و کمی بعد ابول، تنها دانش آموز ساکن روستا نبود، که به دبیرستان می آمد. اما شاید تنها شاگرد روستائی بود که خیلی زود در میان دانش آموزان شاخص شد: خنده رو، شاداب و سرخوش بود و یکی از دانش آموزان ممتاز کلاس، و تقریباً برخلاف همۀ دیگر دانش آموزان روستائی اولاً گوشه نمی گرفت و با همه به راحتی دوستی می کرد و ثانیاً جسارت اعتراض داشت.
نیاز جمهوری اسلامی به یک رئیس جمهور مقتدر سپاهی، انکار اقتدار "مطلقۀ" ولایت فقیه است، و در کنه خود یک فریب دیگر، نوعی بازی با روان اجتماعی مردم تا حفرۀ بزرگ فقدان امنیت را در اذهان پر کند و مهمتر این که مگر این روان اجتماعی رویگردان از ولایت، بار دیگر به شخصیتی در درون حاکمیت دل بندد؛ کسی که گویا "مثل هیچ کس نیست" و قرار است در برابر ولی فقیه به مقام تدارکاتچی تنزل نکند و به وعده های خود وفادار بماند.
