علی پورنقوی

نیاز جمهوری اسلامی به یک رئیس جمهور مقتدر سپاهی، انکار اقتدار "مطلقۀ" ولایت فقیه است، و در کنه خود یک فریب دیگر، نوعی بازی با روان اجتماعی مردم تا حفرۀ بزرگ فقدان امنیت را در اذهان پر کند و مهمتر این که مگر این روان اجتماعی رویگردان از ولایت، بار دیگر به شخصیتی در درون حاکمیت دل بندد؛ کسی که گویا "مثل هیچ کس نیست" و قرار است در برابر ولی فقیه به مقام تدارکاتچی تنزل نکند و به وعده های خود وفادار بماند.

از سوئی ولو که دولت بایدن موضوع بازگشت به برجام و ازسرگیری مذاکره با ایران را از زمره اولویتهای سیاست خارجی خود قرار دهد، وضع لحظه در سمت امریکا امکان ازسرگیری مؤثر مذاکرات را فراهم نمی آورد. از سوی دیگر تمامی جهات وضع در سمت ایران حاکی از آن اند که دست بالای قدرت در جمهوری اسلامی علاقه ای به ازسرگیری فوری مذاکرات ندارد و در این باره اگر نه به صراحت، کجدار و مریز تا انتخابات ریاست جمهوری آتی در ایران عمل خواهد کرد.

تقریباً تمام ارزیابی های انجام شده از سرمایه گذاریهای خارجی چین، که من از نظر گذرانده ام، اگرچه از "استعمار نو" تا " مجالی برای توسعه" در نوسان اند، اما در این نکته متفق القول اند که مسئلۀ مقدم در نیک و بد این سرمایه گذاریها، دولتهای طرف قرارداد چین اند، زیرا یکی دیگر از مشخصه های اجماع پکنی عدم مداخله چین در شئون داخلی این و آن کشور است. برای چین مهم نیست که آیا دولت طرف قرارداد اش مشمول عنوان "حکمرانی خوب" می شود یا نه، سراپا فاسد است یا نه، حقوق بشر، حقوق محیط زیست و حقوق کارگران را رعایت می کند یا نه، ...

آیا اقتصاد ایران یک اقتصاد رانتی است، یا "مقاومتی"، یا نئولیبرالیستی؟ بر سر این که آیا اقتصاد ایران یک اقتصاد نئولیبرالیستی است، بحث و ابهام بسیار است. در این میان مهمترین ابهام از یک برداشت رایج از نئولیبرالیسم ناشی می شود که آن را با سیاست "دولت کوچک و نامداخله گر" از سوئی و از سوی دیگر با لیبرالیسم اقتصادی به معنای بازار آزاد همسان می پندارد.

به واقع نیز کم نبوده اند نظامهائی که فرصتهای موجود برای اصلاح را، و همیشه به بهای گزاف، از دست نهاده اند. اما شاید از زمره نخستین درسهای تاریخ، و خاصه تاریخ معاصر، این باشد که میدان برای این دست "نافرمانیهای غیرمدنی" مدام تنگتر شده است.

به بیشترین احتمال منطق پنهان مذاکرات را همان شخصیت گفته شدۀ خامنه ای تعیین می کند. توفیق گشایش مذاکرات نصیب روحانی نخواهد شد. انتخابات دورۀ آتی ریاست جمهوری اسلامی در راستای مطلوب خامنه ای زمینه چینی خواهد شد، "توئیت پراکنی" و هرگونه اظهارات شبهه انگیز خامنه ای سمت صریحتر، اما همواره قابل تفسیری، به خود خواهند گرفت، ... و البته اگر اوضاع این گونه پیش برود، آن گاه می توان ماهواره را هم برای مذاکره در فردای انتخابات امریکا "خرج" کرد

باید تصریح کرد که عواقب کرونا به نحوی نامتقارن در میان گروه های مختلف کارگران توزیع شده است. شناخته شده ترین گروه های آسیب پذیر همیشگی در میان کارگران - کارگران زن، کم دستمزد، غیرمتخصص، مهاجران، و کارگران بخش های غیررسمی – در اثر شیوع کرونا نیز بیشترین آسیب را دیده اند. علاوه بر این باید بر آسیب سنگین به کارگران شاغل در صنایع کاربر، که مستلزم حضور پرشمار کارگران در محیط تولید نسبتاً محدود و تماس مکرر آنان با یکدیگر اند، و نیز بر آسیب های سنگین تر به کارگران کشورهای "جنوب" تأکید کرد.

کشتار جمعی زندانیان سیاسی تنها مورد از جنایت حکومتگران علیه شهروندان خویش در ابعاد جنایتی علیه بشریت نیست. بسیاری از موارد دیگر نشان می دهند که عدالت نسبت به این دست جنایات، از جمله به دلیل بقای حکومتگران بر مسند قدرت، ابتدا به اعتباری تاریخی حاصل می شود و برای فرجام حقوقی آن هیچ تضمینی نیست.