دیدگاه‌ها

تشکیل و مدیریت کمون پاریس طی بیش از هفتاد روز عمر آن تجربه بزرگی برای جنبش کارگری محسوب میگردید. در عین حال کشتار و قتل عام بیش از بیست هزار کمونارد در پاریس، از یک طرف میزان شدت و وسعت وحشیگری و جنایت و بربریت صاحبان قدرت و سرمایه را به نمایش گذاشت، از طرف دیگر برای آنارشیستها هم ثابت کرد، که حتی اگر آنها هم تلاش نمایند تا فقط از طرق مسالمت آمیز، مانند به راه اندختن اعتصابات، مبارزات خویش را به پیش برند، باز هم آنها با چنین میزان از وحشیگری و خشونت از طرف قدرتمداران حاکمه روبرو خواهند شد.

واقعیت آن است که چپ به عنوان مقوله ای قائم به ذات و بدون پیوندش با جنبش های کارگری و زحمتکشان و در صفوف آن خود مقوله ای است چالش برانگیز که درجدائی اش رسوب کرده و نهادی شده است و کاربرد آن در تحلیل های کلان راه به خطا می برد. بجای آن که بحث را روی ریل واقعی خود یعنی نقد و بررسی جنبش های واقعا موجود کارگران و زحمتکشان و چپ به عنوان بخشی از آن هدایت کند بحث را با رسالتی که پیشاپیش برای آن قائل می شود پیش می برد بجای تمرکز حول جنبش ها هم چون اهرم های تغییر و پیشروی و تبدیل آن به مرکزثقل بحث ها و عمل مشترک، که بهتر می توان به هم گرائی و بسترسازی برای تفاهم بیشترنظری رسید تا عکس آن.

انقلاب ضد سلطنتی ایران یک جنبش همگانی خودجوش بود. این واقعیت که ﺁقای خمینی، تا مدتها بعد از ﺁغاز گرفتن انقلاب، جرأت نمی کرد موضعی بگیرد و در درون کشور، ﺁن رهبری که ترجمان جنبش همگانی باشد موجود نبود، خمیرمایه گزارش های روزنامه نگاران جهان بود. اغلب نیز انقلاب ایران را بدین خاطر که خود جوش است و ایدئولوژی و رهبری مشخص ندارد، محکوم به شکست می شمردند. بدیهی است این حکم را عقل هائی صادر می کردند که در بند فتوای نظر سازان غرب بودند. بنا بر این فتوا، جنبش های خود جوش محکوم به شکستند. اما جنبش همگانی مردم ایران پیروز شد.

رژیم از وضعیت پیش آمده و تداوم آن هراس دارد؛ راه غلبه بر بحران را سرکوب هر حرکت اعتراضی و مطالباتی تعیین کرده و هارترین نیرو‌های خود را بر مصدر کار گمارده است. پاسخ او به بدیهی‌ترین مطالبات مردم معترض چیزی جز سرکوب و توسل به خشونت نیست. با اتکا به چنین رویکردی فعلاً توانسته است اعتراضات مردمی را مدیریت و کنترل کند و علیرغم وجود اختلاف نظر‌های داخلی بر سر تسهیم قدرت و ثروت، هنوز توانسته است همبستگی خود را حول محور «بقای نظام به هر بهایی» حفظ کرده و آن را به نقطه استراتژیک تلاقی منافع مشترک تمام طیف‌ها و جناح‌های حکومتی تبدیل نماید.

دفاع مسلحانه می باید خردگرا باشد. چنین دفاعی کار عقل های آزاد است. عقل هائی که خرافه نمی سازند و آن را توجیه گر عمل خویش نمی کنند. می دانند که دلیل عمل حق در آنست. پس نیاز به توجیه ندارد. اما دلیل عمل زور در خود عمل آن نیست. پس نیاز به توجیه دارد. می دانند که عقل وقتی توجیه گر می شود که زورمدار است. زیرا، بکار بردن زور، توجیه می طلبد. چنین عقلی از دو ترکیب دانش و فن با قدرت و یا با استقلال و آزادی، دومی را بر می گزیند. زیرا می داند که در جهان امروز، در قلمرو سیاست، دانش و فن تنها با زور و ثروت ترکیب می شود و قدرت را پدید می آورد.

علیرغم انتظارات ما، آلترناتیو فاشیستی، به میزان قدرتمندی در میدان تنازعات اجتماعی برآمد داشته و عمل می نماید. مردم عادی و توده های زحمتکش، نیروهای آزادیخواه و صلح طلب باید بتوانند با چنان الترناتیو شفاف، منسجم و واحد ویژه ای به میدان آمده و برآمد نمایند تا بتوانند توده های عظیمی را که میتوانند به دام ایدئولوژی های فاشیستی می افتند را قانع نمایند، که آلترناتیو مقابل انسانی سعادتمند تر، و بالنده تری در مقابل فاشیسم موجود بوده و برای عبور از این دوران بحرانی وجود دارد. این آلترناتیو جایگزین، همان الترناتیو سوسیالیستی است.

مدل اپشتین بعنوان یک مدل پایه برای تحلیل و آنالیز مبارزات اجتماعی بکار می رود و امروزه پژوهشگران مدل های بسیار دیگری مانند مدل اعتصاب کارگران و مدل مبارزات بهار عربی را بر اساس آن ساخته اند. در دهه گذشته، با بالا رفتن سیاستهای اقتدارگرا در جهان، شورش یک موضوع بسیار واقعی و با اهمیت برای مبارزان است و بالطبع مدل های کامپیوتری مبتنی برعامل با رویکردهای از پایین به بالا می‌توانند برای مطالعه‌ و بررسی پویایی این پدیده های اجتماعی پیچیده ضروروی باشند.

آقای فراستی جنایات بی حد وحصر جمهوری اسلامی و اعدام‌های صدبرابر بیشتر از ساواک نمی‌تواند خون اندیشمند ترین و برومند ترین فرزندان میهن را از دستان شما و همکارانتان پاک کند؛ شما کارگزار همان نظام هستید که دستگاه شکنجه آپولو و شکنجه گاه‌های اوین وگوهردشت رابا سلولها مخوف آن برای جمهوری اسلامی به میراث گذاشتید و جانیانی را برای بازجوئی وشکنجه تربیت کردید.

قیام همگانی می شود وقتی سانسور ها از میان برداشته می شوند و این امر نیاز بدان دارد که زبان طعن و لعن رها شود و دو جریان آزاد اندیشه ها و اطلاعات بطور کامل برقرار شوند. باز شدن وسائل ارتباط جمعی بروی اندیشه و اطلاعات، هم تضمین کننده چند صدائی و کثرت آراء و عقاید و هم برقرار کننده روابط سیاسی میان تمایلهای مختلف جانبدار مردم سالاری است. در حال حاضر، ضروری ترین کار ها، بازکردن وسائل ارتباط جمعی (انترنتی و غیر آن) بر روی اندیشه ها و نظرها و اطلاعات است.

کسانی می گویند که یکبار دنبال همه با هم رفتند و دیگر نمی خواهند دنبال چنین چیزی باشند، در حالی که همه با هم در ذات خود بد نیست، مهم این است که گرد چه چیزی همه با هم می شوند، مگر آنجا که سیل می آید یا زلزله همه با هم به کمک هم نمی رویم؟ مگر ما همه با هم از حقوق انسانی خود دفاع نمی کنیم.

گفتگوی تلویزیون کلمه با مهرداد درویش پور و حسن شریعتمداری درباره رابطه خیزش های اجتماعی، مسئله گذار و رویکرد اپوزیسیون است.

در واقعیت تاریخی منطقه و بویژه در چند دهه گذشته روابط امریکا در بازی با دولت ها و گروه های بنیادگرا، از طالبان و داعش و بکوحرام و ... غیر از راه اندازی جنگ‌های نیابتی و ناپایدار کردن و پاشیدن دولت های ملی، تصویر دیگری به نظر نمی رساند، و این تنها بخشی از برنامه و اراده و منافع استراتژیک نئولیبرالها از بهار عربی تا امروز را نشان می‌دهد، چنان سیاستی مبتنی بر حل بحران حباب‌های پولی مالی با حفظ مناطق نفوذ دلار، در عین انکه گربه باید موش بگیرد و سیاه و سفیدش فرقی نمی کند ادامه داشته است و واضح چنین سیاستی «بگذار خودشان با خودشان بجنگند» در سخنان بعضی از سیاست گزاران به روشنی شنیده می شود.

واضح و مبرهن است که جامعه افغانستان در کلیت خویش از جامعه سنتی، طایفه ای، قبیله ای و مذهبی بلوچستان چند قدم جلوتر است. اگر فرقه تمامیت خواه، ارتجاعی، متعصب و جزم گرای طالبان با کمک پاکستان توانست به این راحتی بر کل جامعه افغانستان غلبه و سیطره پیدا کند و تمجید و تحسین علمای بلوچستان از جمله مولوی عبدالحمید (امام جمعه زاهدان) را برانگیزد، در فردای صبح آزادی و حتی اگر در استان انتخابات آزاد برگزار شود، در مورد سرنوشت بلوچستان باید جداً نگران بود. زیرا بسیاری از علمای بلوچستان که غایت آرزوی آنها حکومت طالبانی است

واقعیت این است که هم راست جهانی به رهبری امریکا و هم چپ جهانی به رهبری شوروی موضوع گرایشات انقلابی و مقوله حکومت اسلامی آقای خمینی را جدی نگرفتند و هر کدام به زعم خود خواستند از آن استفاده ابزاری و سیاسی ببرند و آن را موقت می پنداشتند؛ غافل از این که اتفاق عجیب و منحصر به فردی در ايران در حال به وقوع پیوستن بود و آن این كه در عصرجدید بعد از قرون وسطی، اولین حکومت پوپولیستی مذهبي جهان در حال تولد بود!

حاصل مجموع کوشش ها اثبات این قاعده شد: هرگاه بر سر حق بایستی و عرصه را بر قدرتمداران تنگ کنی، پیروزی تو مسلم است. اگر فرهنگ مردم، فرهنگ ﺁزادی باشد، در جا پیروز می شوی و گرنه دیرتر پیروز می شوی. به سخن دیگر، اگر جنگ میان بیانهای قدرت نبود و همان اجماع بر سر بیان ﺁزادی، در دوران بعد از سقوط رژیم شاه برجا می ماند، جمهوریت مردم برای نخستین بار در تاریخ ایران، اساس سازماندهی نظام اجتماعی و دولت می گشت.

مضحکه اینکه اژه ای منصوب خامنه ای گفته "آقای محسنی اژه‌ای از دادستان کل کشور خواسته "بدون فوت وقت پیرامون موضوع مذکور و رفتار مامورین با زندانی و یا زندانی با زندانی با سرعت و دقت تحقیق کند." او چنان با موضوع تماس می گیرد که اگر کسی اطلاع نداشته باشد، فکر می کند اژه ای، تازه وارد دستگاه قضائیه شده و از آنچه که در زندانهای جمهوری اسلامی می گذرد، خبری ندارد. اژه ای با سیستم زندانهای جمهوری اسلامی کاملا آشنایی داشته و دارد.

برآمد واحد چپ ایران، به موازات خیزش های جنبش کارگری، نقشی حیاتی در تثبیت نیروهای جبهه گذار سوسیالیستی، بعنوان هسته مرکزی و مرکز ثقل جنبش آزادیخواهانه و عدالت جویانه مردم ایران است. امروز، به هزاران دلیل متفاوت می توان گفت که شرایط برای اتحاد نیروها، سازمان ها و احزاب چپ در ایران، و تشکیل سازمان یا حزب واحد فراهم است. آنچه را که می توان بطور واقعبینانه در مورد آن صحبت کرد، در درجه اول ضرورت برآمد واحد نیروهای سوسیالیستی در صحنه سیاسی کشور برای موفقیت آنها در برگشت ناپذیر کردن گذار سوسیالیستی از جمهوری اسلامی ایران است.

در حقیقت، چه پیش و خواه بعد از اسلام و نیز در انقلاب مشروطیت، هیچ مقام اول دینی به جمهور مردم، تصریح نکرده است. تصریح خمینی در نوفل لوشاتو، بر جمهور مردم ، انقلاب دینی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است که هرگاه او بر عهدش وفا می کرد، عامل همین انقلاب در دنیای اسلام و تمامت جهان می گشت. اما به تدریج که ستون پایه های قدرت ساخته می شوند، بیان او نیز از ولایت با جمهور مردم است تا ولایت مطلقه فقیه و از ولایت فقیه اجرای قانون اسلام است تا ولایت فقیه مقدم و حاکم بر احکام دین است و تشکیل مجمع تشخیص مصلحت، تغییر می کرد.

وقتی بخش تحلیل طبقاتی را از پارامترهای تحلیلی حذف میکنیم، آلترناتیو "دموکراسی" را که هر کسی تفسیر متفاوت و جداگانه خویش را از آن دارد، بعنوان استراتژی گذار از جمهوری اسلامی ایران تعیین میکنیم، با توجه به بحث های قبلی، نیروهایی را که ما آنها را در گروه بندی "غیر دموکراتیک" قرار میدهیم، از جمله در عرصه جهانی حکومت های کوبا، ونزئولا، چین، روسیه، و امثال اینها از گروه دوستان خویش حذف کرده، تمامی قدرتمداری های نئولیبرال به اصطلاح دموکراتیک را که خود را سیمای دموکراسی جهانی معرفی میکنند، و...

محدود کردن فعالیت سیاسی چپ سوسیالیستی، که خواهان تحولات بنیادین اجتماعی سیاسی اقتصادی است به چارچوب های تنگ نظام لیبرال دموکراسی، عملا توده های مردم را به سلاخ خانه های قدرتمدای حاکمه می کشاند. در حالیکه تبدیل "لیبرال دموکراسی" بعنوان هدف استراتزیک و مرحله ای جنبش چپ، جایگزین کردن آن به جای دوران تحول گذار سوسیالیستی در شرایط حاکمیت های کلان سرمایه داری، تنها میتواند به عنوان استراتژی خود کشی سیاسی تلقی گردد.

نگرانی از این که پرونده نوری در پی این بررسی های عظیم ممکن است به دلیل روابط دیپلماتیک و اقتصادی و سیاسی سوئد با ایران و حکم اعدام جلالی (شهروند سوئدی ایرانی تبار در ایران) به نوعی مصالحه منجر شود، دستکم در میان ایرانیان بسیار بالا است. ما در گفتگوهایی که پیش تر با وزارت امور خارجه سوئد در این باره داشتیم این دل نگرانیها را مطرح کردیم. در پاسخ وزارت امور خارجه سوئد یادآور شد دستگاه قضایی کشور مستقل است و دولت دخالتی درآن ندارد

دکتر عبدالرحمن ولایتی، نویسنده و پژوهشگر افغان سرزمین خویش را نفرین شده و رها گشته در منجلاب تحجر و ارتجاع می خواند و با تشبیه طالبان به انسانهای نخستین غارنشین می گوید باید پذیرفت طالبان چیزی جز برخاسته از شعور جمعی و ناخودآگاه اجتماعی جامعه افغان نیست که با ده ها متر پارچه به سر و کمرش پیچیده و ریش و کوپال تا کمرش نمایان, هنوز با زندگی در بستر شتر و اسب و خانه های گلی و عجوزه و ضعیفه در گرداب تحجر دست و پا می زند و سعادت و خوشبختی انسان را بازگشت به سلف ١٤٠٠ سال پیش می داند و لاغیر.

این نظام فکری، کاملا با نظام ارزشی مبتنی بر باورمندی کار سالارانه، که در این مقطع تاریخی تلاش میکند تا مناسبات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی، اقتصادی و غیره را بر اساس ارزشمداری کارسالارانه تعریف و دگرگون نماید، کاملا بیگانه است. این نظام ارزشی امروز، در دوران آغاز افول نظام کلان سرمایه داری جهانی، نه تنها در مسیر شکوفائی سوسیالیستی حرکت نمی نماید، بلکه برعکس، گاها بطور خطرناکی در تقابل با آن قرار میگیرد.

بر آمد مجدد طالبان نه ناشی از قدرت آن ها بلکه ناشی از کشمکش رهبران فعلی بر سر قدرت است که منافع خود را بر منافع مردم ارجح می دانند. از اتلاف وقت برای رسیدن به یک اجماع ، یافتن یک زبان مشترک جهت یک وحدت ملی، دلسرد کردن مردم ، ضعیف کردن،گرفتن آخرین رمق اقتصادی،اشاعه فساد ودزدی، نهایت سلب اعتماد و امید مردم ،به چنین حکومت گران بدون عرق ملی است که طالبان قدرت می گیرند.

حزب چپ ... بایستی تمایز بین طرح و برنامه را مورد خوانش مجدد قرار دهد تا حدود و ثغور طرح و برنامه را مشخص کند. معتقدم که حد و مرزِ برنامه و طرح توسط حزب چپ... مشخص نیست و مخدوش می نماید. آموزه های علوم اجتماعی حکم می کنند که طرح در واقع تعریف و شرحی بسیار عمومی تر، کلی تر، ساده تر و بدون تفصیل از یک برنامه است، و متقابلا برنامه بسیار بیش از طرح به تفصیل روش و جزئیات آن می پردازد. یعنی طرح، هر روش مورد استفاده برای رسیدن به یک هدف خاص می‌باشد

تاریخ این سرزمین آکنده از زندان است ،شکنجه واعدام! اما هرگز چنین سبعیتی در تمامی طول ای تاریخ دیده نشده .هرگز جوانان این سرزمین چنین کشتار نگردیدند و حافظه تاریخ مادرانی چنین سوگوار، بهت زده، دردمند، گسترده در سراسر کشور را به یاد نمی آورد! هنوز این ملت ابعاد فاجعه ای که بر فرزندان این آب وخاک رفت بر جان خود احساس نمی کنند وخبر از گورستانهای دسته جمعی گمنام، از گورستان خاوران ندارند.

روشن است که طرفداران این فکر که دولت فرآورده قرارداد است، می‌دانند که چنین قراردادی واقعیت تاریخی ندارد و جز یک فرض منطقی، بعنوان پایه بنای نظریه آنها، نیست. باوجود این، مبنای این نظرها این‌است که، در آغاز، انسانها آزاد می زیسته‌اند. امری که به لحاظ تاریخی صحیح است. بنا بر این، دولت را اراده آزاد انسانها ایجاد کرده‌است. اما این نتیجه‌گیری، بدون تردید، صحیح نیست.

آنچه را که خامنه ای در پیام خود آمادگی برای یک جهش بزرگ در همه عرصه ها به مدد یک مدیریت جهادی و خستگی ناپذیر می داند، جز فرود و اصابت تف سربالا به صورت خود حضرت آقا و نظامش نیست. چرا که در حقیقت بیرون از دنیای مالیخولیائی و‌آ غشته به جنون قدرت و توهم تولیدقدرت که خامنه ای بدنبال سراب آن می دود، آن چه که جریان دارد چیزی جز محاصره شدن به وسیله بحران های سترگ و رسیدن پارادایم اسلام سیاسی ( از جمله قرائت اسلام ولایتی) به آخرخط یعنی تهی شدن کامل ظرفیت های موهوم و ناکجاآبادش، و...

من بارها گفته ام و حالا تکرار می کنم، که مقاومت علیه طالب ها از سوی دیگر اقوام ، به سادگی و بدون حمایت خارجی به وجود آمده نمی تواند زیرا طالبان همچون یک ماشین جنگی به شدت آزموده و با تجارب چند ساله نبرد چریکی هم یک گروه به شدت مذهبی ـ قومی با گرایش های خشن فاشیستی ـ دیکتاتوری اند و هم آموختند که چگونه با هماهنگی با سایر گروه های جهادی آسیای میانه ایجاد نمایند.

کوبایی‌ها باید کمربندها را محکم کنند. بعد، نارضایی از انقلاب که در مدار«رویای امریکایی» جاذبه دارد، اعتراض های یکشنبه 11 جولای را باکمک «همبستگی» سی آی ا، ترویج کرد که رئیس آن‌ نگران نتایج انتخابات در پرو و شیلی است به تازگی تور قاره ای داشته است.

 امروز صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعترافات حبیب فرج ‌الله چعب از جنبش نضال که در ترکیه ربوده شده بود را پخش می کند و با حمله به رسانه های برونمرزی مدعی می شود که هدف "چیزی جز ایجاد آشوب و تجزیه ایران نیست" (دقیقه ١ ویدئو). این ویدئو تبلیغاتی در اکثر رسانه های جمهوری اسلامی منتشر شده است. البته دُم خروس این اعتراف یا قسم اجباری حضرت عباس از زیر عبای آخوندی و اسکناس یوروئی پیداست. زیرا در همین برنامه، جمهوری اسلامی مدعی می شود: "سرویس اطلاعات عربستان برای راه اندازی شبکه اینترنشنال۳٠ میلیون یورو هزینه کرده است.

این سیاست دوگانه حزب کمونیست، خوش آیند بسیاری از مردم روسیه نیست، از طرفی نیز نامزدی دائمی زیوگانف و تکرار شعارهای ۲۹ سال پیش با وجود توپ خانه تبلیغاتی رژیم حاکم علیه ۷۰ سال سوسیالیسم شوروی بسیار خسته کننده است. با توجه به اینکه شرایط نو، رویکردهای نوین تری را می طلبد!. این در همان سال خای نخست فروریزی مانده است.

حال از دید ساده ریاضی بنگریم. کم یا بیش از ۲۰۰ شهرستان از زیر سلطه کابل خارج شده اند. در آن مناطق نه قوای حفظ نظم عامه، نه نهاد های خدماتی و نه هم قوای مسلح وجود ندارند. تمام تشکیلات نظامی از هم پاشیده و اسلحه آنها یا به دست باند ها و دلال های قاچاق اسلحه و مواد مخدره افتاده است و یا هم به دست طالبان. مگر ممکن است در شش ماه آینده با این سیستم فاسد، این قوای مسلح ناکارآ ـ به استثنای کماندو های و گروه های ویژه صفر دار ـ بر آنهمه اراضی بزرگ افغانستان مسلط شد و طالبان را از آنجا ها به دور راند؟ ـ این ادعا ها قریبی بیش نیستند.

در کل به سه نوع توازن منافع در عرصه جهانی، منطقه یی و داخلی نیاز است. بدون رسیدن به این سه نوع تعادل، کشور شتابان به سوی تباهی، بربادی و ویرانی خواهد شتافت و به لبه پرتگاه نابودی خواهد لغزید. خطر تبدیل شدن افغانستان به یک سیاهچاله سهمگین ژئوپلتیکی بسیار بالا است. سیاهچاله یی که همه چیز را در پیرامون خود خواهد فرو برد.

به راستی «صلح» چگونه به دست می‌آید؟ بر سر چه موضوعاتی باید توافق صورت بگیرد تا نتیجه آن قطع جنگ و صلح پایدار باشد؟ توافق بر سر آتش‌بس و آزادی زندانیان طالب؟ توافق در جهت کنار رفتن رئیس‌جمهور غنی و ایجاد دولت توافقی جدید؛ آنگونه که طالبان گفته‌اند؟ توافق بر سر چگونگی مشارکت گروه‌های مختلف در دولت جدید؟ یا توافق بر سر موضوعات و اصول اساسی‌تر دیگری که این‌همه، فرعی بر آن‌ اصول اساسی تلقی می گردد؟