کنگره چهارم

کاهش نقش و نفوذ گروه‌های شبه نظامی غیر دولتی در خاورمیانه، روندی‌ست که در چند سال اخیر آغاز شده و به احتمال زیاد ادامه خواهد داشت. تحولات سیاسی، فشارهای بین‌المللی و توافقات امنیتی پایدار دولت‌ها موجب خواهند شد که قدرت نظامی و امنیتی بیش از پیش در قالب ساختارهای رسمی دولتی تعریف شود و کنترل تسلیحاتی در چارچوب‌های حاکمیتی تقویت گردد.

از نظر ما، یک سند برنامه سیاسی نه تنها باید شامل ارزیابی و تحلیل شرایط فعلی باشد، بلکه باید وظایف و اهداف مشخصی را در چهارچوب برنامه و منشور حزب منطبق با نیازهای مبارزه در بازه زمانی بین دو کنگره تعیین کند.

حفاظت از محیط زیست ، مسئولیت و وظیفه همگانی است که  تحقق آن در عمل  نیاز به همکاری و مشارکت و هم آهنگی همگانی - دولت ،  نهاد ها ی مدنی، سمن ها ، تشکّل‌های غیرانتفاعی شهروندی و بخش خصوصی – است. حفظ محيط زيست هم مسئله امروز و هم فردای پسا جمهوری اسلامی است. برنامه ما هم برای شرايط کنونی و هم برای جمهوری سکولار دموکرات است.

تحمیل زور در مناسبات بین المللی، زدودن همبستگی از این مناسبات به ویژه با کشورهای فقیر، اضمحلال اقتدارها و حقوق بین المللی و نشاندن مناسبات "دوجانبه" به جای آنها، ابتنای سیاست خارجی بر منافع حلقه های محدود قدرت زیر عنوان منفعت ملی، "جنایت علیه طبیعت"، معامله گری به هزینۀ کشورهای ضعیف تر و نابرابرحقوقی دولتها،

مدل سنتی ساختار کنگره، شورای مرکزی، هیات سیاسی در اساسنامه رسمی و فعلی حزب که منشا رهبری سانترالیسم دموکراتیکی و چند نفره حزب است، جایگزین شود با ساختاری نوین از رهبری بر پایه گروه های کار و واحد های محلی خودگردان بر محور هدف مرحله ای و برنامه عمل دو ساله هدایت فعالیت های حزب که توسط کنگره تصویب می شود.

«گذار» یا «گذر» از این رژیم بدون تصریح و شفافیت آن محلی از اعراب ندارد. هدف اصلی نویسندگان سند عبارت از آنست که نمیتوان به استحاله رژیم و یا تغییر مواضع این یا آن فرد رژیم امید بست! این نکته اساسی در انتخاب «سرنگونی» یا «گذر» است. رژیم در کلیت خود، ثابت کرده است که رژیمی جنایت پیشه، فاسد و رانتی و ضد طبقه کارگر و ضد زن است. در عین حال برای حفظ خود (خود نظام) دگم و یکدست است.

به‌نظر من یکی از مهمترین مسائلی که در بحث های پیش کنگره و کنگره‌ای باید قرار گیرد و در باره آن در کنگره تصمیم‌گیری شود، نقد و بررسی هدف تعیین شده سیاسی در کنگره سوم و تغییر آن است. مرکز هماهنگی اپوزیسیون موضوعی خیلی پاینده (نه گذری)، ضروری (نه تصادفی)، عادی (نه استثنائی)، طولانی (نه کوتاه مدت) به‌نظرمان می‌رسد، و تقریبا هیچ مخالفی میان ما نداشته‌است. دشوار و سخت است که این سیاست را با چنین جایگاهی، اشتباه آمیز، بی‌نتیجه عملی و طبعا بحران آفرین دانست.

تفاوت شعار ما با شعار تا کنونی حزب در هدف کە استقرار جمهوری سکولار دمکرات است نیست. در ترکیب نیروهای آلترناتیو است. ما بهمین جهت "فدرالیسم" را هم بە جمهوری اضافە کردەایم. فدرالیسم در کنگرە سوم هم تصویب شدە بود اما در کشوی میز حزب ما بود، کاری کە ما کردیم آن را از کشوی میز حزب  درآوردیم روی میز نهادیم.

وقتی ذهنيت، تمايلات و آرزوها، جای واقعيت می نشيند، ظرفيت های غيرواقعی به جنبش نسبت داده می شود و جنبش قادر نمی شود آن انتظارات را برآورده کند، در چنين حالتی نااميدی در صفوف آن شکل می گيرد.

جامعه ايران به سرعت در حال دگرگونی است. ابعاد دگرگونی بسيار وسيع و عميق هستند. ارزش ها، نگرش ها و رفتار ايرانيان در حال تغييرند. جامعه ايران در متن رنسانسی است که يک دهه پس از انقلاب آغاز شده است. نتايج پيمايش ارزش ها در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ يکی از شواهد ايجاد تغييرات عميق در جامعه ايران است. در يک جمبندی کلان می توان گفت روند سکولار شدن جامعه و تغيير جدی در گروه های مرجع شتاب گرفته و نارضايتی مردم از وضع موجود ابعاد گسترده پيدا کرده‌است. 

چشم‌انداز ما جامعه‌ای آزاد و برابر است که در آن همه افراد، بدون تبعیض جنسیتی، ملی، مذهبی یا طبقاتی، از فرصت‌های برابر برخوردار باشند. عدالت قضایی، نفی مجازات‌های غیرانسانی و حاکمیت قانون مبتنی بر کرامت انسانی از اصول اساسی ماست. همچنین، بر ضرورت احترام به محیط ‌زیست، کاهش مصرف ‌گرایی و حفاظت از منابع طبیعی تأکید داریم.

بدون توافق بر روی مدیریت دمکراتیک دوران گذار، نمی‌توان در مورد چگونگی گذار از نظام جمهوری اسلامی به توافق رسید. تنها با شرکت فعال، مستقل و برابر حقوق تمامی نیروهای سیاسی در هر دو فرایند است که امکان و شرایط لازم برای استقرار دمکراسی فراهم می‌شود. و گام اول برای شرکت همه نیروها در این روند، عملی کردن گفتگوی دمکراتیک ملی بین نیروهای مدافع چنین تحولی می باشد. ما به سهم خود در این مهم تلاش خواهیم کرد.

هدف یا استراتژی مرحله ای حزب چپ ایران در این موقعیت، هدف شماره ۲ از سلسله مراحل بالاست. یعنی دموکراسی و استقرار نظام دموکراتیک در کشور، به عنوان خواست مشترک و مقدم و اولویت همگانی احزاب و تشکل ها و شخصیت های جنبش دموکراتیک شناسایی شود. خواست مشترک برپائی نظامی دموکراتیک، قانونگذاری در مورد خواسته های اصلی هویتی و طبقاتی و فرهنگی و هنری و اجتماعی را نیز در بردارد. 

رژیم جمهوری اسلامی با حاکم کردن سیاه‌ترین دیکتاتوری ممکن ، عامل اصلی نقض آزادی، دموکراسی و عدالت در میهنمان اس . این رژیم با سرکوب وحشیانه آزادیخواهان و دگراندیشان و به‌پاداشتن دستگاه‌های انگیزاسیون قرون وسطایی، دیکتاتوری بورژوایی مذهبی را به‌وجود آورده است، که کوچک‌ترین روزنه‌های ممکن را برای جلوگیری از تابش آزادی، دمکراسی، و عدالت مسدود نموده است.

جمهوری اسلامی را با وسیع ترین بسیج مردمی و بیشترین نیرو می توان به زیر کشید. شاه کلید گذر از جمهوری اسلامی، درآمیزی و هم پیوندی تحرکات مردمی و جنبش‌های حق طلبانه با یکدیگر است تا با شکل گبری جنبشِ جنبش ها در ابعاد ملی بتوان حکومت را زمین گیر کرد. شکل گیری چنین جنبش وسیع ای حول خواسته های متعدد، ممکن نیست. برعکس هر چه جنبش تک محوری تر، عام تر و ملموس تر باشد مردم بیشتری را جلب خواهد کرد.