گفتمان

با دفاع از حقوق انسانی می توان مرزها را کنار گذاشت و برای رعایت حقوق بشر در ایران گام ها را مشترک و متحد برداشت. در این راستا، اقدامات مشترک نیروهای آزادیخواه چه متشکل و چه منفرد می تواند در تقویت آن "فرمول" جادویی همکاری ها و اقدامات مشترک و متحد موثر واقع شود.

شواهد بسیار نشان می دهد، ایران بدنبال پرهیز از تنش در منطقه و حفظ موقعیت استراتژیک خود است و خواستار اخذ تضمین جهت امنیت خود از طریق توازن یا موازنه قوا بوده و خواستار پذیرش ایران قدرتمند توسط جهان تک قطبی چندقدرتی می باشد که می تواند در مقام قدرت مطرح منطقه خاورمیانه، قابلیت مبنی بر حافظ صلح و امنیت را ثابت کند. بنابراین باوجود اسرائیل اتمی در خاورمیانه و نقش مخرب آن در تنش زایی، ایران تا حصول تضمین و اخذ آن، اگر به افزایش قدرت نظامی خود سرعت بیشتر نبخشد، در کاهش توسعه نظامی نیز پیشقدم نخواهدشد و قاعدتا این برگ برنده را به آسانی معاوضه نخواهد نمود.

سرمایه داری کلان، علوم، تکنولوژی و دانشمندان را خریده و در پروسه بهره وری و سودمندی اقتصادی خویش بکار میگیرد. از این نظر در اکثر موارد علوم، و تکنولوژی بصورتی انحصاری ، جهت حفظ موقعیت برتر اقتصادی بر رقیبان، بصورت بخشی از اسرار، دارائیها و ثروت های کلان سرمایه دارن محسوب گردیده و محافظت میشود. اینجا کاملا مشهود است که نظام سرمایه داری به نقطه ای میرسد که خود تبدیل به سدّی میگردد تا مانع از توسعه و شکوفائی جهانی علمی میگردد.

اکثر تحقیقاتی که در ایران انجام شده، بیانگر این موضوع است که اغلب کودکان خیابانی پسران ۱۰ تا ۱۴ ساله هستند. دختران بسیاری هم در خیابان ها زندگی می کنند. بنا به برخی آمارهای انتشار یافته در سایت های ایرانی در حال حاضر "يک میلیون و دویست هزار کودک در کشور با پدر و مادر معتاد خود زندگی می کنند و آنها برای ادامه زندگی مجبور به کار حتی در خیابان ها هستند و پسران هم مانند دختران مورد سوء استفاده جنسی قرار می گیرند". به گفته همین منابع: "عدم داشتن سرپرست مناسب برای دختران خیابانی باعث شده است که ۷۰درصد آنها برای چندمین بار به سازمان بهزیستی بیايند و..

بسیاری از اسناد، مدارک و واقعیت های موجود کشور نشان می دهند که استثمار و بهره کشی از کودکان در ایران سابقه دیرینه دارد و فقـط مختص حکومت اسلامی ایران نیست. صنعت قالی بافی ایران، دهه هاست که به ویژه با سرانگشتان ظریف و کوچک کودکان زیر ۱۰ سال چرخیده است. در بسیاری از مناطق کشورمان، کودکان مجبورند ساعت ها در این کارگاه های نمور و تاریک قالی بافی در مقابل دار قالی نشسته و گره بر گره زنند. آنان در این کارگاه های قالی بافی، بینایی و شادابی خود را از دست می دهند و پشت و کمرشان آسیب می بیند.

برای اين كودكان ماده ۱۴۸ قانون کار هیچ مفهومی ندارد. طبق این ماده کارفرمايان مکلفند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه کردن کارگران واحد خود اقدام کنند. اما با وجود کسر حق بیمه از حقوق کارگران، نام آنها به تامین اجتماعی گزارش نمی‌شود. اما حتا در کارگاه های رسمی و مشمول قانون کار با وجود کسر حق بیمه از حقوق کارگران، نام آنان به تامین اجتماعی گزارش نمی‌شود. آنان با وجود خردسالی و نا آشنایی به حق و حقوق خود در كنار افراد بزرگسال به هر نوع كارى حتى به نامناسب ترین کار از نظر شرايط فيزيكى و سنى خود تن مى دهند

متأسفانه همزمان با اعمال این تحریم ها، بخش عظیمی از نیروهای مدیریتی کشور، به سودجویی پرداخته و از آن، در جهت چپاول ملت بهره جسته اند و کسانی همچون خاوری ها با ثروت های کلان به همان کشورهای مبلغ دموکراسی و قانون و تحریم کننده ما، پناهنده می شوند. بی تفاوتی در مقابل چنین اختلاس های بی پایان، متعاقباً باعث یأس مدیران رده های پایین تر شده و ارتشاح و کلاهبرداری را در بدنه مدیریتی و اداری کشور گسترش داده است و به ناکارامدی کلی انجامیده و به فساد اداری جنبه ای عادی داده و برخورد با این مفسدان و غارتگران، جز به صورت نمایشنامه های تلویزیونی نبوده است.

هدف این نوشته بیشتر تمرکز بر تاثیر انتخابات آمریکا در سیاست بین المللی و به‌ویژه در رابطه با خاورمیانه و ایران بود. طبعا ما وارد کارزار درون آمریکا و تحلیل آن نشدیم. روشن است که ترامپ در وهله‌ی نخست از پشتیبانی آن بخش از سرمایه داری آمریکا برخوردار است که جهان را از زاویه سودهای کلان حاصل از جنگ و درگیری و خشونت می بیند و هم چنان در فکر هزاره‌ی آمریکا و ادامه‌ی تسلط آن بر جهان با اتکا به قدرت مالی و نظامی خویش است.

ما از آزادی که شما خیلی خوب آموزش می دهید، دفاع خواهیم کرد و لائیسیته را بلند بالا نگه خواهیم داشت. ما کاریکاتورو نقاشی را رها نخواهیم کرد، حتی اگر دیگران عقب نشینی کنند. ما تمام شانس هایی را که باعث جوانی تام جمهوری گردند، بدون هیچ گونه تبعیضی ارائه خواهیم کرد.

تکنولوژی هوشمند، بر پایه های داده های انسانی بارور شده و تکامل می یابد. بر اساس یک چنین پایه های ارزشی میباشد که همین تکنولوژی، به مراوده، تبادل نظر و اطلاعاتی میپردازد. از این زاویه میتوان گفت که تکنولوژی هوشمند، پیوند نزدیکی با هویت انسانی در مقیاس خرد و کلان دارد.

تاریخ اما در برابر این نفاق افکنی‌های ناسیونالیستی، نمونه کمون باکو به رهبری "٢۶ کمیسرها" را هم ثبت خود دارد که در راس آنها "استپان شائومیان" ِ ارمنی و همیار نزدیکش "عزیزبیگوف" ِ آذری قرار داشت. حکومتی که در پی تامین دوستی این دو ملت به نفع زحمتکشان آنها ‌می‌کوشید. اما این حکومت بری از اغراض ناسیونالیستی، در پی اشغال باکو توسط متجاوزین غربی به کشور جوان شوراها و همدستی ناسیونالیست‌های افراطی آذربایجانی و ارمنی با آنها سقوط کرد و همه کمیسرها کشته شدند.

ما نمی توانیم اصلاحات و انقلاب را از هم جدا کنیم و با قاطعیت و به وضوح آنها را از هم تفکیک کنیم . بنابراین، حرف آخر این است که همه ما برای ایجاد اصلاحات تلاش می کنیم، اما برخی ازما به آنها راضی هستیم و برخی به آنها قانع نمی شویم و بیشتر می خواهیم. این تفاوت کلی و اساسی است. اینکه کدام طرف مطلوبش را حاصل خواهد کرد یک سوال مطرح و باز است. در مواردی این طرف موفق است و در مواردی طرف دیگر.

در این بیانیه مصالح سیاسی، امر دادخواهی را به حاشیه برده‌است. این روش در اصلاح طلبان سابقه‌دار است. اصلاح‌طلبان هم از کشتار زندانیان اطلاعات زیادی دارند و هم هیئت مرگ را می شناسند. آن‌ها فقط زمانی که پای منافع و مصلحت‌شان در میان باشد از آن استفاده می‌کنند. رئیسی و پورمحمدی هر دو جزو هیئت مرگ بوده اند. برخوردی که با این دو جنایتکار کرده اند، بیانگر اوج بی پرنسیپی و فرصت طلبی آنان است.

مظلوم نمائی حق طلبانه در مقابل ظلم و ستم بر زنان، بر گروههای اقلیتی اتنیکی، بر نو اندیشانی که در تلاش هستند تا سنّت شکنی کنند، بر سیاهانی که هنوز نمیتوانند نفس بکشند، بر دگرباشان و آنانی که از طریق حمایت از محیط زیست، در تلاش برای حفظ حیات بر روی کره خاکی هستند، خیلی وقت ها در سایه مظلوم نمایی و جار و جنجال و های و هوی ارتجاعی قرار میگیرد.

در نظام اقتصاد توسعه سوسیالیستی، نه تنها کارگران خود به سهامداران و مالکان همین موسسات و شرکتها تبدیل شده و از طریق سیستم نمایندگی انتخاباتی و یا از طریق نهادهای صنفی نمایندگر خویش در مدیریت این موسسات با داشتن نقش مستقیم و موثر شرکت میکنند، بلکه از این طریق آنها به موازات دریافت حقوق خویش به نسبت میزان تخصص ، سابقه کار و ساعات کار خویش، و از طریق فورمول محاسباتی دقیق لازم، در سود موسسات نیز مستقیماً سهیم هستند.

تنها مواردی که کارگران قادر بوده اند تا از سطح دستمزدها و تأمین های دیگر لازمه برخوردار باشند، موقعی بوده است که آنها از اتحادیه های قدرتمند کارگری برخوردار بوده و یا توانسته اند کارفرمایان خود را به عقب نشینی هایی پایدار وادار نمایند، یا اینکه اتحادیه های کارگری قادر بوده اند تا از حضور احزاب سوسیال دموکرات در قدرت سیاسی استفاده کرده و تأمین سطح حداقل دستمزدها، بیمه های مختلف مربوط به تضمین اشتغال و میزان امکانات بیمه های لازمه و تامین های اجتماعی را بصورت قانونی درآورده باشند.

چون در نظام سرمایه داری،نیروی کار نیز، مثل مواد خام، خدمات و هزینه های دیگر، حالت کالایی دارد، میزان حقوق پرداختی به کارگران و حتی میزان احتمال اشتغال یا بیکاری آنها تابعی از موازنه مبادلاتی عرضه و تقاضای کالائی در بازار کار نظام سرمایه داری است. بنابراین، تعریف مفهوم "کار" و "اشتغال" در پارادایم های مختلف نظام های "سرمایه داری" و "سوسیالیسم" کاملا متفاوت خواهند بود.

"ایست مات" تنها به شوروی منحصر نماند، کلیه حزب های کمونیستی برادر و "نیروهای ملی میهنی" با اندیشه های ضد سرمایه داری، در این جرگه جا گیرفتند، جهان برمبنای منافع سیاست بزرگ (برادر بزرگتر که شوروی است) باز تعریف شد. بدیسان همه چیز در راستای منافع اردوگاه قرار گرفت، تا جایی که استقلال حزب ها را بخود اختصاص می دهد، درک دیالکتیکی - تاریخی حوادث خانه را تحت شعاع برد، حزب های برادر رسالت خود را در صیانت از "سیاست بزرگ" می بینند، تا حدی که منافع ملی باز تعریف گردید.

اینک ۱۱ میلیون فریاد علیه حکم اعدام این سه جوان به میدان آمده است، این فریاد رسا، در دفاع از حق زندگی ، حق بیان آزاد وآزادی در اعتراض، را باید مغتنم شمرد و همراه آن شد. باید این هشتک «نه به اعدام» این اعتراض و اکسیونهای کوچک و پراکنده در شهرهای جهان، به موج اعتراض علیه حکومت اسلامی در کلیت خودش تبدیل شود. باید این هشتک اعتراض میلیونی را در سراسر جهان با قدرت و صلابت ادامه داد و آنرا با شیوه های دیگر اعتراضات همراه ساخت.

واقعیت این است که اگر نیروی چپ قصد دارد بعنوان یک نیروی اثرگذار اجتماعی مطرح باشد و بخواهد به هژمونی فرهنگی دست یابد، ناگزیر به طرح نظریه های متناسب با زمان و فراخور شرایط جامعه ایران است. شیوه سنتی نظریه پردازی توسط تشکیلات حزبی-سازمانی در دنیای امروز که مدیریت گستره های گوناگون زندگی اجتماعی - اقتصادی - سیاسی بسیار پیچیده شده و نظر کارشناسی نقش کلیدی بازی می کند، دیگر پاسخگو نیست. بدون اندیشکده های چپ، سیاستگذاری مؤثر و دوام داری ممکن نیست.

بحران کرونا به وضوح نشان داده است که سرمایه داری یک و فقط یکی از شیوه های عملکرد بازار است. این امر به شیوه های تماماً دیگری نیز ممکن است. نوشتۀ حاضر مطالبۀ یک اقتصاد پساکرونائی است، که در آن بازار توسط جامعه محاط و توسط دولت تنظیم می شود.

سازمان چریکهای فدائی خلق ایران در اواخر سال ٥۷ و در آستانه انقلاب، با دهها هزار هوادار در میان معلمان، دانشجویان، روشنفکران، ادارات و کارگران کارخانه های صنعتی و ارتش، به یک سازمان سیاسی سراسری فرا روئیده بود بدون اینکه مبارزه مسلحانه توده ای شود و ارتش خلقی تشکیل شود.

این جنبش یکی از مهمترین و تأثیر گذارترین حرکت های انقلابی و مدرن در تاریخ معاصر سیاسی کشور ماست. جنبش فدائی خلق ایران ضمن اینکه اشتباهات زیادی کرد ازجمله از درون دچار انشقاقها و انشعابها شد، ولی مدرن بودن، آزادی خواه و عدالت جو بودن، ضد دیکتاتوری بودن، خود بنیاد بودن و مستقل بودن، همیشه درکنار مردم و برای مردم بودن و روحیه باز و نقدپذیری فدائیان، که از خصیصه های بارز جنبش فدائی بودند و موجب ماندگار بودن آن در جامعه شدند.

رفیق حمید، «حداکثر» آن پدیده ای بود که می بایست به عنوان " چریک شهری" بارمبارزه را بر دوش بکشد. رفیق حمید و هر آن کس که او آموزش داد و سازماندهی کرد ، زمانی که "مشی چریکی"را پذیرفته و اجرا می کردند،هیچ لحظه ای در کوچه های تو در توی "تردید" و "چه کنم؟ چه کنم؟" توقف نکرده و چنین بود که بارها و بارها از محاصره ساواک و از درون مبارزات رودر روی مسلحانه توانست بگریزد و تمام توان خودش را نیز صرف حفظ حداکثر واحدها و امکانات سازمان نماید.

از آن وقایع ۴۰ سال گذشته است. نه شرایط کشور ما بگونه ۴۰ سال پیش است، نه موضوعات مطرح موضوعات آن زمان است، نه طرز فکر فدائیان فکرهای ۴۰ سال پیش است و نه موقعیت سازمانهای فدایی امروز موقعیت آن زمان است. هر یک از این عوامل می‌تواند نوع نگاه را دگرگون کند و بررسی آنچه در ۴۰ سال پیش رخ داد، نمیتواند مستقیماً یاری دهنده اقدامات امروز باشد. بررسی گذشته تنها می‌تواند در خدمت گسترش دادن افق دید باشد و نه بکارگیری مستقیم یک تجربه.

جنبش کارگری و فعالیت‌های سندیکایی و اتحادیه‌ای در ایران چه از نقطه نظر بنیان گذاری و چه انباشت اولیه تجارب در تحرکات کارگری، مرهون و مدیون تلاش‌های حزب کمونیست ایران است. کوشش‌های این حزب در عرصه کار توده‌ای با پرداخت بهای بسیار گران تحمل چند صدسال زندان، چندین فقره مرگ زیر شکنجه، از دست دادن کار و رانده شدن کادرهای آن از شهر و کشور خود همراه بوده است. چپ هرگز این را از یاد نخواهد داشت و احترام خویش به آن را فراموش نخواهد کرد.

بخشی از نیروهایی که خود را چپ می دانند، یا به صراحت یا به طور ضمنی، با این نقد جنبش کمونیستی که گویا در جامعه و تاریخ ایران ریشه نداشته و از اساس به دستور دولت شوروی تاسیس شده است، همراهند. برخی از آنها در این همراهی، بر این گمان اند یا چنین وانمود می کنند که نقد وابستگی ادعایی جنبش کمونیستی ایران، ادامه نقد اصلی بنیانگذاران جنبش فدایی به حزب توده ایران است.

بغرنجی های مندرج در روند وحدت نیروهای چپ کشور، حتی بغرنجی های احیای وحدت در صفوف فدائیان خلق، چنان است که فکر نکنم، جز توجه بیشتر به پیامدهای آن تعجیل فرصت طلبانه برای تغییر تصویر خود در جامعه، انشعاب ٥۹ در گره گشایی از پیچیدگی های روند جاری وحدت چپ، خیلی ما را مددکار باشد.

امروز دیگر همه می‌دانیم که سکوت در برابر حذف هر کس دیگر، مصیبت آفرین است. این را به تجربه کسب کردیم. تجربه‌ای گزاف. حالا بهتر می‌فهمیم که چرا ملی- مذهبی‌ها، هواداران جبهه‌ملی، فدائیان خلق، مجاهدین خلق، توده‌ای‌ها و ... به ما می‌گفتند، این کژراهه، به آسانی اصلاح نمی شود. ساختار حکومت پتانسیل اصلاح ندارد. هر آنچه آنها تجربه کردند، نسل ما هم تجربه کرد. خون، حبس، ننگ و حسرت. آزموده را دوباره آزمودن، عقلا خطاست. ما خطا کردیم.

بطور کلی تا آنجا که من در خاطرم مانده و درطی بر رسی های بعد از دوران انشعاب صحت نسبی آنها تأیید شده، سه عامل اصلی در این انشعاب نقش ایفا کردند که عبارت بودند از: تحلیل طبقاتی حکومت مستقر در قدرت یعنی حکومت دینی، تعیین تکلیف قطعی با خط مشی مبارزه مسلحانه در گذشته و وزن ناچیز رهبران اقلیت در رهبری سازمان که متناسب با میزان نفوذ ونیروی آن در صفوف سازمان نبود.

در بحبوبه یک بحران آنچه که قبلا غیرقابل تصور بود ناگهان می تواند اجتناب ناپذیر شود. ما در میانه بزرگترین تلاطم های اجتماعی پس از جنگ جهانی دوم هستیم. نولیبرالیسم نفسهای آخر را می کشد. تزهایی چون بستن مالیات بیشتر بر ثروتمندان یا ایجاد دولت فراگیر مستحکم دیگر کافی نیستند. اکنون زمان برای ایده های جدیدی که فقط چند ماه پیش غیرممکن به نظر می رسیدند فراهم آ مده است.

وسعت عظیم بیکاری به موازات سقوط قدرت خرید عمومی در سطح اقتصاد، دوران رکود را طولانی تر کرده و فشار عمومی به دولت ها را جهت روی آوردن به سیاست های مالی و پولی لازم جهت به تحرک درآوردن مجدد اقتصاد را چندین برابر خواهد کرد.

برای جوانان در این سالها کاملاً به اثبات رسیده است که حاکمان خود بزرگترین ناقضان ارزشهای اخلاقی هستند و گفتار و کردار آنان همسو نیست، و در حالیکه مردم را به قناعت دعوت میکنند، خود اموال مردم را غارت می کنند، و همواره مردم را به ترحم نسبت به یکدیگر دعوت می کنند، اما خود در زندانها بیرحمی را از حد گذرانده اند؛ درحالیکه جوانان درتلاش برای یک شغل معمولی هستند، آقاراده ها در کاخهای افسانه ای زندگی می کنند.

کرونا نشان داد که ثروت بدون عدالت اجتماعی، نمی تواند برای درازمدت منافع کل جامعه و از جمله طبقه‌ی مرفه را تامین کند. این بحران نشان داد که سلامت جامعه برای درازمدت، بدون داشتن رفاه اقتصادی و اجتماعی امکانپذیر نیست و اتفاقا هرچه نابرابری اقتصادی عمیق تر باشد،‌ زخم های آن بر پیکر کل جامعه، آن را آسیب پذیرتر خواهد ساخت. جهان پس از کرونا دیگر نسبت به وضعیت طبقات پائین نمی تواند بی تفاوت بماند.

در هر صورت بروز این واقعه تمام مبانی تفکر ما را – در اقتصاد، بهداشت، فرهنگ، جامعه شناسی و سیاست منجمله سیاست بین المللی – تغییر می دهد. پارادیمهای جدیدی بروز خواهند کرد که به احتمال زیاد می شود گفت پایان تاریخ گذشته – آنچنان که شاهد بودیم و می فهمیدیم – به وقوع پیوسته است.